Sıçanlarda pineal bez ile testisler arasındaki fonksiyonel ilişkinin morfolojik olarak incelenmesi

Abstract

62 5. ÖZET Erkek sıçanlar üzerinde yapılan bu çalışma, pineal bez ile testisler arasındaki karşılıklı etkileşimin ışık ve elektron mikroskop düzeyde araştırılması amacıyla yapıldı. Bu amaçla, ağırlıkları 180-200 gr arasında değişen toplam 72 adet Wistar-Albino cinsi erkek sıçanlar kullanıldı. Çalışmada kullanılan sıçanlar Grup A ve B olmak üzere iki ana gruba ve bunların alt gruplarına ayrıldı-. Grup A'da, pineal bezin testisler üzerine etkisi, Grup B'de ise testislerin pineal bez üzerine etkisi ışık ve elektron mikroskop düzeyde incelendi Çalışmamızda, pinealektomili sıçanların testis ağırlıklarında ve seminifer tubul çaplarında artış meydana geldiği ve bu artışın melatonin enjeksiyonu ile gerilediği tespit edildi. Işık mikroskobik incelemelerde, pinealektomi grubuna ait testislerin tubul lumenlerinde spermatozoitlerin yoğun olarak bulunduğu, Leydig hücre yoğunluğunda ve salgı granüllerinde artış olduğu, pinealektomi sonrası melatonin enjekte edilen grupta ise, tubul lumenlerinin çok daha az spermatozoit içerdiği ve Leydig hücrelerinin görünümününde kontrol grubuna benzediği dikkati çekti. Elektron mikroskobik incelemelerde de pinealektomi sonrası Leydig hücrelerindeki aktivasyon artışını gösteren bulgular olarak, golgi kompleksinin iyi gelişmiş olduğu, genişlemiş düz endoplazmik retikulum yapılarının ve mitokondrilerin yaygın olduğu, ayrıca değişik yoğunluklardaki salgı granüllerinde artış meydana geldiği tespit edildi. Pinealektomi sonrası melatonin enjekte edilen grupta ise, Leydig hücrelerinin ultrastruktürel yapısının kontrol grubuna benzediği gözlendi. Çalışmamızın diğer ana grubunda ise, orşidektomi sonrası pinealosit hücre aktivasyon artışını ortaya koyan ultrastruktürel değişiklikler olarak, hücre sitoplazmasında mitokondri, lipid damlacıkları, sitoplazmik yoğun cisimciklerde artış meydana geldiği ve yaygın olarak lizozomların bulunduğu gözlendi. Orşidektomi sonrası testosteron propionat enjekte edilen gruba ait pinealositler incelendiğinde ise, hem kontrol hem de orşidektomi gruplarına göre hücre sitoplazmasının daha az olarak mitokondri, lipid damlacıkları ve sitoplazmik yoğun cisimcikler içerdiği gözlendi.63 Sonuç olarak, pinealektomi yapılan sıçanların testis fonksiyonlarında artış meydana geldiği ve bu artışın melatonin enjeksiyonu ile gerilediği; aynı şekilde orşidektomi sonrası pinealosit hücre aktivasyonunun arttığı, testosteron propionat enjeksiyonu ile de bu aktivasyon artışının baskılandığı görüldü.

64 6. SUMMARY This study was undertaken to investigate the mutual inter-relationship between the pineal gland and testes at light and electron microscopic level in the male rat. Seventy two Wistar-Albino rats weighing 180-200 g were used in this study. All animals were divided into two main groups (Group A and Group B) each containing further subgroups. In the Group A, effects of pineal gland on the testes, in the Group B effects of testes on the pineal gland were examined by light and electron microscopy. Pinealectomy resulted in an increase in the testicular weight and diameter of seminifer tubules, and these findings were reversed by administration of melatonin. In the light microscopic examination, an increase in the number of spermatozoa in seminifer tubules, extensive Leydig cells, increases in secretory granules were observed in the testes of the pinealectomised group. In the melaton in-injected group, there were far less spermatozoa in the seminifer tubules and appearance of Leydig cells was similar to the control group. At ultrastructural examination, golgi complex was developed, enlarged smooth endoplasmic reticulum, extensive mitochondria and an increase in the density of various secretory granules were seen following pinealectomy. Melatonin administration to the pinealectomised rats brought about ultrastructural changes in Leydig cells similar to the control group. In the Group B, orchidectomy-induced increased activation findings in pinealocytes such as increases in mitochondria, lipid droplets, cytoplasmic dense bodies and extensive lisosomes were observed. When the pinealocytes in the testosterone propionate-injected orchidectomised animals were examined less mitochondria, lipid droplets and cytoplasmic dense bodies in the cytoplasm were found in comparison to both control and orchidectomy groups. In conclusion, testicular functions were increased in the pinealectomised rats such that this was reversed by admiistration of melatonin. Similarly, increased activity was seen in the pinealocytes of the orchidectomised animals65 and this was suppressed following the administration of testosterone propionate.