Elazığ ili merkezinde 18 ve üzeri yaş nüfusta sigara bağımlılığı prevalans araştırması

Abstract

108 ÖZET Elazığ ili merkezinde yaşayan 1 8 ve üzeri yaş nüfusta sigara içme durumunun yaşa ve cinsiyete göre dağılımını saptamak amacıyla tanımlayıcı bir prevalans araştırması gerçekleştirilmiştir. Elazığ ili merkezinde yaşayan 18 ve üstü yaş grubundaki tüm insanlar araştırmanın evrenini oluşturmuştur. Anket yapılan örneklem Elazığ ili merkezindeki sağlık ocaklarına ait ev halkı tesbit fişleri (form 001) kullanılarak, hane halkı tesbit yöntemiyle seçilmiştir. Sağlık ocaklarındaki ev halkı tesbit fişlerine önceden numaralar verilmiş ve rastgele sayılar tablosunda bulunan başlangıç sayısından başlanarak 700 hane tesbit edilmiştir. Rastgele yöntemle seçilen 700 haneden 697 sine gidilmiş ve bu hanelerde yaşayan 2305 kişiden 2144 kişiye, sağlık ocağında görevli ebeler tarafından yüz yüze görüşmeler yapılarak anket uygulanmış. 161 kişi ise evde bulunamamış veya ankete katılmak istememişlerdir. Sigara içme durumunun tasnifine yönelik sorular hem Dünya Sağlık Örgütü (D.S.Ö.) standart tanımlarını, hem de Amerika Birleşik Devletleri (A.B.D.)'nde kullanılan tanımları verecek şekilde düzenlenmiştir. Araştırmanın saha çalışması Şubat-Mart 1997 tarihlerinde yapılmıştır. Analizler SPSS programında yapılmıştır. Buna göre erkeklerin 537'sinin (% 52.9) halen sigara içtiği, 170'inin (% 16.7) sigarayı bıraktığı, 309'unun (% 30.4) hiç sigara içmediği. Kadınların 149 'unun (%13.4) halen sigara içtiği, 73'ünün (% 6.5) sigarayı bıraktığı, 894'ünün (% 80.1) hiç sigara içmediği bulunmuştur. Sigara içen erkeklerin ortalama Fagerström Bağımlılık puanı 3.43, kadınlarmki ise 2.72'dir. Sigara içenlerin % 56.5'i sigarayı bırakmayı düşünmezken, % 20.3 'ü sigarayı bırakmayı düşünmekte, % 23. 2' si ise bırakma hazırlığı içindedirler. Sigarayı bırakanların ise % 20.4'ü bırakmanın denenmesi aşamasında, % 79.6'sı bırakmanın sürdürülmesi aşamasındadırlar. Buna göre çalışmaya katılanların % 84.6'sı 4207 sayılı kanunun çıkmasını beğendiğini, % 54.5`i sigara içilmesinin tamamen yasaklanması gerektiğini, araştırmaya katılanların %47.2'si Türkiye'de sigaraya karşı mücadeleyi yetersiz bulduklarını, % 24.6'sının kanunu duymadıkları, % 68'inin kanunu duyduklarını, % 93.6'sı sigaranın sağlığa zararlı olduğu fikrine katıldıklarını, % 74.9'u sigara fiatlanmn artırılarak elde edilecek gelirin sağlığın geliştirilmesinde kullanılması gerektiğini belirtmişlerdir.

109 SUMMARY This definitive prevalance research has been realised in order to determine the smoking habits according to the age and sexuality of the population who are at the age of 18 and over and living in the centre of Elazığ province. The sample group was consist of all the people who are 1 8 and over and living in the centre of Elazığ province. The sampla group that is questioned was selected by the household determination method using the household determination cards (form 001) of the health centres in the centre of Elazığ. The household determination cards in the health centres have been numerated before and 700 houses have been determined starting from the beginning number stated in the table of numbers at random. 697 of 700 houses that are selected randomly, have been visited and the questionnaire have been applied to 2144 of 2305 households by making face to face interviews, by the mid- wives working in the health centres. 161 people were not at home or didn't want to participate. The questions regarding the classification of smoking habits have been arranged in a way to present both the standart definitions of The World Health Organization (WHO) and the definitions used in the United States of America (U.S.A).The field study of the research has been carried out between February-March 1997. The analysis were realized in the SPSS programme. In accordance with this, it is determined that 537 (52.9 %) of males are still smoking, 170 (16.9 %) of them have quited smoking, 309 (30.4 %) of them have never smoked. 149 (13.4 %) of the females are still smoking, 73 (6.5 %) of them have quited smoking, 894 (80.1 %) of them have never smoked. The mean Fagerström dependence score for the males was 3.43 and for the females was 2.72. 56.5 % of the current smokers were at the precontemplation stage, 20.3 % were at the contemplation stage and 23.2 % were at the preparation stage. 20.4 % of former smokers were at the action stage and 79.6 % were at the maintenance stage. It is determined that (84.6 %) of the people who have participated in this study, appreciate the law numbered 4207, (54.5 %) of them think that smoking must be prohibited, (47.2 %) of them think that the activities against smoking is insufficient in Türkiye, (24.6 %) of them have not heard about it, (68 %) of them have heard about it, (93.6 %) of them agree that smoking is dangerous for health, (74.9 %) of them think that the income that will be obtained by increasing the tobacco prizes should be used in the improvement of health.