Şizofreni hastalarında iyileşme: öznel iyileşme ile nesnel iyileşme arasındaki ilişkinin araştırılması

Abstract

Şizofreni Hastalarında İyileşme: Öznel İyileşme İle Nesnel İyileşmeArasındaki İlişkinin AraştırılmasıAmaç: Şizofrenide iyileşme, belirti şiddetinde azalma ve hastalık öncesi işlevselliği yeniden kazanma gibi nesnel; umut, yaşam doyumu, destekleyici ilişkiler ve sorumluluk alma gibi öznel öğelerin etkileşimde olduğu çok boyutlu bir kavramdır. Araştırma iyileşmenin öznel boyutunun ayaktan tedavisi sürdürülen bir grup şizofreni hastasında nesnel iyileşme düzeyleri ile ilişkisini incelemek amacıyla gerçekleştirildi.Yöntem: Tedavisini ayaktan sürdüren 120 hasta Pozitif ve Negatif Sendrom Ölçeği (PNSÖ), Klinik Genel İzlenim–Şiddet (KGİ-Ş), İşlevselliğin Genel Değerlendirmesi (İGD), Öznel İyileşmeyi Değerlendirme Ölçeği (ÖzİDÖ), Beck Depresyon Ölçeği (BDÖ), Beck Umutsuzluk Ölçeği (BUÖ), Rosenberg Benlik Saygısı Ölçeği (RBSÖ), Ruhsal Hastalıkların İçselleştirilmiş Damgalanması Ölçeği (RHİDÖ) ve Toplumsal İşlevselliği Değerlendirme Ölçeği (TİDÖ) ile değerlendirildi. Veriler tanımlayıcı istatistiksel yöntemler, spearman korelasyon analizi, Mann-Whitney U testi ve Linear Regresyon analizi ile değerlendirildi.Bulgular: Katılımcıların %77'si erkek, %80'i bekar ve %77'si işsizdi. Hastalık başlangıç yaşı ile öznel iyileşme puanı arasında düşük düzeyde negatif ilişki (r=-0.21 p<0,05) bulundu. Öznel iyileşme; hKGİ-Ş (r=-0.25 p<0,05), PNSÖ toplam puanı (r=-0.29) ile düşük derecede ilişki gösterdi. Kadınların ve şizoaffektif bozukluk tanısı olan bireylerin öznel iyileşme puanlarının anlamlı derecede yüksek olduğu belirlendi. Benlik saygısı (r=0.56 p<0,05) toplumsal işlevsellik (r=0.43 p<0,05), içselleştirilmiş damgalama (r=-0.38 p<0,05) depresyon (r=-0.59, p<0,05) ve umutsuzluk düzeyleri (r=-0.55, p<0,05) öznel iyileşme algısı ile ilişkili bulundu. İkili karşılaştırmalarda öznel iyileşme ile ilişkili bulunan değişkenler regresyon analizine alındığında [X2=8,601, df=13, p=0.000, R2=0.513] cinsiyet, benlik saygısı, depresyon ve umutsuzluk düzeyinin öznel iyileşme algısı ile daha güçlü ilişki gösterdiği belirlendi.Sonuç: Öznel iyileşme algısının nesnel iyileşme ölçütleri ile düşük oranda ilişkili bulunması iyileşmenin hastalar ve ruh sağlığı çalışanları tarafından farklı kavramsallaştırıldığını göstermektedir. Araştırma bulgularından hareketle iyileştirim sürecinin planlanmasında iyileşmenin nesnel ve öznel boyutlarının birlikte ele alınmasının hizmetlerin etkinliğini arttıracağı söylenebilir.Anahtar Sözcükler: Şizofreni, Şizofrenide İyileşme, Öznel İyileşme

Recovery in Schizophrenia Patients: Investigating The Relationship Between Subjective Recovery and Objective RecoveryObjective: This study was carried out with the purpose of investigating the relationship between the subjective dimension of recovery and objective recovery levels in a group of schizophrenia patients who were followed up as outpatients.Method: 120 outpatients were assessed by the Positive and Negative Syndrome Scale (PANSS), Clinical Global Impression – Severity of Illness (CGI-SI), Global Assessment of Functioning (GAF), Recovery Assessment Scale (RAS), Beck's Depression Inventory (BDI), Beck's Hopelessness Scale (BHS), Internalized Stigma of Mental Illness Scale (ISMI) and Social Functioning Assessment Scale (SFAS). The data were analyzed by using descriptive statistical analysis methods, Spearman's correlation analysis, Mann-Whitney U test and linear regression analysis.Results: Among the participants, 77% were male, 80% were single and 77% were unemployed. There was a weak and negative relationship between age of disease onset and subjective recovery scores (r=-0.21 p<0.05). Subjective recovery was weakly related to CGI-SI (r=-0.25 p<0.05) and PANSS total scores (r=-0.29). The subjective recovery scores of the women and those who had schizoaffective disorder diagnoses were significantly higher. Perception of subjective recovery was found to be related to self-esteem (r=0.56 p<0.05), social functioning (r=0.43 p<0.05), internalized stigma (r=-0.38 p<0.05), depression (r=-0.59 p<0.05) and hopelessness (r=-0.55 p<0.05) levels. In the pairwise comparisons, when the variables that were found to be related to subjective recovery were subjected to regression analysis [X2=8.601, df=13, p=0.000, R2=0.513], it was found that sex and levels of self-esteem, depression and hopelessness had stronger relationships with perception of subjective recovery.Conclusions: The finding that the subjective recovery perceptions of individuals with schizophrenia were weakly related to objective recovery criteria showed that recovery is conceptualized differently by patients and mental healthcare professionals. Considering the findings of the study, it may be argued that considering the objective and subjective dimensions of recovery together in planning the treatment process will increase the effectiveness of the services.Keywords: Schizophrenia, Recovery in Schizophrenia, Personal Recovery