Köy-tür tavuk mezbahasında kesilen broiler piliçlerde karaciğerde gözlenen morfolojik değişiklikler

Abstract

13 bunlar spesifik tiplerde olmadıklarından herhangi bir hastalığa yorumlanamamıştır. Oldukça fazla sayıda tesbit edilen karaciğer yağlanması, diğer faktörlerin yanısıra, rasyondaki karbonhidrat/yağ dengesinin titizlikle düzenlenmesi ve üreticilerin bilinçlendirilmesi konusuna dikkati çekmiştir. Zoonoz bir hastalık olan Erysipelas toplum sağlığı açısından önem taşırken, tavukçuluk sektöründe neden olduğu önemli kayıplardan dolayı da koruyucu önlemlerin alınması gerektiğini vurgulamıştır. ÖZET Elazığ Köy-tür işletmesi mezbahasında 10-10-1991, 10-10-1992 tarihleri arasında muayene edilen toplam 78.000 adet broiler karaciğerinin 1500'ünde morfolojik değişimler saptanmış ve bunlar beş grup altında makroskopik ve mikroskopik olarak incelenmiştir. I. grup karaciğerler (270 adet- %1 8) büyümüş, kenarları kütleşmiş, koyu bir renk almış olup, kapsulalan altında ekimotik ve peteşiyal kanamalar gözlenmiştir.Mikroskopik olarak ise genişlemiş olan sinuzoidlerin eritrositlerle dolu olduğu dikkat çekmiştir. II. gruptaki karaciğerler (420 adet - %28) büyümüş, kenarları kütleşmiş, donuk bir renk almış ve kapsulası altında mercimek büyüklüğüne varabilen beyaz odakların varlığı tesbit edilmiştir. Mikroskopta ise fokal veya difraz nekrotik değişiklikler, portal bölgede hücre infiltrasyonu ve Kupffer hücre aktivasyonu gözlenmiştir. IH. grup (530 adet - %36) açık renkli I. ve TL. grup karaciğerlere göre daha büyük sarımsı- beyaz renkte ve gevrek kıvamdaki karaciğerlerden oluşmuştu. Mikroskopik olarak bu karaciğerlerdedistrofi, intrastoplazmik berrak, sınırlı vakuoller tesbit edilmiş, Oil Red O ile boyanan kesitlerde bu vakuollerin yağ damlacıkları olduğu ortaya konmuştur. IV. grupta incelenen karaciğerler (150 adet - %10) büyümüş 5açık sarımsı renkte olup, kapsula altında peteşiyal kanamalarla bezenmiştir. Mikroskopik olarak ise, intrastoplazmik vakuoller, mononükleer hücre infîltrasyonu tesbit edilmiştir. V. grup karaciğerlerin (120 adet - %8) makroskopik olarak, normalden daha küçük olduğu ve üzerinde fibrin benzeri bir tabakanın olduğu, mikroskopik olarakta portal bölgede heterofîl ve mononükleer hücre infîltrasyonu, kapsulada kalınlaşma, parankimde fîbrosit ve fibroblastlardan ibaret bir bağ doku artışı ve yalancı lobcuklann oluştuğu dikkati çekmiştir. İncelenen karaciğerlerin (150 adet - %10) bakteriyolojik muayenesi sonucunda Eschercia coli (58 adet - %38.66), Staphilococcus ( 36 adet- %24), Streptococcus (10 adet - %6.66), Salmonella (10 adet - %6.66), Erysipelothrix insidiosa (7 adet - %4.66) gibi etkenler tesbit edilmiş olup, %19.33 'ünde ise herhangi bir etkene izole edilememiştir.

15 SUMMARY The liver of 1500 broilers out of 78.000 had morphologic changes examined in slaughterhouse of Elazığ branch of Köy-tür Integration during the year of 1991-1992. These changes were investigated in five different groups according to macroscopic and microscopic findings. The livers in Group I (270 - 18%) had enlarged, rounded apperance, petechial and ecchymotic hemorrhages under the capsula. Microcopically, it was noticed that dilated sinusoids were filled with erytrocytes. In Group II, (420 - 28%) liver had enlarged, rounded apperence, matted in colour and white foci under the capsula up to lentil size were detected. Microscopically, focal and diffuse necrotic changes, cellular infiltration in portal triads and Kupffer cell activation were observed. Group III, (530 - 36%) comprised of livers that friable in consistency, larger than that of livers in Group I and II, yellowish-white coloured. Microscopically, distrophie, intracytoplasmic bright circumscribed vacuoles were detected. The vacuoles in question were demonstrated as lipid droplets by Oil Red O staining technique. Livers in Group IV (150 - 10%) enlarged light-yellowish in colour, petechial hemorrhages under capsula. Microscopically, intracytoplasmic vacuoles and mononuclear cell infiltration were observed. In Group V (120 - 8%), macroscopically the livers were smaller than normal size and covered with a layer resembling fibrin on the capsula. Microscopically, heterophil and mononuclear cell infiltration,16 increase of connective tissue that was composed of fibrocyts and fibroblasts in paranchyma, increase in the thickness of the capsula and pseudolobulus formation were detected. As a result of bacteriological examinations, conducted in 150 liver (10 percent of total liver), such agents Escherchia coli (38.66 %), Staphilococcus (24 %), Streptococcus (6.66 %), Salmonella (6.66 %), Erysipelothrix insidiosa (4.66 %) as were identified. Though no bacterial pathogen in 19.33 percent of 150 liver were being able to cultivate.