Aktif ve kontrol altında olan akromegali hastalarında Katepsin B, Matriks metalloproteinaz 2 ve 9 düzeyleri ve IGF-1 ile ilişkisi

Abstract

Amaç : Akromegali hastalarının takibinde hastalık aktivitesini belirlemek için GH ve IGF-1 birlikte değerlendirilmelidir. GH ve IGF-1 ölçümleri arasında % 30 oranında uyumsuzluk görülmektedir. Bu uyumsuz sonuçların görüldüğü hastalarda hastalık durumunu belirlemek için başka testlere ihtiyaç vardır. Bu çalışmada hipofiz adenomu patogenezinde rol oynadığı düşünülen protezlar olan matriks metalloproteinaz 2 (MMP-2), MMP-9 ve katepsin B serum düzeyleriyle akromegali hastalık aktivitesi ilişkisini göstermeyi amaçladık.Gereç ve Yöntem : Bu çalışmada kliniğimizde takip edilen 64 akromegali hastası (34 erkek, 30 kadın) son konsensus kriterlerine göre aktif hastalığı olan (24 hasta) ve kontrol altında hastalığı olan (40 hasta) olmak üzere iki gruba ayrıldı. Serum MMP-2, MMP-9 ve katepsin B düzeyleri ELİSA yöntemiyle ölçüldü.Bulgular : Serum MMP-2 düzeyleri aktif akromegalili hastalarda, akromegalisi kontrol altında olanlara göre istatistiksel olarak anlamlı şekilde yüksek bulundu (150,1 ± 54,5 vs. 100,2 ± 44,6 ng/ml; p< 0,0001). İki grup arasında serum MMP-9 ve katepsin B düzeyi açısından istatistiksel anlamlı fark bulunamadı (p = 0,205 ; p = 0,598). Aktif ve kontrollü hastalık ayırımında GH ve IGF-1 ölçümleri MMP-2, MMP-9 ve katepsin B ölçümünden daha üstün bulundu. MMP-2 düzeyi 118,3 ng/ml ve üzeri aktif hastlığı belirlemede %75 duyarlılık ve %77,5 özgüllüğe sahip bulundu.Hastalığın aktif olma riskinin MMP-2 > 118,3 ng/ml olan hastalarda MMP-2 < 118.3 ng/ml olanlara göre 3,3 kat yüksek olduğu gösterildi.Sonuçlar : Bu çalışmada MMP-2 düzeyinin aktif akromegalili hastalarda arttığı gösterildi ve aktif hastalığı tespit etmek üzere MMP-2 için eşik değer belirlendi. Bu sonuca göre GH ve IGF-1 uyumsuzluğu görülen hastalarda hastalık aktivitesini belirlemek için MMP-2 ölçümü kullanılabilir, fakat bu ilişkiyi destekleyecek yeni çalışmalara ihtiyaç vardır.Anahtar Kelimeler : akromegali, katepsin B, matriks metalloproteinaz 2, matriks metalloproteinaz 9

Objective : In the follow up of acromegaly patients, GH and IGF-1 should be evaluated together in order to determine disease activity status. There is a discordance between GH and IGF-1 measurments in %30 of patients and need for other tests to evaluate the patients that shown discordant results. The aim of this study was to show relationship between acromegaly disease activity and serum levels of matrix metalloproteinase 2 (MMP-2), MMP-9, cathepsin B that was thought to play role in pituiatry adenoma pathogenesis.Material and Method : In the present study 64 acromegaly patients (34 men, 30 women) were divided into two groups that have active (24 patients) and controlled disease (40 patients) according to last consensus criteria. Serum MMP-2, MMP-9 and cathepsin B levels were measured by ELISA method.Results : Serum MMP-2 levels were significantly higher in patients with active disease than patients with controlled disease (150,1 ± 54,5 vs. 100,2 ± 44,6 ng/ml; p< 0,0001). There was no significant difference in MMP-9 and cathepsin B levels between two groups (p = 0,205 ; p = 0,598). In order to evaluate disease status GH and IGF-1 measurments were superior to MMP-2, MMP-9 and cathepsin B measurements. To determine active disease MMP-2 at levels 118,3 ng/ml have been found to have %75 sensitivity and %77,5 specifity. The risk of active disease was nearly three fold higher in patienets with MMP-2 > 118,3 ng/ml than patients with MMP-2 < 118.3 ng/ml.Conclusion : In this study, it was shown that MMP-2 levels are increased in active acromegaly patients than those under control. Furthermore a cut-off level was defined for MMP-2 to determine active disease. These findings suggest to use MMP-2 mesurement in patients with discordant GH and IGF-1 results to confirm disease status. Further studies are required to support these findings.Key Words : acromegaly, cathepsin B, matrix metalloproteinase 2, matrix metalloproteinase 9