H.1091-1092/m.1680-1681 (s.125-247) tarihli Harput Şerʻiyye Sicili (Transkripsiyon ve değerlendirme)

Abstract

Bu çalışmada, Harput Kazası'na ait H.1091-1092/M.1680-1681 (s.125-247) tarihli Şerʻiyye Sicili'nin transkripsiyonu ve değerlendirmesi yapılmıştır. Çalışmada, öncelikli olarak kadılık kurumu, şerʻiyye mahkemeleri ve şerʻiyye sicilleri hakkında bilgi verildikten sonra, söz konusu sicil içindeki belgeler özetlenip, konularına göre tasnifi ve genel değerlendirmesi yapılmıştır. Daha sonra ise transkripsiyon metnine yer verilmiştir.İncelediğimiz Harput Şerʻiyye Sicili alım-satım, borç tescilleri, mal anlaşmazlığı davaları, miras taksimi, vasi tayini, hibe, evlenme, din değiştirme, vergi, hırsızlık, cinayet, eşkıyalık olayları, yaralama ve darp vb. konuları içeren kayıtlarla; berat buyuruldu gibi belgelerin suretlerinin kaydı yer almaktadır. Bütün bu belgeler ışığında, Harput Sancağı'nın söz konusu tarihlerdeki siyasi, iktisadi ve sosyal durumu hakkında bazı tespitlerde bulunulmaya çalışılmıştır.Sicilin hazırlandığı dönem, Osmanlı-Rus Savaşı'na rastlamaktadır. 1675 yılında başlayan bu savaş, 1681 yılında yapılan antlaşmayla son bulmuştur. Bu dönemde Osmanlı Devleti Padişahı IV. Mehmed'dir.Anahtar Kelimeler: Kadı, Mahkeme, Şerʻiyye Sicili, Harput

In this study, the transcription and evaluation of Harput District's Shar'iyyah Record dated H.1091-1092/M.1680-1681 (p.125-247) are made. In this study after giving information about primarily the institution of kadi, religious courts, and Shar'iyyah record, the documents in the mentioned registry are summarized and are classified according to their subjects, and a general evaluation is made.Harput Religious Registry that we have examined contains purchase and sale, debt registrations, the cases of commodity disagreements, portion of the inheritance, appointment of guardianship, grant, marriage, tergiversation, tax, robbery, murder, the cases of banditry, injury and pounding cases, and the copies of these documents as ordered. In the light of all of these documents it is tried to be made some observation about the political, economic and social situation of Harput Sanjak at the mentioned date.The period of the registry prepared intersects with Ottoman-Russian War. This war that started in 1675 ended with an agreement in 1681. In this period the sultan of the Ottoman Empire was Mehmed IV.Key Words: Kadi, Court, Shar'iyyah Record, Harput.