Atom-iki atom ve iki atom-iki atom etkileşmelerinin elektronik ve dinamik özellikleri

Abstract

Bu tez çalışmasında atom-iki atom etkileşmesi olan Rg-NO+ (X1Σ+) etkileşmeleri (Rg ayrı ayrı He, Ne, Ar, Kr, Xe elementlerini ifade eder) için taban durum denge geometri değerleri CCSD(T)-F12 kuantum mekanik metodu ile hesaplanıp sistemin potansiyel enerji değerleri belirlendi. Bu potansiyel enerjiler kullanılarak sistemi tanımlayan potansiyel enerji yüzeyinin elde edilmesinden sonra, bu enerjiler zamandan bağımsız Schrödinger denkleminde toplam Hamiltonyen ifadesinde yerine yazılmak suretiyle sadece çekirdeklerin hareketleri için nümerik çözümler yapılıp enerji öz değerleri elde edildi. Bu enerji özdeğerlerinden faydalanarak reaksiyon ihtimaliyetleri ve çarpışma hız sabitleri gibi dinamiksel büyüklükler hesaplandı. İkinci kısmında ise, H2-NO+ iki atom-iki atom etkileşmesi için potansiyel enerji yüzeyinin elde edilmesinin ardından, elde edilen enerji değerleri fit edilerek hesaplanan potansiyel enerji yüzeyi dinamik hesaplamaların yapılması için uygun hale getirildi. Sonrasında sistem, elektronik özellikler açısından incelendi.Yapılan hesaplamalar neticesinde bulunan değerlerin literatür ile uyumlu olduğu görüldü. Bu çalışma, hem orta-bağ fonksiyonlarını hem de uzun mesafe etkileşimleri dikkate almış olmasından dolayı önemli bir çalışmadır.

In this thesis, after calculating equilibrium geometry values of ground states of the Rg-NO+ (X1Σ+) (Rg separately identifies He, Ne, Ar, Kr and Xe), which is an atom-molecule interaction, potential energy values of the systems were calculated using CCSD(T)-F12 quantum mechanical method. Potential energy surfaces of the system were drawn. Eigenvalues of energies were obtained after substituting the potential energy values into time independent Schrödinger equation by taking into account only the movements of the nuclei. Dynamic parameters as integral cross sections and rate constants were calculated using these eigenvalues.In the second part, after getting potential energy surfaces of H2-NO+ diatom-diatom molecular interaction, potential energy values were corrected by fitting them in order to calculate the dynamical properties. After that, system were investigated in terms of electronic features.It is seen that the outcomes is in very well agreement with the literature. The study is so important that both mid-bond functions and long range interactions are considered in the study.