Ortopedik cerrahi girişim uygulanan yaşlı hastalarda postoperatif deliryumu önlemeye yönelik hemşirelik girişimlerinin etkisi

Abstract

Amaç: Bu çalışma Kocaeli Üniversitesi Araştırma ve Uygulama Hastanesi Ortopedi kliniğinde ortopedik cerrahi girişim geçiren 60 yaş ve üzeri hastalarda deliryum risk faktörlerine dönük hemşirelik yaklaşımlarının postoperatif deliryum (POD) gelişmesini önlemedeki etkisini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışmaya başlamadan önce deliryumun tanılanması amacıyla NEECHAM konfüzyon ölçeği uyarlaması yapılmış ve cronbach alfa O.744 bulunmuştur. Klinik deneysel olarak yapılan çalışmaya kalça kırığı, koksartroz, gonartroz tanısı alan 60 deney grubunda 60 kontrol grubunda olmak üzere toplam 120 hasta alınmıştır. Kontrol grubuna klinikte yapılan rutin uygulamaların izlemi yapılırken deney grubuna deliryum risk faktörlerine yönelik hazırlanan girişimler uygulanmıştır. Hastalar çalışmacı tarafından günde bir kez ziyaret edilmiş ve girişimler yapılmıştır. Diğer zamanlarda eğitim verilen klinik hemşireleri girişimleri sürdürmüştür. Veriler 2x2 düzeninde kategorik değişkenler için Pearson Ki-Kare, Fisher's Exact Kikare, Continuity Correction, rxc düzeninde kategorik değişkenler için Monte Carlo değerleri ile; nümerik değişkenler için Man Whitney U testi ile analiz edilmiştir. p<0.05 istatistiksel olarak önemlilik için yeterli kabul edilmiştir. Müdahalelerin etkinliğini değerlendirmek amacıyla rölatif etkinlik, atfedilen etkinlik, ve etkinlik koruyuculuk oranı hesaplanmıştır.Bulgular: POD insidansı, kontrol grubunda %36.7, deney grubunda %6.7 olup fark istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05). Rölatif etkinlik 5.4, atfedilen etkinlik 30, ve etkinlik koruyuculuk oranı 81.74 olarak hesaplanmıştır. Deliryum, 80 yaş ve üzerinde olan, kalça kırığı tanısı ile yatan ve okuma yazma bilmeyen hastalarda daha fazla görülmüş ve sonuçlar istatistiksel olarak anlamlı bulunmuştur (p<0.05).Sonuçlar: Deliryum risklerine yönelik uygulanan hemşirelik girişimleri ortopedik cerrahi geçiren yaşlı hastalarda deliryum görülme sıklığını ve deliryum şiddetini azaltmada etkilidir.Anahtar Kelimeler: Yaşlı, postoperatif deliryum, girişimler, hemşirelik bakımı

Impact of Nursing Interventions towards Preventing Postoperative Delirium of Elderly Patients with Orthopedical Surgery Objective: This thesis aims at determining the impact of nursing interventions towards delirium risk factors for patients over the age of 60 who underwent orthopedical surgery at Orthopedics Clinic of Kocaeli University Hospital.Method: Before the research, NEECHAM confusion scale was adapted for diagnosis of delirium with Cronbach Alfa coefficient equal to 0.744. This clinical experimental research covered 120 patients diagnosed with pelvic fractures, coxarthrosis and gonarthrosis where 60 of them constituted the control and experiment groups, respectively. The patients in the control group were mainly monitored as follow-up for the routine implementations while the patients in the experiment group received specific interventions targeting delirium risk factors. The research also included training sessions for nurses at the clinic to maintain consistency and continuity of the interventions. The patients were visited regularly once a day by the researcher and then received specific interventions by the nurses who received training. The data were analysed by using Pearson Chi-Square, Fisher's Exact Chi-Square Continuity Correction for 2x2 categorical variables, Monte Carlo values for rxc categorical variables, Mann Whitney U for numerical variables, respectively. p<0.05 was assumed as sufficient for statistical significance. The impact of interventions were evaluated on the basis of calculations for relative activity, referred activity and activity protection rate.Results: The prevalence of POD was 36.7% for experiment group and 6.7% for control group with statistically significant differences (p<0.05). Relative activity score was 5.4, referred activity was 30 and activity protection rate was 81.74. Delirium more frequently, 80 years of age and older , and has been hospitalized with a diagnosis of hip fractures and in patients who are illiterate, and the results were statistically significant (p <0.05).Conclusion: The nursing interventions are effective in diminishing the prevalence and severity of the delirium for elderly patients who underwent orthopedical surgery. Key Word: Elderly, postoperative delirium, intervention, nursing care