Dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu tanısı alan çocuklarda anksiyete bozukluğu eşhastalanımı yaygınlığı

Abstract

Amaç: Klinik örneklemde ilk kez dikkat eksikliği hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tanısı alan olgularda anksiyete bozukluğu (AB) eşhastalanımı yaygınlığının belirlenmesiyle birlikte AB eşhastalanımı olan ve olmayan olguların sosyodemografik verilerinin ve DEHB belirti şiddetinin karşılaştırılması amaçlanmıştır.Yöntem: Ocak-Temmuz 2010 tarihleri arasında altı ay süreyle Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Çocuk ve Ergen Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Polikliniği'ne başvuran 1683 çocuk ve ergenden 447'si DSM IV'e dayalı klinik görüşme ile DEHB öntanısı konularak araştırmanın ikinci aşamasına alınmıştır. DEHB tanısı alan olgulara DEHB ve AB tanısını desteklemek için hem ebeveynlerinden birine hem de hastanın kendisine Okul Çağı Çocukları için Duygulanım Bozuklukları ve Şizofreni Görüşme Çizelgesi-Şimdi ve Yaşamboyu Şekli-Türkçe Versiyonu (ÇDŞG-ŞY-T) uygulanmıştır. Olguların anne, baba ve öğretmenlerinden Çocuk ve Ergenlerde Davranış Bozuklukları için DSM-IV'e Dayalı Tarama ve Değerlendirme Ölçeğini (ÇEDBÖ) doldurmaları istenmiştir.Bulgular: Araştırma örneklemimiz %19,4'ü kız, %80,6'sı erkek cinsiyetteki 170 DEHB tanısı alan çocuk ve ergenden oluşmaktadır. DEHB tanısı alan olguların %27,6'sında AB eşhastalanımı saptanmıştır. AB eşhastalanım oranı kızlarda %39,4 erkeklerde ise %24,8 bulunmuştur. AB eşhastalanımı olarak %14,2 oranında özgül fobi, %7,6 oranında AAB, %4,2 oranında başka türlü adlandırılamayan anksiyete bozukluğu, %3,6 oranında yaygın anksiyete bozukluğu, %3 oranında sosyal fobi, %2,4 oranında obsesif kompulsif bozukluk saptanmıştır. AB eşhastalanımı olan olguların yaş ortalaması 9,0±2,4, AB eşhastalanımı olmayan olguların yaş ortalaması 8,2±2,4 bulunmuştur. AB eşhastalanımı olan olguların doğumlarında anne ve babalarının yaşları diğer olguların doğumdaki anne, baba yaşlarından istatistiksel olarak anlamlı derecede düşük bulunmuştur. AB eşhastalanımı olan olgularda, olmayan olgulara göre anne, baba ve öğretmen ÇEDBÖ toplam puanları istatistiksel olarak anlamlı olmasa da daha yüksek bulunmuştur.Tartışma: Daha önce yapılmış olan çalışmalarla uyumlu olarak araştırmamızdaki AB eşhastalanım oranı hem toplum hem de klinik örneklemde DEHB'si olmayan olgulara göre daha yüksek bulunmuştur. Bu durum DEHB'nin akademik ve sosyal alanda bozulmaya yol açtığını düşündürmektedir. AB'nin DEHB'de daha yüksek oranda bulunması, DEHB'nin şiddetini arttırması ve seyrini kötüleştirmesi gibi nedenlerden ötürü, DEHB'si olan olgularda AB eşhastalanımı olasılığı akılda tutulmalıdır.Anahtar sözcükler: DEHB, anksiyete bozukluğu, sosyodemografik özellikler.

Objective: Our aim was to investigate the prevalance of comorbidity of anxiety disorders (AD) among newly diagnosed patients with attention deficit hyperactivity disorder (ADHD) and to compare socio-demographic parameters and symtom severity of ADHD between patients with and without AD.Method: Among 1683 children admitted to Kocaeli University Medical Faculty, Child and Adolescent Mental Health Outpatient Clinic for a period of six months from January to July 2010, 447 children who were preliminariliy diagnosed as ADHD by clinical interview based on DSM-IV, were invited to participate to the second phase of the study. Kiddie Schedule for Affective Disorder and Schizophrenia-Present and Lifetime Turkish Version were applied to not only children with ADHD but also one of their parents in order to support the diagnoses of both ADHD and AD. Mothers, fathers, and teachers of the children were asked to complete DSM-IV-Based Child and Adolescent Behavior Disorders Screening and Rating Scale.Results: Our study group consisted of 170 children diagnosed with ADHD of whom 19,4% were girl and 80,6% were boy. 27,6% of the children diagnosed with ADHD had AD comorbidity. The comorbidty rate of AD was found to be 39,4% in boys and 24,8% in girls. The comorbidty rates were found as 14.2% for specific phobia, 4.2% for anxiety disorder not otherwise specified, 3.6% for generalize anxiety disorder, 3% for social phobia and 2.4% for obsessive compulsive disorder. Mean age was 9,0±2,4 for the children with comorbid AD and was 8,2±2,4 for the children without comorbid AD. Age of the parents at birth date of the children with AD was significantly lower than that of children without AD. And, total DSM-IV-Based Child and Adolescent Behavior Disorders Screening and Rating Scale scores of mother, father and teacher forms were higher in children with AD, but the difference was not statistically significant. Discussion: In line with previous studies, the comorbidity rate of AD was found to be higher among patients with ADHD than general population and clinical sample without ADHD. It is thought that this might be associated with deterioration in academical and social areas caused by ADHD. The possibility of comorbidity of anxiety disorders in patients with ADHD should be kept in mind, because higher rates of AD is seen in ADHD and the comorbidity of AD may increase the severity of ADHD and worsen the course the disorder.Keywords: ADHD, anxiety disorder, socio-demographic parameters