Boyarmadde ve bazı anyonların gideriminde sepiolit ve diğer adsorbanların etkinliğinin araştırılması

Abstract

IV ÖZET Boyarmadde ve çeşitli anyonlardan (nitrat, nitrit) kaynaklanan su kirliliği çevre ve canlılar için sorun yaratmaktadır. Bu nedenle sular çeşitli amaçlar için kullanılmadan veya alıcı su ortamına verilmeden önce arıtılması gerekir. Bu çalışmada; boyarmadde, nitrat ve nitritin değişik adsorban maddelerle sulu çözeltilerden adsorpsiyonla giderimi incelenmiştir. Adsorban madde olarak toz aktif kömür, ham sepiolit, aktif sepiolit ve cüruf kullanılmıştır. Boyarmadde giderimi için Black B (30 mg/1) boya çözeltisi, nitrat giderimi için NaNÛ3 (100 mg/1) çözeltisi ve nitrit giderimi için NaNC>2 (25 mg/1) çözeltisi kullanılmıştır. Yapılan deneylerde önce kinetik çalışma yapılmış ve daha sonra pH'ın, sıcaklığın ve tanecik boyutunun etkileri incelenmiştir. Boyarmadde giderimi için aktif kömür ve cürufun, nitrat giderimi için aktifleştirilmiş sepiolitlerin, nitrit giderimi için de aktif kömür ve ham sepiolitin etkin olduğu belirlenmiştir. Elde edilen adsorpsiyon verilerinin Langmuir izotermine uyduğu belirlenmiştir. ANAHTAR KELİMELER Adsorpsiyon, Aktif kömür, Sepiolit, Cüruf, Boyarmadde, Anyon

SUMMARY Water pollution arising from dyestuff and various anion (nitrate, nitrite) poses problems for environment and alive. For this reason, water must be treated before discharging to a receiving water body or before any use. In this study, removal of dyestuff, nitrate and nitrite from aqueous solutions by adsorption onto selected adsorbent was investigated. Powdered activated carbon, sepiolite, activated sepiolite and slag were used as adsorbents. Black B dye solution (30mg/l) for dyestuff removal, NaNCh solution (lOOmg/1) for nitrate removal and NaNC>2 solution (25 mg/1) for nitrite removal were used. In the experiments firstly kinetic study was carried out and then the effects of pH, temperature and particle size have been investigated. It is determined that activated carbon and slag for dyestuff removal, activated sepiolites for nitrate removal and activated carbon and raw sepiolite for nitrite removal were effective. Adsorption data were found to conform with the Langmuir equation. KEYWORDS Adsorption, Activated carbon, Sepiolite, Slag, Dyestuff, Anion