Yansıtıcı düşünmeyi geliştirici etkinliklerin ilköğretim 5. sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarılarına ve tutumlarına etkisi

Abstract

Bu araştırma ile yansıtıcı düşünme becerilerini geliştirici etkinliklerin ilköğretim beşinci sınıf öğrencilerinin sosyal bilgiler dersindeki akademik başarıları ve tutumlarına etkisini ortaya çıkarmak amaçlanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu, Türkiye Odalar ve Borsalar İlköğretim Okulu beşinci sınıftaki altı şubeden akademik başarı ve kişisel özellikler bakımından birbirine en yakın özellikler gösteren iki şube denkleştirilerek oluşturulmuştur. Bu gruplardan tesadüfi yöntemle 5A sınıfı (36 öğrenci) deney, 5D sınıfı (40 öğrenci) ise kontrol grubu olarak belirlenmiştir. Araştırma deneysel desende öntest-sontest kontrol gruplu modele göre tasarlanmıştır. Deneysel işlemler öncesinde ve sonrasında bilişsel alanın bilgi, kavrama, uygulama, analiz düzeylerine göre hazırlanan akademik başarı testi ve sosyal bilgiler tutum ölçeği kullanılmıştır.Araştırma kapsamında öğrencilerin yansıtıcı düşünme becerilerini geliştirmek amacıyla işbirliğine dayalı öğrenme yaklaşımı, sorgulama, kendini sorgulama ve günlük tutma stratejileri kullanılmıştır. Bu doğrultuda ders planları, işbirlikli gruplar için sorgulama stratejisiyle donanık çalışma yaprakları, kendini sorgulama stratejileriyle donanık hem bireysel hem de grup günlükleri, çalışmalara ilişkin yönergeler hazırlanmıştır. Deneysel işlemin başında deney grubundaki öğretmen ve öğrencilere konu ile ilgili iki haftalık bir eğitim verilmiştir. Deneysel işlem dokuz hafta yürütülmüştür.Sonuç olarak deney grubundaki yansıtıcı düşünme becerileri geliştirilen öğrencilerin kontrol grubuna göre akademik başarı testinden bilgi düzeyinde bir farklılığa sahip olmadığı görülmüştür. Ancak deney grubunun kavrama, uygulama veıııanaliz düzeylerinde ve tüm başarı testinden aldıkları puanların kontrol grubundan anlamlı bir şekilde yüksek olduğu belirlenmiştir. Deney grubundaki öğrencilerin hem akademik başarılarının hem de derse yönelik tutumlarının kontrol grubundaki öğrencilerden anlamlı bir şekilde daha olumlu ve yüksek olduğu tespit edilmiştir. Bu durum, yansıtıcı düşünme becerilerinin üst düzey düşünme becerileriyle olumlu ilişkisinin olduğu ve bu becerileri geliştirdiğinin bir kanıtıdır.Araştırma sonuçları ışığında, yansıtıcı düşünme becerilerinin eğitimin her kademesinde hayata geçirilmesi, yansıtıcı düşünme becerilerine ilişkin programlar ve ders kitapları hazırlanması, bu becerilerin öğretmen adaylarında da geliştirilmesi gibi öneriler getirilmiştir.Anahtar Kelimeler: Yansıtıcı Düşünme, Üst Düzey Düşünme Becerileri, Günlük Tutma, Sorgulama Stratejisi, İşbirliğine Dayalı Öğrenme, Akademik Başarı, Sosyal Bilgiler, Öğrenci Tutumları.

This study was aimed to determine the effects of reflective thinking skill activities on the academic successes and attitudes of fifth grade primary students in Social Studies. The sample of the research consisted of two equal groups in terms of academic success and personal characteristics selected among six classes at Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği Primary School. The experiment group called 5A class (with 36 students) and the control group called 5D class (with 40 students) were randomly determined. The research was designed as an experimental pattern being based on the one-group pretest and final test model. The academic success tests on knowledge, comprehension, application and analysis levels of the cognitive domain and the Social Studies Attitude Scale were used before and after experimental process.In this study, in order to develop students? reflective thinking skills, we used cooperative learning, questioning, self-questioning and keeping journal strategies and approaches. For this purposes, lesson plans, working papers with questioning strategies for group studies, personal and group journals with self-questioning strategies, and guidelines for over all works were prepared. Prior to the experimental process, both students and the teachers in the experimental group were educated for a two- week period. The total experimental process took place for nine weeks.The findings of the research showed that there was no significant difference in terms of students? academic success test on knowledge level between the experimental group whose reflective thinking skills were developed through different activities andVthe control group trained through the traditional education approach. But the test scores of the experimental group on comprehension, application and analysis questions, as well as their total scores, were significantly higher than the test scores of the control group. We also found that academic success of the students in the experimental group and their attitudes towards the lesson were higher and more positive than the students in the control group. These results evidently indicate that reflective thinking skills are positively correlated with and can develop high level thinking skills.In the light of research results we offered some suggestions that reflective thinking skills must be developed in all education levels, part of school programs and included within textbooks, and that these skills should improved to the teacher candidates.Key Words: Reflective Thinking, High Level Thinking Skills, Keeping Journal, Questioning, Cooperative Learning, Academic Success, Social Studies, Students? Attitudes.