Gümüş çayı (Mardin-Kızıltepe) omurgasız zoosönozunun belirlenmesine yönelik ön çalışmalar

Abstract

ÖZET Akarsu bentozunda yer alan bentik omurgasız türleri akarsu sisteminin temel üyeleridir. Gerek su içerisinde serbest gerekse substrat içerisinde yaşayan gruplar, sulardaki besin zincirinin önemli bir halkasıdır. Aynı zamanda tür çeşitliliğinin ve abundanslarının belirlenmesi, tatlısuların verimliliğin saptanmasında önemli bir yere sahiptir. Buzul dönemlerinde önemli göç yollan üzerinde bulunan Anadolu'nun, zoocoğrafik açıdan önemi büyüktür. Araştırma alam olan Gümüş Çayı'nda daha önceden omurgasız faunasının belirlenmesine yönelik bir çalışma yapılmamıştır. Bu nedenle Gümüş Çayı'nın omurgasız zoosönozunun tespiti ve yayılışlarının ortaya konması amacıyla Mayıs 2000 - Haziran 2001 tarihleri arasında belirlenen 9 istasyondan örnek alınarak incelenmiştir. Çalışmada; Gastropoda Sınıfına ait 7 tür, Oligochaeta Altsınıfına ait 9 tür, Arachinida sınıfına ait 6 tür, Ostracoda Altsınıfına ait 8 tür, Ephemeroptera Takımına ait 7 tür, Odonata Takımına ait 1 Alttür, Dixidae Familyasına ait 1 tür, Chironomidae Familyasına ait 23 tür, Simuliidae Familyasına ait 1 tür, Athericidae Familyasına ait 1 tür, Trichoptera Familyasına ait 1 tür tespit edilmiştir. Plecoptera ve Gammaridae grubuna ait tespit edilen bireylerin teşhisleri, karşılaştırma materyalinin azlığı ve literatür yetersizliği sebebiyle sadece familya düzeyine kadar yapılabilmiştir. Tespit edilen türlerin hepsi Gümüş Çayı için yeni kayıt, Oligochaeta Altsınıfından Rhyacodrilus coccineus ve Athericidae familyasından İbisia sp Anadolu faunası için yeni kayıttır.

SUMMARY Benthic invertebrates species which present in river benthos are the fundamental members of river system. Either the groups living freely in water or the ones living in substrates are the important part of food chain. Also, the determinations of species composition and abundance have an important role on the determination of the productivity of freshwater. Anatolia which is on the immigration ways at ice ages is very important point of zoogeographical view. There is almost no study related to invertebrates limnofauna of Gümüş Creek where is the research area. Therefore, for the determination of the invertebrates zoosönoz of the Gümüş Creek and its distribution in the river. It is investigated taking samples from nine stations which had been defined between the date of the May, 2000 and June, 2001, were investigated. In this study, it was determined seven species belong to Gastropoda classis, nine species belong to Oligochaeta sub-classis, six species belong to Arachinida classis, eight species belong to Ostracoda sub-classis, seven species belong to Ephemeroptera order, one sub-species belong to Odonata order, one species belong to Dixidae family, twenty-three species belong to Chironomidae family, one species belong to Simuliidae family, one species belong to Athericidae family, one species belong to Trichoptera order. The determination of the individual, belonging to the Plecoptera and Gammaridae group, could only have been made to family level due to the insufficient corresponding material and the lack of literature. All of the determined species are new records for Gümüş Creek and Ibisia sp. from the Athericidae family and Rhyacodrilus coccineus from to Oligochaeta sub-classis are a new records for Anatolian Fauna. IE