Sağ ventrikül çıkış yolu aritmisi olan hastalarda otonom sinir sistemi fonksiyon değerlendirmesi

Abstract

AmaçSağ ventrikül çıkış yolu aritmisi olan hastalarda gerek poliklinik kontrollerinde gerekse elektrofizyoloji laboratuvarındaki tecrübelerimizde, bu hasta popülasyonunun vazovagal reaksiyon geliştirmeye yatkın oldukları gözlenmiştir. Vazovagal reaksiyonun da bir çeşit otonom disfonksiyon olduğu düşünülürse ve ventriküler aritmilerle otonom sinir sisteminin ilişkili olduğu düşünüldüğünde izole sağ ventrikül çıkış yolu (RVOT) aritmisinin bir otonom disfonksiyonla ilişkili olabileceği ön görülmüştür. Bu nedenle RVOT aritmisi olan hastalarda otonom sinir sistemi (OSS) değerlendirme testleri olan tilt table testi (TTT) ve yatak başı otonom disfonksiyon (OD) değerlendirme testleri ile bu ilişkinin araştırılması amaçlanmıştır.Hastalar ve YöntemKocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Kardiyoloji Kliniğine Aralık 2009-Temmuz 2010 tarihleri arasında başvuran, daha önce RVOT aritmisi tanısı almış veya elektrofizyolojik testte (EFT) RVOT aritmisi tanısı konularak kontrole gelen hastalar ile herhangi bir nedenle polikliniğimize başvurup yüzeyel EKG'de RVOT aritmisi tespit edilmiş hastalar ve herhangi bir nedenle tilt testi için aritmi polikliniğine yönlendirilmiş 30 hasta çalışmaya alınmıştır. Bu hastalara daha önce yapılmadıysa OSS değerlendirme testleri olan TTT ve yatak başı OD değerlendirme testleri uygulanmıştır.BulgularÇalışmaya 19 bayan, 16 erkek toplam 35 hasta alınmış; 5 hasta dışlama kriterlerini içerdiği için çalışmaya 30 hasta (ortalama yaş 44 ? 13 yıl) ile devam edilmiştir. Çarpıntı, presenkop veya senkop gibi şikayet belirten hasta sayısı 24 (%77) olmuştur. Kalp hızı ve kan basıncı değişkenliklerine bakıldığı ve 2 veya daha fazla teste pozitif yanıtın otonom disfonksiyon açısından pozitif kabul edildiği yatak başı OD testlerinde, 21 (%70) hastada pozitif yanıt saptanmıştır. Otuz hastanın 20'sinde TTT pozitif olarak değerlendirilmiştir (%66,7). On hastada TTT negatif saptanmıştır (%33,3). Sadece 1 hastada TTT (-) olduğu halde yatak başı OD testleri (+) saptanmıştır. Çalışma için alınan 30 hastadan 12 (%40) tanesinin RVOT aritmisi tanısı EFT yapılıp kesin olarak konulmuş, 18 (%60) tanesinin ise tanısı yüzeyel EKG'deki ekstra atım ve VT morfolojisi ile muhtemel olarak konulmuştur. Bu iki grubun, yatak başı OD testleri, TTT ve OD mevcudiyeti açısından kıyaslamasında bir fark bulunamamıştır. Çalışmaya dahil edilen hastaların temel klinik özellikleri, fizik muayene bulguları, laboratuar ve ekokardiyografi parametreleri ile EKG holter bulguları, otonom disfonksiyon saptanan ve saptanmayan gruplarda karşılaştırıldığında otonom disfonksiyon ile korelasyon gösteren parametreler; yaş, cinsiyet, boy, diyastolik kan basıncı, mitral A dalga hızı, hemoglobin ve hematokrit değerleridir. Kadın ve erkeklerin kendi aralarında OD olan ve olmayanlar olarak gruplandırılması sonrasındaki kıyaslamalarında mevcut verilerde gruplar arasında anlamlı fark bulunamamıştır. Çalışma hastalarının hemoglobin ve hematokrit değerlerinin korelasyon gösterdiği parametrelere bakıldığında ise bunların cinsiyet ve boyla ilişkili olduğu tespit edilmiştir. Mevcut literatürde sigara ve hiperlipideminin OD eğilimini arttırdığı söylenmekle birlikte bizim çalışmamızda sigara ve hiperlipidemi ile OD arasında ilişki saptanamamıştır. Aynı şekilde hastanın içinde bulunduğu stres durumunun ve psikolojik faktörlerin de OD yaratabildiği tespit edilmiş ancak bizim çalışma grubumuzdaki hastaların psikolojik durumları ile OD mevcudiyeti arasında ilişki tespit edilememiştir.Sonuçlar:RVOT aritmisi olan hasta grubunda %70 gibi normal popülasyondan çok yüksek bir oranda diyebileceğimiz OD mevcudiyeti tespit edilmiştir. Alttaki primer elektriksel hastalığın ortaya çıkmasının veya devam ettirilmesinin OD ile ilişkili olduğu düşünülmektedir. Yatak başı OD testlerinin sonuçlarının TTT sonuçları ile yüksek oranda uyumluluk gösterdiği görülmektedir. Otonom disfonksiyon taraması için yatak başı OD testlerinin TTT'ne bir alternatif olabileceği ön görülmektedir. Otonom disfonksiyon ile yaş, diyastolik kan basıncı, mitral A dalga hızı pozitif korelasyon gösterirken; boy, hemoglobin ve hematokrit değerleri negatif korelasyon göstermektedirler. RVOT aritmilerinde olduğu gibi, OD bayan hastalarda daha sık izlenmektedir. Yapısal kalp hastalığı olmayan RVOT aritmili hastalarda senkop veya presenkop görülmesi halinde bu hastaların şikayetlerinin sadece hemodinamik olarak iyi tolere edilen RVOT VT'ye bağlanmaması gerektiği ve bu hasta grubunun OD'a yatkınlıkları da göz önüne alınarak şikayetlerin nörokardiyojenik etyoloji açısından da değerlendirilmesi gerektiği sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: RVOT aritmisi, TTT, yatak başı OD değerlendirme testleri, OSS

