Kronik obstrüktif akciğer hastalığında solunum egzersizlerinin etkinliği

Abstract

KOAH'lı hastalarda zaman içerisinde akciğer fonksiyonlarında bozulma, egzersiz kapasitelerinde ve GYA'larında azalma görülmektedir. Son dönemde giderek önem kazanan pulmoner rehabilitasyon uygulamaları hastaların yaşam kalitesi ve egzersiz kapasitesini artırmaktadır. Bu çalışmada KOAH'lı hastalarda solunum egzersizleri ile bunlara ilave aerobik egzersizlerin solunum parametreleri, aerobik kapasitesi, yaşam kalitesine ve hastanın psikolojik durumu üzerine olan etkinliğinin araştırılması amaçlandı. Çalışmaya Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon Kliniğine Ocak 2009 ? Ekim 2009 tarihleri arasında başvuran KOAH tanısı almış 61 erişkin hasta alındı. Hastalar solunum egzersiz grubu (20 hasta), kombine (solunum+ aerobik) egzersiz grubu (23 hasta) ve kontrol grubu (18 hasta) olmak üzere 3 gruba randomize edildi. Tüm hastaların demografik özellikleri, VKİ, GOLD kriterlerine göre KOAH evreleri, solunum fonksiyon testleri, Pİmax ve PEmax değerleri, MRC Dispne Skalası, modifiye Bruce ETT ve 6 dakika yürüme testi ile egzersiz kapasiteleri, BODE indeksi, Kısa Form-36, SGRQ ile yaşam kalitesi parametreleri tedavi öncesi ve 8 haftalık tedavi sonrası kaydedildi. Birinci gruba solunum egzersiz programı, ikinci gruba aerobik ve solunum egzersiz programı uygulanırken, kontrol grubuna herhangi bir egzersiz programı uygulanmadı. Hastaların ortalama yaşları 64.9 ± 8.6 yıl, ortalama hastalık süreleri 6.7 ± 3.0 yıl idi. Yaş, cinsiyet, hastalık süresi ve VKİ açısından gruplar arasında fark saptanmadı. Tedavi sonrasında, VKİ, yürüme mesafesi, MET değerleri, egzersiz süresi, MRC dispne skoru, Kısa Form-36 (kombine grupta mental sağlık, canlılık, sosyal fonksiyon parametreleri hariç, Solunum egzersiz grubunda canlılık, mental sağlık, sosyal fonksiyon paremetreleri hariç) ve SGRQ formları ile değerlendirilen yaşam kalitesi parametrelerinde, her iki egzersiz grubunda anlamlı iyileşmeler tespit edildi (p<0.05 tüm parametreler için). Kontrol grubunda ise Kısa Form-36 sorgulamasında fiziksel fonksiyon dışında diğer parametrelerin hiçbirinde anlamlı değişiklik saptanmadı (p<0.05). Solunum ve kombine egzersiz grubunda FEV1L, FEV1/FVC, VCL, Pİmaks ve PEmaks değerlerinde anlamlı düzeylerde artış tespit edildi (p<0.05 tüm parametreler için). Tedavi etkinliği açısından ise 6 dakika yürüme testi dışında hiçbir parametrede solunum egzersiz ile kombine egzersiz arasında anlamlı bir farklılık saptanmadı (p<0,015). Solunum ve kombine (solunum+ aeorobik) egzersiz uygulamalarının KOAH'lı hastalarda egzersiz kapasitesi, dispne ve yaşam kalitesini anlamlı şekilde artırdığı saptanmıştırAnahtar Kelimeler: KOAH, Pulmoner rehabilitasyon, Egzersiz, Dispne.

On the patients with COPD; there has been deterioration in their lung functions and a decrease in their ADL and exercise capacity by time. Pulmonary Rehabilitation applications, which have gradually gained importance recently, increases the life standard and exercise capacity of the patients. In this study it was aimed to find out the effect of respiratory exercises with aerobics exercises on respiratory parameters, aerobics capacity, life quality and psychology of the patient with COPD. This study focused on 61 adult patients with COPD, who applied the clinic of Physical Medicine and Rehabilitation Department at Kocaeli University between the dates of January 2009 ? October 2009. The patients were randomized into three different groups; respiratory exercise group (20 patients), combined group (respiratory plus aerobics; 23 patients) and control group (18 patients). Demographic characteristics, BMI, COPD stages according to GOLD criteria, respiratory function tests, PImax and PEmax values, MRC dspynea scale, modified Bruce ETT and exercise capacity at the end of 6 minute walk, BODE index, Short Form 36, life quality parameters with SGRQ of all patients were recorded before the treatment and after 8 - week - treatment. Respiratory exercise program was applied to the first group, while Respiratory exercise plus aerobics program was applied to the second group. On the other hand, no exercise program was applied to the control group. The average age of the patients was 64.9±8.6 years; average period of their illness was 6.7±3.0 years. No difference was found between the groups in terms of their age, sex, period of illness and BMI. After the treatment, remarkable improvements were observed within both exercise groups regarding BMI, the amount of walking, MET values, exercise duration, MRC Dspynea score, Short Form 36 and life quality parameters assessed with SGRQ forms (except mental health vigority and social parameters in combined exercise group; except vigority mental health and social parameters in Respiratory exercise group) (p<0.05 for all parameters). In control group no remarkable difference was observed in the parameters except physical function in questionnaire of Short Form 36(p<0.05). In respiratory and combined exercise group, significant increase was found in FEV1 L, FEV1/FVC, VCL, PImax ve PEmax values. Between respiratory and combined exercise group no meaningful difference was observed in parameters except 6 ? minute- walk test (p<0,015). It was found that respiratory and combined exercise (respiratory plus aerobics) applications have increased exercise capacity, dspynea and the life quality of the patients with COPD.Keywords: COPD, Pulmonary Rehabilitation, Exercise, Dspynea