Irritabl barsak sendromlu hastalarda selektif serotonin reuptake inhibitörlerinin kullanımının visseral algılama üzerine etkileri ve bu hastalarda anorektal manometri bulguları

Abstract

Çalışmamızda; sık rastlanan ve hastaların hem fiziksel hem de sosyalhayatlarını olumsuz olarak etkileyen, ciddi ekonomik ve sosyal kayıplara neden olanİrritabl Bağırsak Sendromunun tedavisinde kullanıma giren ve net olarak etkilerihenüz değerlendirilmemiş olan SSRI grubu antidepresan ilaçların, bu hastalıktaizlenen anormal visseral algılama üzerinde etkisi olup olmadığının test edilmesiniamaçladık.Kolonoskopi sonrası tüm hastalara dört kanallı radial basınç ölçüm yapabilenve uç kısmında yetişkin tipi latex materyalden imal edilmiş balon içeren kateter vePolygraph HR multikanal kayıt sistemi (Medtronic-Synetics Inc.), kullanılarakanorektal manometrik analiz uygulandı. Test analizleri bilgisayar ile Polygram forWindows 2.03 (Medtronic-Synetics Inc.) yazılımı kullanılarak yapıldı. Raporoluşturulmasında ise aynı programın `report generator` modülü kullanıldı. Prosedürtanımı ve `report generator` konfigürasyonu manual olarak tüm hastalara aynıstandartlar kullanılacak şekilde ayarlandı. Manometri işlemini takiben kateterin baloniçeren kanalı ucuna üçlü musluk bağlanarak sabit volümlerde ve eşit aralıklarla balonşişirildi. Hastalara ilk gerginlik hissi, sürekli dışkılama ihtiyacı duyduğu volüm ve tolereedebildiği maksimum hacimler soruldu ve kaydedildi.Daha sonraki basamakta hastaya Fluoksetin 20 mg başlandı. İlacı sabahları vegünde bir kez olmak üzere 21 gün kesintisiz kullanması istendi ve tedavi bitiminemanometri ve balon inflasyonu testlerinin tekrarlanması için randevu verildi.Tüm hastalar istenen süre boyunca tedaviye devam ettiler ve kontrol içinbaşvurdular. Hastaların testleri tekrarlandı ve yakınmalarındaki, dışkı düzeni sayısı veşeklinde değişiklik olup olmadığı açısından sorgulandılar. Testlerin tamamlanmasınıtakiben tüm analizler birlikte yapıldı. Yapılan değerlendirmeler sonucunda;Hastaların fluoksetin kullanımı sonrasında ilk hissedilen hacim, devamlıdışkılama hissine neden olan hacim değerlerinde anlamlı değişiklik izlenmez iken(sırasıyla p=0.29, p=0.14), maksimum tolerabl volüm eşik değerlerinde istatistikselolarak anlamlı artma (p=0.01) gösterildi. Ayrıca yapılan manometrik analizlersonucunda fluoksetin tedavisi sonrası istirahatte rektal basınç değerlerindeistatistiksel olarak anlamlı yükselme saptandı.Hastalar sorgulandığında %60 (18 hasta) hastada karın ağrısı şiddet vesıklığında azalma olduğu öğrenilirken; Hastaların hiçbirinde dışkı sayı ve niteliğindedeğişiklik olmadığı görüldü.Tedavi sırasında hiç bir hastada ilacı kesmeyi gerektiren ciddi yan etki olmaziken 1 hastada titreme, 1 hastada kendiliğinden düzelen döküntü ve iki hastadauykuya dalma güçlüğü şeklinde yan etkiler izlendi.Sonuç olarak SSRI grubu ilaçların ciddi yan etkilere neden olmaksızın İBS'luhastalarda kullanılabileceği, bu ilaçların İBS'lu hastalarda bozulmuş olan visseralalgılamanın düzeltilmesinde faydalı olabileceği düşünüldü.Çalışmamızın sonucu ile, SSRI grubu ilaçlar kullanılarak Barostat visseralstimülatör ve nörofizyolojik çalışmalar eşliğinde visseral algılamanın ve hastasemptomlarının daha ayrıntılı değerlendirileceği, plasebo kontrollü çalışmalar gerektiğiortaya çıkmıştır. İBS patogenezinde önemli rolü olduğu kesin olan serotoninüzerinden etkili 5HT3 ve 5HT4 antagonistleri ile de benzer çalışmalar yapılması bukonuda daha ayrıntılı bilgiler edinilmesi ve belki de İBS patogenezininaydınlatılmasında önemli fayda sağlayacaktır.