Malazgirt öncesi Kafkasya`da Türk varlığı

Abstract

Kafkasya Karadeniz ile Hazar Denizi arasında doğu-batı paralelinde uzanan ve yüksekliği orta kısımlarda beş bin metreyi aşan bölgeye verilen addır. Kuzey-güney ve doğu-batı yollarının birleştiği bölgede olması nedeniyle etnik açıdan farklı kavimlerin uğrak yeri olmuştur.Türkler, Kafkasya'ya ana yurtları olan Asya'dan gelmişlerdir. Kafkasya bölgesinde M.Ö.4000'lere tarihlenen bozkır kültürünü temsil eden kurganların Asya'dan gelen göçerler tarafından oluşturulduklarına dair çalışmalar yapılmıştır.M.Ö.2000'lere gelindiğinde Proto-Türk olarak kabul edilen kabilelerin Kafkasya bölgesine geldikleri ve miladın başlarına kadar burada hâkim oldukları görülmüştür. Kronolojik olarak bakıldığında M.Ö.2000 yıllarının başlarından M.Ö.8. yy'a kadar Kimmerlerin, M.Ö.8. yy'dan M.Ö.2.yy'la kadar İskitlerin, sonrasında ise Sarmatların aynı coğrafyada varlıkları tespit edilmiştir.Milatın başlangıcından itibaren sırasıylaAlan, Hun, Bulgar, Sabir, Avar, Göktürk Türk kavimlerinin varlığı, miladın yedinci yüzyılına gelindiğinde ise Hazar devletinin Kafkasya'da kurulduğu görülmektedir.10. yy'a gelindiğinde Hazar Devleti gücünü kaybedince Türkler burada zayıflıyor. 11. yy başlarından itibaren ise Kıpçakların etkili olmamakla birlikte varlıklarının tespit edilmesinin yanı sıra asıl güç olarak Selçukluları görmekteyiz. Bunlar 1010 yıllarından itibaren Kafkasya akınlarına başlayıp 1071'e kadar da devam etmişlerdir.Anahtar Kelimeler: Kafkasya, Kimmer, İskit, Sarmat, Alan, Hun, Bulgar, Sabir, Avar, Göktürk, Hazar, Kıpçak, Selçuk, Türk.

Caucasia is the name of the region that lies between Black Sea and Caspian Sea in the east-west parallel and its elevation exceeds five thousand meters in the middle sections. It was a frequented place for tribes that have different ethnic features, since it is located in a region where north-south and east-west routes join with each other.Turks have come to Caucasia from their homeland Asia. Studies have been made which show that cairns representing moorland culture and dated to B.C.4000 are constituted by migrants coming from Asia.It is seen that in B.C.2000 tribes accepted as Proto-Turk came to Caucasia and predominated the land till the beginning of the milestone. Chronologically existence of Cimmerians from the beginning of B.C.2000 till B.C. 8th century, and Scythians from B.C.8th century till B.C.2nd century and later on existence of Sarmatians are determined.Existence of Turkish tribes being Alans, Huns, Bulgars, Sabirs, Avars, and Gokturks in chronological order is observed starting from the beginning of the milestone, and it is seen that Khazar Empire is established in Caucasia in the A.D. seventh century.Turks began to fall into decline when Khazar Empire started to lose power in the 10th century. We see Seljukians as the major power besides the existence of Kipchaks starting from the beginning of 11th century, even though they are not so influential. They started raids to Caucasia starting from 1010?s and continued until 1071.Key Words: Caucasia, Cimmerians, Scythians, Sarmatians, Alans, Huns, Bulgars, Sabirs, Avars, Gokturks, Khazars, Kipchaks, Seljukians, Turks.