20. Yüzyıl kompozisyon tekniklerinden atonal, seriyal ve minimal stillerin teorik açıdan incelenmesi ve seçilmiş örneklerle açıklanması

Abstract

Bu araştırma, 20. yüzyıl kompozisyon teknikleriyle ilgili Türkçede az sayıda çalışma yapılmış olması göz önünde bulundurularak, icracı ve bestecilere kılavuz niteliğinde bir inceleme ortaya koyma amacı taşımaktadır. Bu durum, tez konusunun belirlenmesinde de önemli bir rol oynamıştır.Bu amaç doğrultusunda, bestecileri atonal, seriyal ve minimal kompozisyon tekniklerini geliştirmeye yönelten sosyo-politik, düşünsel ve sanatsal arka planı araştırmak üzere, müzik tarihi ve estetiği ile ilgili kaynaklar taranmıştır. Kompozisyon tekniklerinin incelenmesinde ise, müzikal analiz araştırmaları incelenmiş ve seçilen eserler analiz edilmiştir. Araştırmalar sonucunda, 20. yüzyıl uluslararası çoksesli müziğinde çok çeşitli estetik fikir ve kompozisyon tekniğinin bir arada geliştiği ve bestecilerin müzikal yaratımını, yeni tını arayışları ve sürekli deneyselliğin belirlediği görülmüştür. Besteciler, tonal armoninin hiyerarşik sistemine karşı alternatifler üretmiş, atonalite ve seriyalizmi geliştirmişlerdir. Atonal eserler incelendiğinde, tematik ve formal organizasyon sorunlarının, her eserde kendine özgü bir şekilde çözüldüğü ve dolayısıyla atonalitenin, doğası gereği, sistematize edilmediği sonucuna varılmıştır. Seriyal kompozisyon tekniği ise, atonalitenin sınırsız özgürlüğünü sistematize etme çabası olarak yorumlanmıştır. 1960'larda ortaya çıkan minimalizm fikri de müzikte seriyalizmin reddinde karşılığını bulmuş ve tonaliteye dönüş ve tekrarlama yoluyla, dinleyiciyle yeniden bağ kurmaya odaklanmıştır. Anahtar kelimeler: Atonalite, Seriyalizm, Minimalizm, 20. yüzyıl Müziği, Kompozisyon Teknikleri

The aim of this research, considering that few studies are available in Turkish on the 20th century composition techniques, is to put forth a guide to performers and composers. This fact also played an important role in determining the subject of the thesis. With this purpose in mind, the relevant literature on the music history and aesthetic were reviewed to explore the socio-political, intellectual and artistic background that led the composers to develop atonal, serial and minimal techniques. While examining the compositional techniques, works on musical analysis were reviewed and selected works were analyzed. As a result of this research, it was seen that various aesthetic thoughts and composition techniques were developed simultaneously in the 20th century international classical music, and the pursuits of new timbre and continuous experimentalism determined musical creations of the composers. The composers produced alternatives to hierarchical system of tonal harmony and developed atonality and serialism. Having been analyzed the atonal works, it was concluded that thematic and formal organization problems were solved individually in each work, and thereby, intrinsically, atonality was not systemized. Serial composition technique, on the other hand, was interpreted as an endeavor to systemize unlimited freedom of atonality. The idea of minimalism in music emerging in 1960's was an objection to serialism and focused on re-establishing the bond with listeners through repetition and a return to tonality.Key words: Atonality, Serialism, Minimalism, 20th Century Music, Composition Techniques