Milli mücadele döneminde Türk Ermeni ilişkileri ve Gümrü Antlaşması

Abstract

Bu tezin amacı Milli Mücadele Döneminde Türk-Ermeni ilişkilerini, ErmenilerinAnadolu'da yaptıkları faaliyetleri ve Gümrü Antlaşması'nı incelemektir.Mustafa Kemal Atatürk'ün önderliğinde başlatılan; Türk milletinin azimli vekararlı tutumu sayesinde düşmana karşı başarı ile sonuçlanan Milli Mücadeledöneminde, Türkler bir yandan İtilaf Devletleri, diğer taraftan da kendi çıkarlarınahizmet etmesi için kullanılan Ermenilerle savaşmak zorunda kalmıştır. Gerek doğuda,gerek güneyde Türk millû varlığına karşı gelen Ermenilerle şiddetli mücadeleleryapılmış, Ermenilerin yaptıkları zülum ve işkencelerden bölge halkı, kadın ve çocuklarda dahil paylarını fazlasıyla almışlardır.Ermeniler geçmişte Osmanlı Devleti'nin kendilerine sağladığı özgür ve rahatyılları unutarak düşmanla işbirliği yapmış ve Osmanlı Devleti'nin aleyhindefaaliyetlerde bulunmuşlar, böylece dostlukla iç içe geçen yıllar bir çırpıdaunutuluvermiştir. Ermeniler Avrupalı Devletler tarafından kandırılarak, bağımsızErmenistan kuracakları düşüncesine kapılmış fakat bu hayal olmaktan ilerigidememiştir. Ermenilerin olayları Avrupa kamuoyuna yanlış aktarması ve katliamlarınsorumluluğunu Türk milletine yüklemek istemesi sonucu, suçlanan toplum hep Türklerolmuş, ölen insanların faturası Türklere çıkartılmak istenmiştir.Milli Mücadele Döneminde Türk -Ermeni İlişkileri, Doğu cephesinde yapılanbaşarılı mücadeleler sonucunda Türk Milletinin lehine sonuçlanmıştır. Doğu cephesindebaşarısız olan Ermenilerin antlaşma isteği üzerine TBMM ile Ermeniler arasında GümrüAntlaşması yapılmıştır. Bu antlaşma ile geçici olarak çözümlenen Ermeni sorunu, dahasonra imzalanan Lozan Antlaşması ile tamamen sorun olmaktan çıkmıştır.

The aim of this study is to investigate the Turkish-Armenian relationshipduring the Turkish Independence struggle, The Armenian activities in Anatolia, and TheGumru Peace Agreement.During the Turkish struggle for Independence which started under the leadershipof M. K. Atatürk and which resulted in victory due to the Turkish people's constancyand determination; the Turks were forced to fight against the Armenians, a war whichserved the interests of the Entente states. Whether it was East or West, the Armenianswere met with stiff Turkish resistance. The people of these war regions have had morethan they deserve of the Armenian torture and oppression.The Armenians forgot the comfort and freedom provided to them by theOttoman state and collaborated with the enemy forces against the Ottoman Empire,thus, years of friendship between the two was lost in the wink of an eye. TheArmenians had been used by European states for their benefits, and had been deludedwith promises of an independent Armenian state. However, this was not more than justa dream. The misrepresentation of facts by the Armenians to the European public wasintended to throw the blame of the massacre onto the Turks, thus they accused the Turksfor the death of the people during this complicated period.During the war for Turkish independence, the struggle on the East front resultedin favour of the Turks. The Armenians with great losses, requested for an treaty on thisEast front; the Turkish Grand National Assembly signed The Gumru Peace Agreementwith the Armenians. This treaty temporarily eased the Armenian issue. Later, theLausanne Treaty completely solved this Armenian issue.