Kocaeli ilindeki kamu hastanelerinde tıbbi atık yönetimi

Abstract

Sağlık kuruluşlarında verilen hizmetin yoğunluğuyla paralel olarak, üretilen atık miktarı da gün geçtikçe artmaktadır. Miktar olarak az olmalarına rağmen, bileşenlerinin özellikleri nedeniyle tıbbi atıkların üretildikleri andan bertaraflarına kadarki her süreçte yönetimlerine önem verilmelidir. Atığın kaynakta yönetimi, atık yönetiminde en önemli aşamalardandır ve atık üreticilerine bu süreçte önemli görevler düşmektedir.Bu çalışmanın amacı, Kocaeli İlindeki kamu sağlık kurumlarında tıbbi atıkların mevcut yönetim durumunu belirlemek, tıbbi atık yönetimiyle ilgili sorunları ortaya koymak ve sorunlara yönelik çözüm önerileri geliştirmektir. Kesitsel tipte tasarlanmış olan bu çalışmada 17 kamu sağlık kurumunda, kurum yöneticileriyle görüşmeler yapılarak ve tıbbi atık üretilen birimlerde gözlemler yapılarak kurumların tıbbi atık yönetim durumları incelenmiştir.İncelenen kurumlarda 2015 yılında üretilen toplam tıbbi atık miktarı 1 040 638 kg olup, ortalama tıbbi atık miktarı günlük yatak başına 0.97 kg, poliklinik başına 0.12 kg olarak hesaplanmıştır. Yıllık tıbbi atık miktarları ile kurumların bulunduğu ilçe nüfusları kurumlarda toplam çalışan sayısı, yatak sayısı, polikliniğe yapılan başvuru sayısı, kurumlarda yapılan ameliyat ve diyaliz sayıları arasında pozitif yönde, güçlü, anlamlı korelasyonlar saptanmıştır. Kurumların atık yönetim sistemleri incelenerek skorlanmış ve elde edilen atık yönetim puanı ortalaması 100 üzerinden 84.83±5.84 olarak hesaplanmıştır. Sorunlu alanlar olarak atıkların ayrıştırılması, birimlerden toplanması ve geçici depolanması dikkati çekmektedir. Kurumlarda 2015 yılında gerçekleşen yaralanmaların %59.3'ünün tıbbi atıkların uygun yönetilmemesine bağlı olduğu tespit edilmiştir.Kurumlarda atık yönetimiyle ilgili sorunlu alanlara daha fazla dikkat edilmesi, konuyla ilgili eğitimlerin planlanması, daha sık kontrollerin yapılması atık yönetimini olumlu etkileyecektir.

In parallel with the density of health service in health organizations, the quantity of waste is increasing day by day. Although they are few, because of their components the management of medical wastes in each process throughout the production and destruction should be considered important. The management of waste at source is one of the most important processes ,waste producers should take important tasks on.Determining the current management situation of medical waste in health organizations in Kocaeli, revealing the problems of medical waste management and developing solution proposals are the objects of this study. In this study which has been prepared in cross-sectional type, in 17 health organization, the medical waste situation of organizations have been examined by interviewing with organization managers and making observations in units in which medical wastes are produced.The total produced medical waste quantity in examined organizations in 2015 is 1 040 638 kgs, and daily medical waste quantity per bed is 0.97 kg, per outpatient is 0.12 kg. Strong, significant, positively correlations between yearly medical waste quantity and the population of district (ilçe) where the organization exists, the total number of beds, the number of outpatients, the number of operations made in the organizations and the number of dialysis have been detected. The waste management systems of organizations have been examined and scored up and the average obtained waste management score is calculated as 84.53±5.84 on the scale of 100. Seperation of wastes, collection from the units and temporary storage of wastes are problematic parts. It has been found that 59.3 percent of injuries in organizations in 2015 are due to the inappropriate management of wastes.Drawing attention to the problematic parts of waste management in organizations, planning education ,controlling more often will affect waste management positively.