Farklı korunga (Onobrychis viciifolia Scop.) ekotiplerinin tuza toleransının belirlenmesi ve in vitro mutagenesis tekniği aracılığıyla yeni korunga hatlarının geliştirilmesi

Abstract

Bu araştırmada, farklı korunga (Onobrychis viciifolia Scop.) ekotiplerinin ('Koçaş', 'Malya', 'Altınova' ve 'Ulaş') tuza (NaCl) tepkilerinin belirlenmesi ve in vitro mutagenesis tekniği aracılığıyla tuza (NaCl) toleranslı yeni korunga hatlarının geliştirilmesine yönelik çalışmalar yürütülmüştür. Araştırmada korunga ekotipleri; tohum çimlenme yüzdesi, fide ve kök boyu, fide yaş ve kuru ağırlık, klorofil a, klorofil b, toplam klorofil, antioksidatif enzimler (SOD, CAT, APX ve GR), lipid peroksidasyon (MDA) ve prolin bakımından değerlendirilmiştir. Artan tuz stresine bağlı olarak; incelenen morfolojik parametrelerin birim değerlerinde azalma ve incelenen fizyolojik parametrelerin birim değerlerinde ise artış saptanmıştır. Araştırma sonucunda, tuza tolerans bakımından Koçaş ekotipi öne çıkmıştır.In vitro mutagenesis oluşturmak amacıyla, korunga ekotiplerinin tohumları kobalt-60 gama ışın kaynağı ile ışınlanmıştır. Işınlanan tohumların seleksiyonu, 150 mM NaCl içeren MS0 besi ortamından in vitro koşullar altında yapılmıştır. Daha sonra, seraya aktarılan bitkilere tekrar 150 mM NaCl uygulanarak ikinci defa seleksiyon yapılmıştır. Çalışma sonucunda tuza tolerans bakımından üstün 49 adet bitki tarlaya aktarılmıştır

In this research, the studies related to determination of salt tolerance of different sainfoin (Onobrychis viciifolia Scop.) ecotypes ('Koçaş', 'Malya', 'Altınova' and 'Ulaş') and improvement of new sainfoin lines via in vitro mutagenesis technique, have been caried out. In the resarch, in term of seed germination percentage, seedling and root lenght, seedling wet and dry weight, chlorophyll a, chlorophyll b, total chlorophyll, antioxidant enzymes (SOD, CAT, APX and GR), lipid peroxidation (MDA) and proline, sainfoin ecotypes were evaluated. Depending on the increased salt stress; reduction in unit values of the observed morphological parameters and increase in unit values of the observed physiological parameters were determined. As a result of research, in term of salt tolerance, Koçaş ecotype came to the fore.To create mutagenesis, seeds of sainfoin ecotypes were irradiated by Cobalt-60 (60Co) source. Selection of irradiated seeds were made from MS0 medium containing 150 mM NaCl under in vitro conditations. After that, plants, which are transfered to the greenhouse, were selected again. In conclusion, 49 plants, which are superior for salt tolerance, were transfered to the field.