Bir boyahanede patlayıcı gaz ortam oluşumunun standartlara göre incelenmesi

Abstract

Endüstrinin pek çok dalında genel olarak boyahane diye adlandırılan çalışma alanlarında boyama prosesi yer almaktadır. Boyama prosesinde çeşitli tehlikeli kimyasallar kullanılmakta olup söz konusu kimyasalların yanıcılık, parlayıcılık, alevlenebilirlik vb. özelliklerinden kaynaklı gaz patlamaları meydana gelebilmekte ve ciddi sonuçlar doğurabilmektedir.Patlayıcı ortam oluşturma ihtimali olan durumların değerlendirilerek riskin kontrol edilmesine yönelik tüm çalışmalar ulusal mevzuatın öngördüğü şekilde `PKD (Patlamadan Korunma Dokümanı)` çerçevesinde ele alınarak yapılmaktadır. Patlamadan korunma dokümanı hazırlanmasında ulusal ve uluslararası standartlarla ortaya konulan kavramlara, hesaplamalara ve diğer teknik düzenlemelere ihtiyaç duyulmaktadır. Söz konusu dokümanın temeli patlayıcı ortamın türünün ve boyutunun belirlenmesi aşamaları oluşturmaktadır.Boyahanelerde karşılaşılan en önemli tehlikelerden biri olan gaz patlaması riskine ilişkin olarak olası tehlikeli bölgelerin tespit edilmesi için yapılması gerekenler temel olarak, proseste kullanılan yanıcı gaz ve sıvı kimyasal maddelerin patlamaya sebep olacak fiziksel özelliklerinin belirlenmesi ve tesisteki yayılma kaynaklarının tespiti ve akabinde patlayıcı bölge oluşmasına sebep olabilecek gaz ve sıvının, prosesteki hız ve debilerinin önceden belirlenmesi ve buna göre patlayıcı ortamda kullanılabilecek ekipmanların belirlenmesi dâhil kontrol tedbirlerinin kararlaştırılmasıdır.Bu çalışmada patlayıcı ortam değerlendirmesine ilişkin teknik kurallar ele alınmış ve endüstriyel bir işletmede yer alan bir boyahanede gaz patlamalarına ilişkin olarak sıvı boşalması sonucu ortaya çıkan patlama riskinin değerlendirilmesi kapsamında tehlikeli alanların sınıflandırılması ve boyutunun tespit edilmesi uygulaması yapılmıştır.

In many industrial areas, there is a process of painting in the work areas, which are generally referred to as paint shops. In this process, various hazardous chemicals are used and these chemicals are used and due to their property of flammability cause may occur gas explosions and may have serious consequences.All efforts to control risk by evaluating situations that may create an explosive atmosphere are carried out within the framework of the `Explosion Protection Document as required by national legislation.The concepts, calculations and other technical regulations laid down by national and international standards are required for the preparation of an explosion protection document.One of the most important hazards encountered in paint house is the risk of gas explosion, which should be done in order to determine the possible hazardous areas, basically, the physical properties of flammable gas and liquid chemicals used in the process to determine the explosion and the formation of explosive sources in the plant may cause the formation of explosive area and determining control measures, including predetermining the speed and flow rates of the liquid in the process and determining the equipment that can be used in the explosive atmosphere accordingly.In this study, technical rules related to explosive atmosphere assessment were discussed and classification and size determination of hazardous areas were performed within the scope of assessment of explosion risk arising from liquid release related to gas explosions in a paint house in an industrial enterprise.