Şizofreni ve multiple skleroz hastalarının bakıcılarında görülen yük ve ilişkili faktörler: karşılaştırmalı bir çalışma

Abstract

Amaç: Süreğen ve yinelemelerle seyreden Multipl Skleroz (MS) ve şizofreni hastalarının bakıcılarında bakım yükünün yüksek olduğunu bildiren çalışmalar bulunmaktadır. Bu çalışmada MS ve şizofreni hastası bakıcılarının yüklerinin karşılaştırılması, hasta ve bakıcıların özellikleri ile bakım yükü arasındaki ilişkilerin incelenmesi amaçlanmıştır.Yöntem: KOU Psikiyatri-psikoz polikliniğine başvuran 50 şizofreni hastası ve bakıcısı ile Nöroloji-MS polikliniğine başvuran 30 MS hastası ve bakıcısı çalışmaya alınmıştır. Hasta ve bakıcıların sosyodemografik özellikleri, hastalık bilgileri kaydedilmiştir. Bakıcıların yük düzeylerinin ölçülmesi amacıyla Zarit Bakıcı Yük Ölçeği (ZBYÖ), hastaların yaşam kalitesini ölçmek amacıyla Kısa Form-36 (SF-36) kullanılmıştır. MS ve şizofreni hasta ve bakıcılarının sosyodemografik özellikleri ve bakıcı yükleri karşılaştırılmıştır. Her iki hastalık grubunun ayrı ayrı hasta ve bakıcı ile ilişkili verilerinin ZBYÖ puanları ile bağıntısına bakılmıştır.Bulgular: Şizofreni hastası bakıcısı ZBYÖ puanları anlamlı olarak daha yüksek bulunmuştur (Şizofreni: 66.78±12.58, MS: 55.60±15.18). Şizofreni hastalarının MS hastalarından daha yüksek oranda bekar (sırasıyla %80, MS: %20) ve işsiz (sırasıyla %64, MS: %13.3) oldukları görülmüştür. MS hastalarının akıl sağlığı alt boyutu dışında yaşam kaliteleri daha düşük olarak tespit edilmiştir. Şizofreni hastası bakıcıları büyük oranda annelerden (%48), MS hastası bakıcıları eşlerden (%50) oluşmaktadır. Şizofreni hastası bakıcısı toplumun bakışından daha yüksek oranda rahatsızlık duymakta (Şizofreni: %64, MS: %36.6) ve geleneksel tedavi arama davranışı daha fazla (Şizofreni: %72, MS: %23.3) göstermektedirler. ZBYÖ puanlarının şizofrenide hastalık süresi ile pozitif yönde, bakım vermeden dolayı manevi tatmin duygusu ile negatif yönde; MS'de toplumun bakışından duyulan rahatsızlık ile pozitif yönde, bakıcının eğitim yılı ile negatif yönde bağıntılı olduğu tespit edilmiştir.Sonuç: Şizofreni hastası bakıcısının bakım yükü nörolojik ve yeti yitimiyle giden MS hastası bakıcısının bakım yükünden anlamlı olarak daha fazladır. Bu durumun şizofreni hastalarının büyük oranda bekar, işsiz olmaları ve bakıcılarının toplumun bakışından daha fazla rahatsız olmalarıyla ilişkili olabileceği düşünülmüştür.

Objective: There are many studies which report that caregivers of patients with chronic and episodic Multiple Sclerosis (MS) and schizophrenia experience high levels of burden. This study aims to compare the caregiver burden in MS and schizophrenia and to analyze the relationship between the profiles of the patients together with the caregivers and the caregiver burden.Method: The data of this study is collected from 50 patients with schizophrenia and their relatives who were attending to Psychiatry-psychosis outpatient service of Kocaeli University and 30 patients with MS and their relatives who were attending to Neurology-MS outpatient service of Kocaeli University. The sociodemographic characteristics and some information of their illness are recorded. In order to measure the level of caregiver burden and the quality of life of the patients Zarit Caregiver Burden Scale and Medical Outcomes Study Short Form-36 (SF-36) respectively were used. Sociodemographic characteristics of the patients with MS and schizophrenia together with their relatives, and besides the level of caregiver burden in MS and schizophrenia were compared. The correlation of data related to patients and the caregivers between the scores of Zarit Caregiver Burden Scale are examined seperately for each of the MS and schizophrenia groups.Results: It was found that the scores of Zarit Caregiver Burden Scale for caregivers in schizophrenia were significantly higher (Schizophrenia: 66.78±12.58, MS: 55.60±15.18). It was observed that the percentage of single patients with schizophrenia were higher than the one with MS (Schizophrenia: 80%, MS: 20%), as it was the case for unemployment (Schizophrenia: 64%, MS: 13.3%). The quality of life of MS patients was determined to be lower except for the mental health subscale. Caregivers in schizophrenia were mostly mothers (48%), whereas caregivers in MS were mostly spouses (50%). It was observed that caregivers in schizophrenia felt more uncomfortable in society (Schizophrenia: 64%, MS: 36.6%) and more of them showed traditional help-seeking behaviour in that group (Schizophrenia: 72%, MS: 23.3%). The scores of Zarit Caregiver Burden Scale in schizophrenia were positively correlated with the duration of illness and negatively correlated with the spiritual satisfaction; whereas in MS they were positively correlated with the uncomfortability in the society and negatively correlated with the years of education of the caregiver.Conclusion: The caregiver burden in schizophrenia is significantly higher than the burden of the caregiver in MS which is neurological and in the progress of disability. This result may be related to the findings that there are more single and unemployed patients with schizophrenia and that their caregivers feel more uncomfortable in society.