Şiddete maruz kalan kadınlarda travmatik stres tepkileri ve yönetici zihinsel işlevler

Abstract

Amaç: İnsan kaynaklı şiddete maruz kalan bireylerde %10, eş şiddeti gören kadınlarda % 25-65 oranında ÖSSB gelişmektedir. Örseleyici yaşantının şiddeti, süresi, örselenme öncesi psikiyatrik bozukluk öyküsü, erken yaşam deneyimleri, zeka, eğitim, ön alın kabuğu (prefrontal korteks) işlev değişiklikleri ve sosyal destek gibi birçok etken ÖSSB gelişmesini etkilemektedir (Kavakcı 2015). Bu çalışmada yönetici zihinsel işlevler, psikiyatrik tanı almış olma, eğitim düzeyi, depresyon belirti düzeyi gibi etkenler ile örselenme sonrası stres tepki düzeyi arasındaki ilişki incelendi. Yöntem: Yönetici zihinsel işlevleri ölçmede WKET, depresyon ve ÖSSB düzeylerini ölçmede BDÖ, TSSTÖ kullanılmıştır. Araştırmaya Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığına bağlı Kadın Konukevlerinde kalmakta olan 48 gönüllü kadın katıldı. Bulgular: Geçmişte cinsel içerikli olan ya da olmayan fiziksel şiddet görmüş kadın katılımcıların WKET başarımları ile TSSTÖ düzeyleri arasında bağıntı bulunmadı. Katılımcıların hastalık süresi (olay üzerinden geçen süre) ile TSSTÖ'nün stres tepki düzeyi alt ölçeğinden aldıkları puanlar arasında negatif bağıntı vardır (p<.05). Eğitim düzeyi (başarıyla tamamlanan yıl sayısı) ile WKET 3,4,10,11 (sırasıyla: toplam doğru sayısı, tamamlanan kategori sayısı, kavramsal düzey tepki sayısı, kavramsal düzey tepki yüzdesi) puanları arasında pozitif bağıntı (p<.05); WKET 1(toplam tepki düzeyi) ile ise negatif bağıntı (p<.001) vardır. Sonuç: Eğitim düzeyi, hastalık süresi ve WKET alt ölçek puanlarındaki bulguların mevcut yazını desteklediği görülmektedir. Ayrıca ÖSSB'ye eşlik eden psikiyatrik tanılarda WKET perseverasyon alt ölçek puanlarında saptanan yükselmenin psikiyatrik tanı taraması içeren daha geniş bir araştırmada incelenebileceği, bu çalışmayla gelecekteki ÖSSB ve nöropsikolojik testlerle ilgili çalışmalar için yazına katkı sağlandığı düşünülmektedir. ÖSSB risk etmenleri arasında özellikle karmaşık zihinsel işlevlerin araştırıldığı çalışmalar, şiddeti nedenleri ve sonuçlarıyla anlama açısından da yol gösterici olabilir. Anahtar Kelimeler: Yönetici Zihinsel İşlevler, Örselenme Sonrası Stres Bozukluğu, Wisconsin Kart Eşleme Testi

Objective: PTSD develops in ten percent of people who are exposed to human-driven violence and %25 to %65 in women exposed to domestic violence. Severity and duration of traumatic experience, psychiatric disorder story before trauma, early life experiences, intelligence, education, prefrontal cortex function changes, social support and other factors have an effect on PTSD progress. In this study its been investigated the relation between executive mental functions, being diagnosed psychiatrically, education level, level of depression semptoms and PTS reaction level. Method: Measuring EMF, depression and PTSD levels have been used WCST, BDE and TSSTÖ . 48 volunteer women participated in research whom are living on the Women Guest-house of Familiy and Social Policies Ministry.Results: There is no correlation between WCST performance and TSSTÖ level of women which are exposed to sexual or non sexual phyisical violence. There is negative correlation (p<.05) between longness of disease (time past after the event) and stress reaction degree subscale of TSSTÖ. There is positive correlation (p<.05) between education level (year number accomplished successfully) and WCST 3,4,10,11 (total correct count, completed category count, conceptual level reaction percentage) scores; negative correlation (p<.001) with WCST1 (total reaction level).Conclusions: It can be seen education level, duration of disease and WCST subscale scores are support the present literature. Also its been thougt more extensive research which concluding psychiatric diagnosis screening and searching the cause of score rising WCST perseveration subscale in diagnoses accompanying PTSD. This study contributes the literature for studies in the future which are about PTSD and NPT. Specially, studies researching complex mental functions are can be loadstar to understand the violence with reasons and consequences.Key words: Executive Mental Processes, Post Traumatic Stres Disorder, Wisconsin Card Sorting Test