İşletmelerin enflasyonun etkilerinden korunmasında vergi uygulamalarının etkileri ve enflasyon muhasebesinin uygulanmasını sınırlayan faktörler -Eskişehir bölgesinde bir anket çalışması-

Abstract

YÜKSEK LİSANS TEZ ÖZÜ İŞLETMELERİN ENFLASYONUN ETKİLERİNDEN KORUNMASINDA VERGİ UYGULAMALARININ ETKİLERİ VE ENFLASYON MUHASEBESİNİN UYGULANMASINI SINIRLAYAN FAKTÖRLER- ESKİŞEHİR BÖLGESİNDE BİR ANKET ARAŞTIRMASI Rifat YILMAZ İşletme Anabilim Dalı Osmangazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstütüsü Danışman :Yrd.Doç.Dr. Saime ÖNCE Yüksek enflasyon olgusu 2. Dünya savaşından bu yana ülkelerin karşı karşıya kaldığı önemli sorunların başında gelmektedir. Enflasyon makro sorunların yanında mikro açıdan da işletmeler üzerinde çok önemli sorunlar oluşturmaktadır. İşletmeler açısından özellikle işletme sermayeleri üzerinde sorunlara neden olmaktadır. Enflasyon nedeni ile işletmelerde fiktif kârlar oluşmakta, fiktif kârlar üzerinden vergi verilmesi ve kâr payı dağıtılması sonucunda da işletme sermayeleri erimektedir. Bir başka ifade ile ödenen vergi ve kâr paylan sermaye üzerinden olmaktadır. Bunun sonucu olarak işletmeler reel olarak üretim gücü kaybına uğramakta ve işletme sermayelerinin erimesinin önüne geçememektedirler. Fiktif kâr oluşumunun en önemli nedenleri arasında ise, malın maliyetinin ve amortisman tutanmn az gösterilmesi söylenebilir. İşletmeler üzerinde enflasyonun olumsuz etkilerini gidermek için enflasyon muhasebesi yöntemleri geliştirilmiştir. Bunlar; fiyatlar genel düzeyindeki değişmeleri dikkate alan Fiyatlar Genel Düzeyi Muhasebesi Modeli, fiyatlar özel seviyesindeki değişmeleri dikkate alan Cari Değer Muhasebesi Modeli ve bu iki modelin üstünlüklerini üzerinde toplayan Entegre Muhasebe Modeli1 dir. Ancak ülkemizde bu yöntemler kullanılmamakta, bunun yerine vergi kanunlarında enflasyon muhasebesine yönelik çeşitli düzenlemeler yapılmış bulunmaktadır. tas, TPteEKûĞ&srtog KBHDLai11 Bu çalışmada, vergi kanunlarında bulunan bu düzenlemelerin (yeniden değerleme,azalan bakiyeler usulü ile amortisman, stok değerlemede son giren ilk çıkar yöntemi gibi) kullanım oranının, etkilerinin belirlenmesi ve ülkemizde enflasyon muhasebesinin uygulanmasını sınırlayan faktörlerin tespiti amaçlanmıştır. Buna yönelik olarak Eskişehir Sanayi Odası1 na kayıtlı işletmeler üzerinde bir araştırma yapılmıştır. Ayrıca konuya esas teşkil etmesi nedeni ile enflasyon muhasebesi yöntemleri hakkında bilgiler verilmiş ve ülkemizde buna yönelik olarak yapılan çalışmalara değinilmiştir.

Ill THE ABSTRACT OF THE POST GRADUATE THESIS THE EFFECTS OF THE TAX APLÎCATÎONS ON THE PROTECTION OF THE COMPANIES FROM THE EFFECTS OF INFLİATİON AND THE FACTORS THAT LİMİT THE APPLİCATİON OF ÎNFLİATİON ACCOUNTİNG-A SURVEY FOR ESKİŞEHİR Rifat YILMAZ Major Branch of Business Social Sciences Institue Of Osmangazi University The Adviser : Asc. Prof. Dr. Saime ÖNCE High infliation is one of the most important problem for the countries since the second world war. Inflation causes micro problems on the companies as well as macro problems. It causes problems specifically on the companies capital structure. Companies capital is diminished since Active profits occur because of inflation and than it becomes necessary to pay taxes and profit shares are paid on the capital. As a result, companies loses their prediction power and can not prevent diminishing of their capital. Underestimation of cost of goods and amortization amount is the most important reason among other causes development of Active profits. Inflation accounting methods are producced to overcome inflations's negative effects on companies. These are general price level accounting which takes on account of the general price changes, and current value accounting which takes on account of the private level of price changes, and integrated accounting model which includes the advantages of these two models. But these models are not used in our country. Instead of that several arrangements are conducted on the tax laws for inflation accounting. The purpose of this study, determination of the usage rate and effects of these arrangements, (revaluation, declmging amortization methods, last in first out etc.) and factors which limit the application of inflation accounting in our country. In this respect, we used a survey on 130 companies which are member of Eskişehir ChamberIV of Indastry. In addition some information about inflation accounting methods because of importance and handled some studies are related with this subject in our country.