Kronik böbrek yetmezliği olan hastaların çene kemiklerindeki radyografik bulguların fraktal analiz yöntemi kullanılarak bilgisayar yardımı ile incelenmesi

Abstract

Kronik böbrek yetmezliği (KBY) kemik ve mineral metabolizması değişiklikleri ile yakından ilişkilidir. KBY'de görülen D vitamini eksikliği, hiperparatiroidizm, kronik heparin kullanımı gibi çeşitli faktörlerin kombinasyonundan oluşan kötü tablo sayesinde kemik yapıda değişiklikler ortaya çıkmaktadır. Bu çalışmanın amacı; KBY'ye sahip bireylerde mandibular kemikte meydana gelen trabeküler yapı değişimlerinin fraktal analiz yöntemiyle tespit edilmesidir. Çalışmamızda 36 evre 5 KBY hastasının panoramik radyografileri üzerinde box-conting yöntemi kullanılarak ImageJ programı ile fraktal analiz yapılmıştır. Hastaların fraktal boyut (FB) değerleri ile kontrol grubu olan 36 sağlıklı bireyin aynı yöntemle belirlenen FB değerleri karşılaştırılmıştır. Ayrıca KBY hastalarının son 3 aya ait ortalama biyokimyasal ( PTH, Ca, P, CaxP, ALP, D vitamini) parametreleri ile FB değerleri analiz edilmiştir.Çalışmanın sonuçlarına göre KBY'li hastalarda FB değerleri kontrol grubuna kıyasla istatiksel olarak anlamlı derecede düşük olarak saptandı (p<0,05). Hemodiyaliz ile tedavi edilmekte olan KBY hastalarının ortalama FB değerleri periton diyalizi ile tedavi edilmekte olan KBY hastalarının ortalama FB değerlerinden daha düşük bulundu. (1,3678'e karşı 1,3755)Hastaların ortalama PTH değerleri 433,07±310,3 pg/ml, Ca 8,98±0,9 mg/dl, P 5,78±2,1 mg/dl, CaxP 50,88±17,3 ALP 81,69±34,9 U/L ve ortalama D vitamini değerleri 19,35±13,3 ng/ml olarak saptandı. Hastaların biyokimyasal parametreleri ile fraktal analiz sonuçları arasında anlamlı bir bağlantı yoktu.KBY hastalarındaki kemik yapı değişimlerinin teşhisinde altın standart metod kemik biyopsisidir. Fakat invaziv bir yöntem olduğundan dolayı rutin olarak kullanılmamaktadır. KBY hastalarının çene kemiklerinde trabeküler yapıdaki değişimlerin ortaya konulmasında panoramik radyografilere uygulanan fraktal analiz yöntemi; non-invaziv, kolay uygulanabilir ve efektif bir uygulamadır.

Chronic renal failure (CRF) is closely associated with changes in bone and mineral metabolism. Combination of several factors such as Vitamin D deficiency, hyperparathyroidism, chronic use of heparin which is common in CRF patients, a poor table is emerging changes in bone structure. The purpose of this study mandibular trabecular bone that occurs in individuals with CRF is to determine change of the trabecular structure by the fractal analysis.In our study, fractal analysis was performed using ImageJ program with box-counting method over panoramic radiographs of 36 patients with stage 5 CRF. The control group of 36 healthy individuals and patients with CRF FD values determined by the method the FD values were compared. Also, average biochemical parameters ( PTH, Ca, P, CaxP, ALP, Vitamin D ) of patients with CRF belong to last 3 months were compared with FD values.According to the results of the study statistically compared to the control group in patients with CRF FD were found to be significantly lower ( p <0.05) . CRF patients being treated with hemodialysis average FD values were lower than the average values of the FD CRF patients being treated with peritoneal dialysis (1.3755 versus 1.3678 ). PTH levels in patients average 433.07±310.3 pg/mL, Ca 8.98±0.9 mg/dL, P 5.78±2.1 mg/dl, CaxP 50.88±17.3, ALP 8,69±34.9 U/L and the average value of vitamin D 19.35±13.3 ng/ml respectively. Biochemical parameters of patients there was no significant correlation between the results of fractal analysis.Bone biopsy is the gold standard method in the diagnosis of bone structure changes in patients with CRF. But are not used routinely because it is an invasive procedure. Fractal analysis method which applied to panoramic radiographs in the determine of changes in trabecular bone structure of the jaw of patients with CRF is a non-invasive, easy to use and effective practice.