Alkol ve madde kullanımına bağlı nöroglial hasarın göstergeleri

Abstract

Bu çalışmanın amacı alkol ya da madde bağımlılığı olan hastalarda alkol ya da maddenin nöroglial hasara neden olup olmadığının serum S100B ve NSE protein seviyeleri ile incelenmesidir. Çalışma Kasım 2016- Mart 2017 tarihleri arasında Kocaeli Üniversitesi Tıp Fakültesi Hastanesi Psikiyatri Polikliniğine başvuran Alkol ya da Madde Bağımlılığı tanısı alarak tedaviye başlanan 18 – 65 yaş arasındaki hastalar ile bu hastalarla yaş ve cinsiyet açısından eşleştirilmiş sağlıklı kontroller üzerinde yürütüldü. Çalışma süresince kontrol grubundan sadece bir kez, hasta grubundan ise alkol ya da madde alımından sonraki üç gün içinde (bazal ölçüm) ve izlem sürecinde 1. hafta ve 1. aylardaki kontrollerinde serum örnekleri alınarak S100B ve NSE seviyeleri ölçüldü. Hastalara ilk görüşmelerinde SCID-I, KKM, Hamilton Depresyon ve Anksiyete Ölçekleri uygulandı.İstatistiksel değerlendirmeler olarak verilerin dağılım özelliklerine uygun olarak seçilen Mann Whitney U testi, Wilcoxon testi ve Kruskal Wallis testi uygulandı. Normal dağılıma uymayan sayısal değişkenlerin birbirleriyle olan ilişkilerini değerlendirmek için Kendall Tau ve Spearman korelasyon analizi uygulandı.Hasta ve kontrol grubu karşılaştırıldığında hasta grubunun bazal serum S100B seviyeleri kontrol grubundan anlamlı olarak farklı bulunmadı. Hasta grubunda grup içi bazal S100B seviyelerinin hem 1. hafta hem de 1. ay sonrası yapılan ölçümlerde anlamlı olarak değişmediği bulundu. Bazal NSE seviyeleri ise hasta grubunda kontrol grubuna göre anlamlı olarak düşük bulundu. Ancak hasta grubunda grup içi NSE'nin bazal ölçümünün; 1. hafta ve 1. ay ölçümlerinde anlamlı olarak değişmediği bulundu. Hasta grubunun alkol bağımlıları ve madde bağımlıları olarak ayrılarak yapılan altgrup analizlerinde, iki grup arasında S100B seviyeleri arasında anlamlı fark saptanmadı. Ancak NSE seviyelerinin madde bağımlılarında sağlıklı kontroller ve alkol bağımlılarına göre anlamlı düşük olduğu saptandı. Ayrıca alkol bağımlılığı grubunda KKM ölçek puanı ile S100B bazal seviyesi arasında negatif doğrusal ilişki bulundu. Sonuç olarak alkol ya da madde bağımlılığı olan hastalarda S100B biyobelirteciyle gösterilebilecek düzeyde glial hasarın olmadığı, madde bağımlılarında saptanan düşük NSE seviyelerinin ise nöronal metabolik aktivite azalmasını ya da nöronal hasara karşı yetersiz kalmış bir kompansasyon mekanizmasını gösteriyor olabileceği iddia edilebilir.

Neuroglial Damage Markers in Alcohol and Substance DependenceThe aim of this study is to investigate whether alcohol or substance dependence cause neuroglial damage by measuring serum S100B and NSE protein levels.The study was conducted on patients 18-65 years old and who were admitted to the psychiatry clinic of Kocaeli University Medical Faculty Hospital between November 2016 and March 2017 and who were diagnosed with alcohol or substance dependency. Also their age and gender matched healthy controls were involved to the study. S100B and NSE serum levels were measured only once from the control group. S100B and NSE serum levels were measured for three times from the patient group: the basal level (which was within the three days of last alcohol or substance intake), at the first week and the first month controls. SCID-I, SCES, Hamilton Depression and Anxiety Scales were conducted at the first clinical interviews of the patients.Statistical analysis were performed using Mann Whitney U test, Wilcoxon ranked sign test, Kruskal Wallis test. Kendall Tau and Spearman Correlation analysis were used to evaluate the variables those do not fit with normal distribution.When the patients and the controls were compared the baseline serum S100B levels were not significantly different from each other. In the patient group there was no significant difference between the baseline S100B levels and the repetitive measurements from the first week and the first month. The baseline NSE levels of the patients were found significantly lower than the controls. However, in the patient group there was also no significant difference between the baseline NSE levels and the repetitive measurements. There was no significant difference between S100B levels in the subgroup analyzes of the patient group as alcohol dependence or substance dependence. However, it was found that NSE levels were significantly lower in substance dependents than alcohol dependents and healthy controls. In addition, there was a negative lineer correlation between SCES scale scores and baseline S100B levels in alcohol dependents.In conclusion this study suggests that patients with alcohol or substance dependence do not have glial damage that could be shown by S100B protein. Low NSE levels detected in substance dependent group may indicate a reduction in neuronal metabolic activity or an insufficient compensating mechanism of neuronal damage.