Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu ve otistik spektrum bozukluğu tanısı almış çocukların ebeveynlerinin yaşam kalitelerinin incelenmesi

Abstract

Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu ve Otistik Spektrum Bozukluğu Tanısı Almış Çocukların Ebeveynlerinin Yaşam Kalitelerinin İncelenmesiAmaç: Otistik Spektrum Bozukluğu (OSB) ve Dikkat Eksikliği Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) tanısı almış bir çocuğun iyileştirimi gerçekleştirilirken ebeveynin yaşadığı zorluklardan yaşam kalitesini, bakım veren yükünü ve depresyon düzeylerini etkileyen etkenlerin belirlenip bu alanlara yönelik düzenleyici çalışmaların yapılması ebeveynlerin iyi oluşunu ve iyileştirim sürecini olumlu etkileyebilecektir. Yaptığımız çalışmada bu iki bozukluktan herhangi birisine sahip çocukların ebeveynlerinin yaşam kalitelerinin, bakım veren yüklerinin ve depresyon düzeylerinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Araştırmanın örneklemini 21.11.2016 – 05.05.2017 tarihleri arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Anabilim Dalı'na başvuran 30 OSB, 30 DEHB tanısı almış ve kontrol grubu olarak aynı sayıdaki 3-17 yaşları arasındaki sağlıklı çocukların ebeveynleri oluşturmuştur. Ebeveynlere World Health Organisation Quality of Life-BREF-TR (WHOQOL-BREF-TR), Zarit Bakım Veren Yükü Ölçeği, Beck Depresyon Ölçeği ve Sosyodemografik Bilgi Formu uygulanmıştır.Bulgular: Analizler sonucunda, OSB tanısı almış çocukların ebeveynlerinin WHOQOL- BREF-TR puanları DEHB tanısı almış çocukların ebeveynlerinin WHOQOL-BREF-TR puanlarından anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur (z=-4,366, p<0.05). Kontrol grubuyla yapılan analizler sonucunda DEHB tanısı almış çocukların ebeveynlerinin WHOQOL-BREF- TR puanlarıyla kontrol grubundaki ebeveynlerin WHOQOL-BREF-TR puanları arasında anlamlı fark saptanmamıştır (z=-1.007, p>0.05). OSB tanısı almış çocukların ebeveynlerinin WHOQOL-BREF-TR puanlarıyla kontrol grubundaki ebeveynlerin WHOQOL-BREF-TR puanları karşılaştırıldığında OSB grubunun WHOQOL-BREF-TR puanları anlamlı düzeyde düşük bulunmuştur (z=-4.662, p<0.05).Sonuç: OSB grubunun yaşam kalitesi algılarının, DEHB ve kontrol grubuna oranla daha düşük olduğu görülmüştür. Çocuğun tedavisi esnasında çeşitli kararlar veren ve müdahalelerde bulunan ebeveynlerin yaşam kalitesi algılarının tedavi ve iyileştirim sürecine etkisinin olduğu bilinmektedir. Tedavi planlamalarında ebeveynlerin yaşam kalitelerinin süreç içinde önemsenmesinin tedavi başarısını arttırabileceğini düşündürtmektedir.Anahtar Sözcükler: Çocuk Ruh Sağlığı, Ruhsal İyileştirim, Yaşam Kalitesi, DEHB, OSB

Assessment of Parents' Quality of Life of Children with Attention Deficit Hyperactivity Disorder and Autistic Spectrum DisorderObjective: Having a child with Autistic Spectrum Disorder (ASD) and Attention Deficit Hyperactivity Disorder (ADHD) can create many difficulties for parents. Determination of the factors that affect the quality of life, caregiver burden and depression levels from the difficulties experienced by the parents during the child's healing and regulatory studies on these areas can both positively affect the parental well-being and the improvement process. The aim of our study was to compare the quality of life, caregiver burden, and depression levels of these childrens' parents whose have any of these two disorders.Method: The study sample consisted of 30 ASD, 30 ADHD patients who applied to the Kocaeli University Medical Faculty Child and Adolescent Psychiatry Department between 21.11.2016 - 05.05.2017 and the control group consisted of the childrens' parents between the ages of 3- 17. The World Health Organization Quality of Life-BREF-TR (WHOQOL-BREF-TR), Zarid Caregiver Burden Scale, Beck Depression Scale and Sociodemographic Information Form which is developed by researcher were applied to the parents.Results: As a result, WHOQOL-BREF-TR scores of childrens' parents with ASD were significantly lower than the WHOQOL-BREF-TR scores of childrens' parents with ADHD (z = -4.336, p <0.05). As a result of the control group analysis, no significant difference was found between WHOQOL-BREF-TR scores of childrens' parents with ADHD and WHOQOL- BREF-TR scores of control group parents (z = -1.007, p> 0.05). The WHOQOL-BREF-TR scores of childrens' parents with ASD were compared with WHOQOL-BREF-TR scores of control groups' parents, WHOQOL-BREF-TR scores of ASD group were significantly lower (z = -4.662, p <0.05).Conclusions: The perceptions of the quality of life of parents of children with ASD is worse than ADHD and the control group. There is a positive or negative effect of the quality of life of perceptions the parents who made various decisions during the treatment of the child and the interventions in the treatment and remediation process. Therefore, careful consideration of parental quality of life in treatment planning may increase the treatment success.Key Words: Child Mental Health, Psychiatric Rehabilitation, Quality of Life, ADHD, ASD