Sağlık Bakanlığı hastanelerinde döner sermaye harcamalarının değerlendirilmesi

Abstract

Bu çalışmanın amacı Sağlık Bakanlığı gelir ve giderleri içinde döner sermaye gelir ve giderlerinin yeri ve büyüklüğünün yıllar itibariyle değişiminin ve gelişiminin genel durumunu ortaya koymaktır.Tanımlayıcı tipte olan bu araştırmada Sağlık Bakanlığı hastanelerine ait döner sermaye verileri, Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü tarafından tüm hastanelerden elektronik olarak toplanarak oluşturulan iki ayrı veri tabanından, Genel Bütçe, SB bütçesi ve THGM bütçeleri de Bütçe Kesin Hesap Cetvellerinden yapılan analizlerle oluşturulmuştur.Türkiye'de sağlık hizmetlerinin finansmanı ve harcamaların dağılımına bakıldığında, döner sermaye uygulamalarının giderek daha yüksek bir oranda kendisine yer bulduğunu gözlüyoruz. Döner sermaye gelirlerinin Sağlık Bakanlığı Bütçesine oranı 2003 yılında sadece %13,7 iken bu oran sürekli artarak performansa bağlı ek ödemenin başladığı yıl olan 2004'de %105,4, bir sonraki SSK'ya ait sağlık tesislerinin ve personelinin Sağlık Bakanlığı'na devredildiği yıl olan 2005'de ise %118,6'ya yükselmiş ve sonraki yıllarda yüzde yüzün üzerinde devam etmiştir.Sağlık Bakanlığı Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bütçesi ile döner sermaye gelirleri karşılaştırılması daha çarpıcı bir tablo ortaya koymaktadır. Döner sermaye gelirinin Tedavi Hizmetleri Genel Müdürlüğü Bütçesine oranı 1993 yılında %29,1 iken 2001 yılında %201,9 ve 2008 yılında %143,8 olarak gerçekleşmiştir. Son üç yıla bakıldığında %150 ila 200 arasında olduğu görülmektedir. Bu veriler ışığında Sağlık Bakanlığı Hastanelerinde döner sermaye gelirlerinin buna bağlı olarak da harcamalarının genel bütçe kalemlerinden yapılan harcamaların üzerine çıktığı ve son yıllarda sürekli öyle kaldığı söylenebilir.Ortaya koyulan bu tablonun sebeplerini tam anlamıyla gösterebilmek için bu konularda daha detaylı çalışmalara ve daha ileri analizlere gereksinim duyulacağı açıktır.Anahtar Kelimeler: Sağlık Bakanlığı, Finasman, Döner Sermaye, Sağlık Harcamaları.

This study aims to lay out the general profile of the changes and developments in the role and size of revolving fund revenues and expenditures in the Ministry of Health revenues and expenditures over years.In this study, which has a descriptive nature, data on the Ministry of Health hospitals? revenues were electronically collected by the Ministry of Health Directorate General of from two databases covering all hospitals, and analyses were based on the analyses, which were previously conducted by using the General Budget, Ministry of Health and Directorate General of Curative Services budgets are from the Budget Final Accounts Scale.Given the financing of health care services and distribution of expenditures in Turkey, it could be seen that revolving fund implementations are rising. While the ratio of revolving fund revenues to the Ministry of Health budget was only 13,7 % in 2003, the ratio increased steadily. In 2004, when the performance-based supplementary payment was launched, it was noted 105,4 % and in 2005, when the former SII-affiliated health care facilities and personnel were devolved to the Ministry of Health, it was noted 118,6 % and the increase in the next years was reported over 100 % similarly.A comparison between the Ministry of Health Directorate General of Curative Services budget and revolving fund revenues lays out a more impressive picture. While the ratio of revolving fund revenues to the Directorate General of Curative Services budget was 29,1 % in 1993, it was reported 201,9 % in 2001 and 143,8 % in 2008. In the last three years, the ratio has been noted 150 % - 200 %. In the light of these data, it could be said that revolving funds revenues depending on this expenditures in the Ministry of Health hospitals have gone beyond expenditures financed by the general budget and this increase is likely to continue over the next years.Yet, it is obvious that more detailed studies and advanced analyses are necessary to find out the exact reasons for the existing situation.Key Words: Ministry of Health, Financing, Revolving Fund, Health Expenditures.