Diyaliz hastalarında barsak parazitlerinin araştırılması ve tanı yöntemlerinin karşılaştırılması

Abstract

ÖZET Bağışıklık sisteminin çeşitli nedenlerle baskılanması, özellikle hücresel bağışıklığın zayıflaması, parazitlerin patojen etkilerinin artmasına ve ağır klinik tablolara neden olmaktadır. Kronik böbrek yetmezliği olan hastalarda ortaya çıkan üremi nedeni ile bağışıklık sistemi baskılanarak enfeksiyon sıklığı artmaktadır. Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesinde ve Kocaeli Devlet Hastanesinde diyaliz tedavisi gören SDBY?li olan hastalar ve Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Araştırma Hastanesi?nin çeşitli polikliniklerine başvuran bağışıklığı baskılayıcı herhangibir durumu olmayan gönüllüler çalışmaya alındı. Çalışmaya katılan kişilere anket formu dağıtıldı. Diyaliz tedavisi gören 142 hasta ve 150 sağlıklı gönüllüden elde edilen dışkı örnekleri paraziter etkenler açısından incelendi. Toplanan dışkı örneklerine NL ve formol-etil asetat çöktürme yöntemi, trikrom, modifiye trikrom, asit fast ve kalsiflor boyama yöntemleri uygulandı. Ayrıca dışkı örnekleri Cryptosporidium spp, G.intestinalis ve E.histolytica tespiti için dışkıda antijen saptayan ELISA testi ile çalışıldı. Diyaliz hastalarının 62?sinde (%43.7), kontrol grubunun ise 19?unda (% 12.7) parazit tespit edildi. Diyalize giren hastalarda en sık görülen paraziter etkenler B.hominis (%23.9) ve G.intestinalis (% 8.5) idi. Diğer saptanan barsak protozoonlarının kendi arasındaki dağılımları şu şekildeydi; E.histolytica üç (%2.1), Cryptosporidium spp. üç (%2.1), Microsporidia spp. üç (%2.1), D.fragilis iki (%1.4) ve E.coli dört (%2.8) olguda görüldü. Çalışmaya katılan kişilerin anket sorularına verdikleri cevaplar istatistiksel olarak incelendi. Düzenli el yıkama ve sabun kullanma alışkanlığının olmaması ile parazit saptanması arasındaki ilişki anlamlı olarak yüksek bulundu (p<0,05). Diyaliz süresi ile parazit saptanması arasında anlamlı bir ilişki bulunmamasına rağmen uzun süre (beş yıl ve üzeri) diyalize giren hastalarda parazit görülme oranı daha yüksek bulundu. Dışkı inceleme yöntemlerinden NL ve formol-etil asetat çöktürme yöntemleri karşılaştırıldı. Formol-etil asetat çöktürme yönteminin parazit saptama oranının NL?e göre daha yüksek olduğu görüldü. Bu oran istatistiksel olarak anlamlı bulundu ( p<0,05). Bağışıklığı baskılanan hastaların dışkı örneklerinin NL yöntemi dışında formol-etil asetat çöktürme metodu, trikrom, modifiye trikrom, asit fast ve kalsiflor boyama yöntemleri ile incelenmesi paraziter enfeksiyonların erken tanısında büyük önem taşımaktadır.Anahtar sözcükler: Diyaliz hastaları, barsak parazitleri, dışkı inceleme yöntemleri

ABSTRACT Suppression of the immune system due to several reasons, especially the cellular immunity, increses the pathogenic effects of the parasites and causes severe clinical cases. Because of the uremia that is seen in patients having chronic kidney failure, the frequency of infection increases with the suppression of the immune system. Patients with end stage renal disease that are getting dialysis treatment at the Kocaeli University Faculty of Medicine Research Hospital and Kocaeli State Hospital, volunteers from outpatients of various clinics at Kocaeli University Faculty of Medicine Research Hospital who do not have any known immune suppressed disease were the subjects of the study. A survey form was distributed to all subjects. Stool samples obtained from 142 patients getting dialysis treatment and 150 healthy volunteers were analyzed in terms of parasitic agents. NL and formol-ethyl acetate sedimentation methods, trichrome, modified trichrome, acid fast, calciflor staining methods were applied to the collected stool samples. In addition, stools samples were analyzed with ELISA test, which detects agents in stool, for identifying Cryptosporidium spp, G.intestinalis ve E.histolytica. Parasites were detected in 62 (43.7%) dialysis patients and in 19 volunteers (12.7%) in the control group. The most widely seen parasitic agents among the dialysis patients were B.hominis (23.9%) and G.intestinalis (8.5%). The distribution of the other detected intestinal protozoans were: three (2.1%) E.histolytica, three (2.1%) Cryptosporidium spp., three (2.1%) Microsporidia spp., two (1.4%) D.fragilis and four (2.8%) E.coli. The results of the surveys the subjects completed were statistically analyzed. A statistically significant relationship (p<0.05) was found between hand washing/soap usage and parasite occurance frequency. Although, a significant relationship was not found between the dialysis period and the detection of parasites, parasite occurance rate was found to be high in patients getting dialysis treatment for longer periods. NL and formol-ethyl acetate sedimentation methods were compared. NL'e formalin-ethyl acetate sedimentation method based on interference detection rate was higher. A significant difference (p<0.05) was found between the NL and formol-ethyl acetate sedimentation methods. The analysis of the dialysis patients? stool samples with methods other than NL, formol-ethyl acetate sedimentation, trichrome, modified trichrome, acid fast, calciflor staining methods carries a great importance for early diagnosis of parasitic agents. Keywords: Dialysis patients, intestinal parasites, stool analysis methods