Cemil Sena`nın estetik ve sanat anlayışı

Abstract

Bu çalışmamızda, Cumhuriyet öncesinde doğmuş, eserini Cumhuriyet döneminde vermiş bir Türk aydını olan Cemil Sena (1894-1981)'nın estetik ve sanatla ilgili çalışmaları ve bu çalışmalarda beliren görüşlerinden hareket ederek onun estetik anlayışını belirlemeye çalıştık.Cemil Sena, 87 yıllık ömründe, kırkın üzerinde kitaba imza atmış ve yüzlerce yazı yazıp yayımlamış bir düşünür olarak estetik ve sanat konularına da özel ilgi göstermiştir. Onun ilki 1931, ikincisi de 1972 tarihlerinde yayımladığı iki estetik kitabı bulunmaktadır. Edebiyat sanatına dönük eserlerin sahibi olan Cemil Sena'nın, ayrıca her biri alanlarının ilkleri arasında yerlerini almış olan; pedagoji, felsefe, sosyoloji ve psikoloji sahalarına ait eserleri de mevcuttur. Yine estetik, sanat ve edebiyat alanlarına yönelik makaleleri bulunan Cemil Sena'nın bütün bu ürünlerinden yola çıkarak estetikbilimin temel unsurları olan; estetik süje/sanatçı ve algılayıcı, estetik obje/sanat eseri, estetik değer ve estetik yargıya ilişkin tespit, değerlendirme ve görüşlerini, bir başka estetikçi İsmail Tunalı'nın estetikbilimde oluşturduğu yöntem ışığında, ortaya koymaya çalıştık.Cemil Sena'nın estetik ve sanatla ilgili çalışmalarının yayımlandığı süreç içerisinde; Suut Kemal Yetkin, Burhan Toprak, Mustafa Şekip Tunç, Mazhar Şevket İpşiroğlu, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Zahir Güvemli, Nurullah Berk, Malik Aksel, Hilmi Ziya Ülken ve İsmail Tunalı gibi isimlerin de estetik ve sanat konulu yayınları bulunmaktadır. Biz de bu çalışmamızla Cemil Sena'nın söz konusu alandaki yerini ve önemini tespit etme gayreti içerisinde olduk.Cemil Sena ve diğer aydınlarımızın estetik konusundaki çabalarının değerlendirilmesi, Cumhuriyet döneminin estetik ve sanat anlayışının belirlenmesi açısından önemli bir katkı olacaktır.

In our study we?ve tried to identify aesthetic sense through aesthetic and art related view and works of Turkish intellectual Cemil Sena (1894-1981), who was born before republic but gave his works in Republican period. Cemil Sena as a thinker signed over 40 books and published hundreds of articles and showed special interest on aesthetics and art. He has two books on aesthetics the first of which was published in 1931 and the second in 1972. In addition Cemil Sena also has literary works of pedegogy, philosophy, sociology each of which is among the first works in the field.Starting with Cemil Sena?s works in the light of aesthetics method formed by another aesthetics scientist İsmail Tunalı, we have tried to show his aesthetics assesment and view and basic elements of aesthetics; aesthetic subject/artist and the sensor, aesthetic object/work of art, aesthetic value and judgement in all his works.Suut Kemal Yetkin, Burhan Toprak, Mustafa Şekip Tunç, Mazhar Şevket İpşiroğlu, İsmail Hakkı Baltacıoğlu, Zahir Güvemli, Nurullah Berk, Malik Aksel, Hilmi Ziya Ülken, İsmail Tunalı also have publications on aesthetics and art in the same duration in which Cemil Sena published his aesthetics and art related works.In our study we tried to show the place and importance of Cemil Sena in the field. The evaluation of the efforts of Cemil Sena and other intellectuals on aesthetics will be an important contribution in determining the aesthetics and art concept of Republican period.