Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi`nde milli egemenlik anlayışı

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ BİRİNCİ TÜRKİYE BÜYÜK MİLLET MECLİSİ'NDE MİLLİ EGEMENLİK ANLAYIŞI Ömer Faruk ARSLAN Tarih Anabilim Dalı Osmangazi Üniversitesi, Sosyal bilimler Enstitüsü AĞUSTOS - 2000 Danışman: Yrd. Doç. Dr. Mehmet KAYIRAN Birinci Türkiye Büyük Millet Meclisi'nde `Milli Egemenlik` uygulaması Türkiye tarihinde ilk ve diğer dönemlerden farklı özellikler gösteren bir uygulama örneğidir. Bir taraftan düşmanla silahlı mücadele yapılırken diğer taraftan da demokratik bir yapıya sahip bir devlet oluşumunun siyasal, toplumsal ve yasal altyapısı oluşturulmuştur. Teori ve uygulama birlikte yürütülmüş, uygulamada görülen aksaklıklar Meclisin özelliği nedeniyle anında giderilmiştir. Milli egemenlik uygulamasında Türkiye Büyük Millet Meclisi kendini millet adına söz söylemeye yetkili tek organ olarak görmüş, Teşkilat-ı Esasiye Kanunu'nda yasama, yürütme, yargı erklerini kendi bünyesinde toplamıştır. `Kuvvetler Birliği` esası adı verilen bu uygulamayla Türkiye Büyük Millet Meclisi milli mücadelenin askeri, idari, mali ve adli uygulamalarını tek başına yürütmüştür. Türk tarihinde ilk kez 20 Ocak 1921 tarihli Teşkilat-ı Esasiye Kanunu ile `Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir` denmiş ve bu anayasal düzenleme, yasal düzenlemelerle de desteklenerek 1920-1923 yılları arasında Türk ve Dünya demokrasi tarihinde bir başka örneği görülmemiş bir `Milli Egemenlik` uygulamasını gerçekleştirmiştir.

THE ABSTRACT THE POSTGRADUATE THESIS CONCEPT OF NATIONAL SOVERGEIGNTY IN THE FIRST TURKISH GRAND NATIONAL ASSEMBLY Ömer Faruk ARSLAN History Main Science Branch Osmangazi University, Institute of Social Sciences AUGUST - 2000 The Adviser: Yrd. Doç. Dr. Mehmet KAYIRAN In the first Turkish Grand National Assembly, `National Sovereignty` application is the first and it is the first sample of application showing certain different features In one hand, while struggling with the enemies on the other hand, for the position of government having democratic structure; political, social and legal substructures were posed. Theory and application were held together and problems having been faced thanks to Assembly's feature, were solved immediately. In `National Sovereignty` application, Turkish Grand National Assembly assumed it self as a unigue authority having right to say on behalf of Nation, so it gathered all the leqislation, execution (in a way Judgement) in its constitution in `Teşkilat-ı Esasiye Law`. With this application named `Unity Forces` Turkish Grand National Assembly put into force, Military, administrative, financial and legal aspects of National Independence alone. In Turkish history, for the first time in 20th of January. 1921 thanks to Teşkilat-ı Esasiye Law, it was empha sized that. `Sovereignty resides unconditionally in the nation` and this constitotional assesment - having been endorsed by legal assess ments also - between 1920-1923 was the unigue `National Sovereignty which wasn't seen before in the democracy history of Turkey and the other world countries.