Metabolik sendromlu hastalarda nörolojik tutulum (laküner infarkt, nöropati, kognitif bozukluk) araştırılması

Abstract

Metabolik Sendrom (MetS)' in karakteristik özellikleri abdominal obezite, kan basıncı yükselmesi, glukoz intoleransı ve atherojenik dislipidemi olarak tanımlanmıştır. MetS' in komponentleri sadece kardiyovasküler ve serebrovasküler hastalıklar için değil nöropati ve kognitif bozukluk için de risk faktörü olarak gösterilmiştir. Biz bu çalışmada laküner infarkt, nöropati ve kognitif bozukluk ile MetS komponentleri arasındaki ilişkiyi araştırmayı amaçladık.Çalışmamıza alınan 91 MetS' li hastanın ortalama yaşı 43, en küçüğü 21 en büyüğü 60 yaşındaydı. Hastaların 69' u (% 75,8) kadın 22' si (% 24,2) erkekti. Hastaların önce sosyodemografik verileri, vasküler ve vasküler olmayan risk faktörleri ile ilgili bilgileri içeren bir form dolduruldu ve ayrıntılı nörolojik muayeneleri ve ayrıntılı laboratuar tetkikleri yapıldı. Tüm hastalara kranyal MRG çekilerek laküner infarkt ve EMG çalışması yapılarak nöropati varlığı araştırıldı. Ayrıca nörokognitif değerlendirme açısından bellek, yürütücü işlevler ve görsel-uzaysal belleği değerlendiren nörokognitif testler uygulandı.Bu çalışmanın sonuçlarına göre 91 MetS' li hastanın 47' sinde (51.6 %) Lİ saptandı. Lİ saptanan hastalar Lİ' ı olmayan grupla karşılaştırıldığında MetS komponentlerinden HT 6 kat, OR=6.00; (95% GA 2.385-15.095), DM ise OR=2,55; (95% CI 1.064-6.136) saptanarak 2,5 kat fazla görüldü. Nöropatisi olan grupta ise özellikle AKŞ ve Hba1c ortalama değerleri nöropatisi olmayan gruba göre daha yüksek saptanmış olup istatistiksel olarak anlamlı farklılık saptanmadı. Buna karşın ortalama HDL kolesterol düzeyi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük bulundu (p=0.03). Nörokognitif test sonuçlarına göre ise dikkat bozukluğu olan hasta grubunda HDL düşüklüğü dikkat bozukluğu saptanmayan gruba göre daha sıktı ve aradaki fark istatistiksel olarak anlamlıydı (p=0,046). Dikkat bozukluğu olan grupta TG ölçümleri istatistiksel olarak anlamlılığa yakın düzeyde yüksek saptandı (p=0.083). Ayrıca yürütücü işlev bozukluğu olan hastaların % 55,9' unda homosistein yüksekliği saptanırken diğer grupta % 29,8 oranında bulunmuş (p=0,014) ve OR= 2,980; [95% GA 1.23 ? 7.20] olarak hesaplanmıştır.Sonuç olarak MetS' li hasta grubumuzun laküner infarkt sıklığının (% 47) yüksek olduğunu saptadık ve bu grupta Lİ' ı olan ve olmayan grup karşılaştırıldığında hipertansiyon 6 kat, diyabet 2,5 kat fazla görüldü. Nöropatisi olan ve olmayan grup karşılaştırıldığında HDL kolesterol düzeyi istatistiksel olarak anlamlı düzeyde düşük bulundu (p=0,03). Nörokognitif değerlendirme sonucunda ise düşük HDL kolesterol düzeyi, TG ve homosistein yüksekliğinin MetS' li hastalarda dikkat ve yürütücü işlev bozukluğunda rol oynadığını saptadık. Bu çalışmaya göre Lİ' ın MetS' li hastalarda sık görüldüğünü, hasta yaş ortalamasının 43 olması ve grubun çoğunluğunu genç hastaların oluşturmasına rağmen HT ve DM risk faktörlerinin ana rolü oynadığını söyleyebiliriz. Beraberinde HDL kolesterol, AKŞ ve Hba1c değerlerinin MetS' li hastalarda nöropati gelişiminde bir belirteç olabileceğini ve HDL kolesterol düşüklüğü, TG ile homosistein yüksekliğinin kognitif bozukluklarla ilişkili olabileceğini düşünebiliriz. Bu sonuçlara göre hekimlerin MetS' li hastaları ayrıntılı anamnez ve ayrıntılı tanı yöntemleriyle değerlendirmeleri, hastaların gelişebilecek nörolojik problemler (laküner infarkt, nöropati, demans) açısından bilgilendirilmesi, eğitilmesi ve gerekli önlemlerin alınması gerekmektedir.Anahtar kelimeler: Metabolik sendrom, Laküner infarkt, Nöropati, Kognitif bozukluk

Metabolic syndrome describes the clustering of factors including visceral obesity, insulin resistance, dyslipidemia, and hypertension. The individual components of the metabolic syndrome have been implicated as risk factors not only for cardiovascular and cerebrovascular disease but also for neuropathy and cognitive decline. The aim of this study was to identify the association between lacunar infarction, neuropathy, cognitive decline and metabolic syndrome components.Mean age of 91 patients with MetS was 43, the youngest one was 21 and the oldest one was 60 years old. A 69 of the patients (75,8 %) were female, 22 of the them (24.2 %) were male. A detailed form including information about sociodemographic features and vascular and non-vascular risk factors was completed for each patient and all patients underwent a detailed neurological examination and detailed laboratory examinations were performed. All patients were scanned with cranial MRG to find out presence of Lİ and EMG to find out neuropathy abnormality. Also cognitive assessments included memory, executive function and visuo-spatial memory.The results of this study showed that 47 of 91 patients (51.6 %) had Lİ. Some components of metabolic syndrome were strongly associated with lacunar infarction. For the hypertension odds ratio was 6.00; (95% CI 2.385-15.095). Significant associations with the risk of lacunar infarction were also found for diabetes mellitus and OR=2,556; (95% CI 1.064-6.136). MetS patients with neuropathy showed higher concentrations of fasting glucose and HbA1C levels and lower HDL cholesterol levels (p=0,03). Lastly we found that patients with attention and executive dysfunction had lower HDL cholesterol and higher homocysteine levels.We can say that hypertension and diabetes mellitus cause lacunar infarction in younger patients. But the other risk factors can be shown as a risk factor mostly in older patients. Also HDL cholesterol, fasting glucose and HbA1c levels may can be an indicator for neuropathy development. There can be an association between cognitive decline and lower HDL cholesterol levels and higher homocysteine and trigliserid. As a result to prevent neurological disorders like ischemic stroke, dementia and neuropathy, all patients with metabolic syndrom need to be underwent detailed neurological examination in spite of their younger age. We should recognize their neurological deficit earlier and we should treat MetS and its components appropriately.Keywords: Metabolic syndrome, Lacunar infarction, Neuropathy, Cognitive decline