Akut arsenik toksisitesi üzerine glikozun etkisinin araştırılması

Abstract

66 7. ÖZET Akut Arsenik Toksisitesi Üzerine Glikozun Etkisinin Araştırılması Bu çalışma, derialtı yolla arsenik uygulanarak deneysel zehirlenme oluşturulan rotlarda ağız yoluyla glikoz verilmesinin karaciğer, böbrek ve kan arsenik düzeyleri ile serum glikoz düzeylerine etkisini araştırmak amacıyla yapıldı. Çalışmada 200-250 g ağırlığında 390 adet rat kullanıldı. Hayvanlar 2 kontrol ve 8 deneme grubu olmak üzere 10 gruba ayrıldı. Deneme gruplarından 4 tanesine 5 ve 10 mg/kg arsenik trioksit ve sodyum arsenat derialtı yolla uygulandı. Diğer 4 deneme grubuna ise arsenik trioksit ve sodyum arsenat uygulamalarıyla birlikte % 5 glikoz uygulaması yapıldı. Uygulamaların yapılmasını takiben 0.5, 1, 2, 4, 8, 12, 24, 48, 72, 96, 120, 168 ve 240. saatlerde hayvanlar kesilerek kan, karaciğer ve böbrek örnekleri alındı. Alınan örneklerin organik kısmının magnezyum nitrat ile magnezyum oksit karışımında yakılmasından sonra gümüş dietilditiyokarbamat kullanılarak, spektrofotometrik olarak 540 nm'de arsenik düzeyleri belirlendi. Serum glikoz düzeyleri ise oto analizör cihazında tespit edildi. Arsenik trioksit verilen ratlarda ilk 24 saatlik dönemde arseniğin karaciğerde daha yüksek olduğu belirlendi. Diğer yandan sodyum arsenat verilen ratlarda ilk 12 saatlik dönemde böbreklerde arseniğin daha yüksek bulunduğu görüldü. Kan arsenik düzeylerinin hem arsenik trioksit, hem de sodyum arsenat verilen ratlarda deneme süresince yüksek olduğu belirlendi. Arsenik trioksit ve sodyum arsenat ile birlikte glikoz verilen ratlarda ise karaciğer, böbrek ve kan arsenik düzeylerinin glikoz uygulaması yapılmayan gruplardan daha düşük olduğu tespit edildi. Arsenik trioksit verilen gruplarda serum glikoz düzeyinin, diğer tüm gruplardan daha düşük olduğu belirlendi. Kontrol grupları ile karşılaştırıldığında serum glikoz düzeylerinin 5 ve 10 mg/kg arsenik trioksit verilen ratlarda 8. saatten itibaren, 10 mg/kg67 sodyum arsenat verilen ratlarda ise 4. saatten itibaren daha düşük olduğu görüldü. Diğer yandan şrsenik uygulamaları ile birlikte glikoz verilen gruplarda ise serum glikoz düzeylerinin, yalnız başına arsenik uygulanan gruplardan daha yüksek olduğu belirlendi. Sonuç olarak; arsenik trioksitle ratlarda oluşturulan zehirlenmelerde arseniğin daha çok karaciğere, sodyum arsenatla oluşturulan zehirlenmelerde ise böbreğe geçtiği gözlemlendi. Diğer yandan akut arsenik zehirlenmelerinde karbonhidrat metabolizmasının bozulmasına bağlı olarak serum glikoz düzeyinde azalma oluştuğu ve glikoz uygulamalarının karaciğer, böbrek ve kan arsenik düzeylerinde azalmaya, serum glikoz düzeylerinde artışa sebep olabileceği ortaya konuldu.

68 7. SUMMARY Investigation of the Effect of Glucose on Acute Arsenic Toxicity This study was carried out to determine arsenic levels in liver, kidney and blood samples and glucose levels in serum of orally administrate glucose to rats which were experimentally poisoned with subcutaneous arsenic administration. In this study, 390 rats weighed 200-250 g were used. The animals were divided into 10 groups, two control and eight experimental groups. Arsenic trioxide and sodium arsenate were subcutaneously given the doses 5 and 10 mg/kg into 4 experimental groups. Oral glucose solution (5 %) in addition to arsenic trioxide and sodium arsenate also were given to the other 4 experimental groups. Following the administrations, animals were decapitated at 0.5, 1, 2, 4, 8, 12, 24, 48, 72, 96, 120, 168 and 240th hours. Blood, liver and kidney samples were collected. Arsenic levels in samples were determined by spectrophotometrically at 540 nm, using silver dietildithiocarbamate after the organic contents of samples had been ashed by mixtures of magnesium nitrate-magnesium oxide. Glucose levels in serum were determined by auto analyser. Arsenic levels were the highest in rats given arsenic trioxide within first twentyfour hours. On the other hand, kidney arsenic levels were the highest within first twelve hours in rats given sodium arsenate. Blood arsenic levels were high in all groups treated with arsenic trioxide and sodium arsenate during the experiment. When glucose was administered in addition to arsenic trioxide and sodium arsenate, arsenic levels in liver, kidney and blood were determined to be lower than the groups treated without glucose. In the groups treated with arsenic trioxide, serum glucose levels were lower than the other groups. In comparison with the control groups, serum glucose levels were lower after 8th hour in rats treated with arsenic trioxide (5 and 10 mg/kg) and after 4 hour in rats treated with 10 mg/kg sodium arsenate. On the other hand, serum glucose levels were higher in69 groups treated with a combination of glucose and arsenic than the groups treated with arsenic alone. In conclusion, it was observed that arsenic, in greater amounts, passed to liver of rats poisoned with arsenic trioxide, whereas it mostly passed to kidney in rats treated with sodium arsenate. On the other hand, a decrease in serum glucose level was determined due to the disruption of carbohydrate metabolism in acut arsenic poisoning. It was indicated that oral glucose applications might cause a decrease in the liver, kidney and blood arsenic levels, though it might increase serum glucose levels in rats.