Background:We detected a tendency to develop vasovagal reactions in patients with right ventricular outflow tract (RVOT) arrhythmias during our out-patient clinics follow-up and electrophysiological studies. We propose that RVOT arrhythmias may be related to autonomic dyssfunction as vasovagal reaction is a kind of autonomic dysfunction and ventricular arrhythmias are related to autonomic nervous system (ANS). We aimed to investigate the relationship between the RVOT arrhythmias and Tilt table test (TTT) and bed-side autonomic dysfunction tests, which are evaluating the ANS.Patients and method:Between December 2009-June 2010, patients who previously diagnosed RVOT arrhythmias and patients with RVOT arrhythmias who were diagnosed in electrophysiological study or during routine follow-up with electrocardiography were included in the study. TTT and bed-side AD evaluation tests were done if they were not previously done.Results:Thirty-five patients (mean age 44 ? 13 years, 19 women and 16 men) were included in the study, however 5 patients were excluded. Twenty-four patients (77%) reported palpitation, presyncope and syncope. Bed-side AD tests, which are evaluating variability in the heart rate and blood pressure was found positive in 21 (70%) patients. TTT were detected positive in 20 patients. Only 1 patient had positive bed-side AD tests although TTT was negative. RVOT arrhythmia was diagnosed definetely with EPS in 12 (40%) patients and 18 (60%) patients diagnosed with typical VT morphology on ECG. There were not any difference in bed-side AD tests, TTT and presence of AD between the two groups. Age, gender, height, diastolic blood pressure, velocity of mitral A wave, hemoglobin and hematocrit values were correlated with AD. There were not any difference between male and women groups with AD and without AD when they were compared in each gender groups. Hemoglobin and hematocrit values were correlated with gender and height. Although it is reported that smoking and hyperlipidemia faciliate the development of AD, there was not any relationship between smoking and hyperlipidemia and AD in our study. There was not any relationship betwwen the psychological status of the patients and presence of AD in our study group, although relationship between stress and psychological factors have been reported.Conclusion:Patients with RVOT arrhythmias had a high percentage of AD (70%) compared to normal population. The underlying electrical disease may be related to development or maintanence of AD. The results of the bed-side AD tests were corralated well with the results of TTT. Bed-side AD tests may be an alternative test to TTT for AD screening. Age, diastolic blood pressure, velocity of mitral A wave were correlated positively with AD and height, hemoglobin and hematocrit values were correlated negatively. As other RVOT arrhythmias, AD is seen commonly in women. The underlying disease of the syncope and presyncope in patients with RVOT arrhythmias may not be RVOT VT, also neurocardiogenic etiology should be considered as an alternative underlying reason in these patients.Key words: RVOT arrhythmia, TTT, bedside AD tests, ANS