Ayaktan tedavi gören alkol ve madde bağımlısı bireylerin bağımlılık profilleri ile nöropsikolojik test performanslarının karşılaştırılması

Abstract

Amaç: Alkol ve madde bağımlılığının bilişsel işlevler üzerinde olumsuz etkileri olduğunu gösteren araştırmalar mevcuttur. Bu tez çalışmasının temel amacı alkol ve madde bağımlılığının bilişsel işlevlere olan etkilerini BAPİ çerçevesinde araştırmaktır. Kişinin bağımlılık profili ile nöropsikolojik testlerde gösterdiği performans arasındaki ilişki incelenerek, madde kullanım özelliklerinin bilişsel performansla ilişkili olup olmadığı sorusuna cevap aranmaktadır.Yöntem: Bu amaçla, bir psikososyal destek sürecine başvuran kişilerden klinik ilk görüşmesi sırasında BAPİ-K sorularını yanıtlayan ve örnekleme dahil olma ölçütlerini karşılayan kişilere araştırmadan bahsedilmiştir. Çalışmaya katılmayı kabul eden kişilere BDÖ, ST-TBAG, BIS-11-KF ve İST uygulanmıştır. Uygulamalar bireysel olarak yapılmış ve 15-30 dakika sürmüştür.Bulgular: Örneklemin büyük çoğunluğu alkol (%37) bağımlısı, en sık tercih edilen diğer madde ise sentetik kannabinoiddir (%25). Katılımcıların yarısından fazlası (%57) düşük bağımlılık şiddetine sahiptir. Katılımcıların %49'unun (n=40) aktif olarak kullanıma devam ettiği ve %33'ünün (n=27) 0-3 ay arasında temiz kalma süresi olduğu gözlenmiştir. Sonuçlara göre, bağımlılık şiddeti yüksek olan kişilerin yaşamının daha fazla etkilendiği ve maddeyi bırakma motivasyonlarının diğerlerine göre daha yüksek olduğu görülmüştür χ²(2)=9.36, p<.05. Madde kullanmaya yönelik şiddetli istek ile depresyon şiddeti arasında anlamlı fark bulunmuştur, t(55)=-2.16, p<.05. Erkek katılımcıların NPT performansları kadınlara göre anlamlı derecede daha düşük bulunmuştur U=205.5, p<.05. Amfetamin ve türevi madde kullanan kişilerin NPT sürelerinin daha uzun olduğu yani bilişsel işlevlerinde bozulma olduğu görülmüştür. Katılımcıların temiz kalma süreleri ile ST-TBAG formunda yaptıkları spontan düzeltme sayısı arasında anlamlı ilişki olduğu görülmüştür, χ²(3)= 13.47, p<.001.Sonuç: Alkol ve madde bağımlısı kişilerin bağımlılık profilinin NPT performansı ile ilişkili olduğu görülmüştür. Araştırma bulguları kaynaklar ışığında tartışılmıştır. Konuyla ilgili daha kapsamlı ve genellenebilir veriler ortaya koyabilmek için boylamsal çalışmalar yapılması gerektiği düşünülmektedir.

Objective: There is some research in literature that proves alcohol and substance addiction have a negative influence on cognitive functions. The main issue of this thesis is to investi-gate the effects of alcohol and substance addiction on cognitive functions in terms of BAPİ scale. By observing the addiction profile of the person and the performance that the person shows on the neuropsychological tests, the answer to the question if there is a relationship between substance abuse tendencies and cognitive performances will be investigated.Method: For this purpose, participants who applied for a psychosocial support process and who met the requirements to participate are told about this study during their first clinical interview while they were answering the BAPİ-K questions. BDÖ, ST-TBAG, BIS-11-KF and, İST were applied to the people who agreed to participate in the study. These applica-tions were performed individually and took 15 to 30 minutes each.Results: The data set is consisted of mostly alcohol (37%) addicts, the other substance that is most frequently preferred is synthetic cannabinoid (25%). More than half of the partici-pants have a mild addiction level (57%). 49% of the participants (n=40) keep using sub-stances actively and 33% of them (n=27) were observed to have a period of 0 to 3 months remaining clear. According to the results, people's lives who had a severe addiction level are affected more and the motivation to quit using substances is higher compared to other participants χ²(2)=9.36, p<.05. There has been found a reasonable difference between high levels of craving for using substance and severity of depression, t(55)=-2.16, p<.05. NPT performances of male participants are quite low compared to female participants, U=205.5, p<.05. People who use amphetamine and covariant substances are found to take a longer time performing NPT tasks meaning that there is an impairment on their cognitive functions. There have been a significant relationship between the participants period of remaining clear of the substances and the spontaneous correction number they score on the ST-TBAG form, χ²(3)= 13.47, p<.001.Conclusion: It has been found that addiction profiles of alcohol and substance addicted peo-ple and their performances on NPT are correlated. Research findings are discussed in the light of resources. It is thought that in order to present a broader and generalizable data, it is necessary to conduct longitudinal studies.