Köpeklerde Enfluran, İsofluran ve Propofol anesteziklerinin karşılaştırılması

Abstract

82 5.0ZET Bu çalışmada köpekler için halen pratikte kullanılmakta olan inhalasyon anesteziklerinden enfluran ve isofluran ile, köpekler için yeni sayılabilecek bir anestezik olan propofol'ün damla infüzyon tekniği kullanılarak, 2 saat süreyle anestezileri yapıldı. Bu 2 saatlik süre içerisinde hayvanların klinik, hematolojik, biyokimyasal, kardiyovasküler ve histopatolojik bulgularına bakıldı. Klinik bulgulardan solunum sayısı ve vücut ısısı ile kardiyovasküler bulgulardan sistolik basınç, diastolik basınç, kalp atım sayısı ve EKG bulguları anestezi süresince 10 dakika aralıklarla alındı. Hematolojik ve biyokimyasal bulgular ise anesteziden önce, anestezinin 30. ve 120. dakikalarında, anesteziden 24 saat sonra ve anesteziden 1 hafta sonra olmak üzere toplam 5 kez incelendi. Çalışmada toplam 40 adet değişik yaş, ırk, cinsiyet ve ağırlıkta köpekler kullanıldı. Enfluran ve isofluran grubu üç alt gruba, propofol ise iki alt gruba ayrıldı. Enfluran ve isofluran'ın 2. alt gruplarının maske ile indüksiyonu sırasında sıklıkla hayvanlarda korku ve heyecan yarattığı ve salivasyonu artırdığı görüldü. İntravenöz bir ajanla (pentothal, propofol) indüksiyon yapıldığında ise sık olarak apnea ile karşılaşıldı. Anesteziden uyanma ve ayağa kalkma süreleri enfluran ve isofluran grubunda daha kısa bir sürede gerçekleşmesine rağmen, propofol grubunda ise bu süre daha uzun sürdü Solunum sayısı her üç grupta da ilk 10 dakika içerisinde yaklaşık olarak %50 azalarak anestezinin sonuna kadar 8-12 arasında kaldı. Propofol grubundaki hayvanlarda anestezi boyunca solunum sayısı ve düzeninin sürekli olarak değişiklik gösterdiği saptandı. Vücut ısısı anestezi süresince sürekli bir düşme eğiliminde olup, 4-5 °C'lik düşüşler görüldü. Fakat grup olarak en fazla düşüş 3. grup olan propofol grubunda gerçekleşti. Kardiyovasküler sistem bulgularından sistolik basınç, diastolik basınç ve kalp atım sayısı her üç grupta da belirgin düşüşler gösterdi. Sistolik basınç ve kalp atım sayısında en büyük düşüşler enfluran grubunda görülürken, diastolik basınçtaki en büyük düşüş isofluran'ın 1. alt grubunda gerçekleşti. İsofluran ve enfluran'ın 2. alt gruplarında sistolik basınç, diastolik basınç ve kalp atım sayısındaki düşüşler daha azdı. EKG bulgularından ise enfluran ile isofluran'ın 1. ve 2. alt gruplarında ve propofol grubunun ise birinci alt grubundaki hayvanlarda çok kısa süre devam eden aritmiler saptandı. Hematolojik ve biyokimyasal bulgulardan üre, kreatinin, şeker ve total lökosit hariç, istatistiksel açıdan önemli bir değişiklik görülmedi. Serum glikoz düzeyindeki en fazla artış propofol grubunda, daha sonra ise isofluran grubunda görüldü. Üre ve kreatinin değerlerinde ise en fazla artış enfluran grubunda gerçekleşti. Total lökositteki en büyük artış isofluran grubunda görüldü.83 Kullanılan anestezik ilaçların karaciğer ve böbrek üzerine toksik etkilerinin olup olmadığını araştırmak için yapılan çalışmada ise, anestezik ilaç 1 hafta içerisinde 3 kez uyguladı, üçüncü uygulamanın sonunda köpekler ötenazi edilerek karaciğer ve böbreklerinden kesitler alındı ve histopatolojik olarak incelendi. Enfluran uygulanan gruptaki hayvanların karaciğer ve böbreklerinde azda olsa toksik bir etkinin olduğu histopatolojik olarak saptandı.

84 6.SUMMARY In this study, dogs were anestesied for 2 hours with two inhalation anaesthetics currently used in practice; enflurane and isoflurane, and with drop infusion technique of propofol, a new relatively anestetic for dogs. In this 2 hour period, clinic, hematological, biochemical, cardiovasculler and histopathological findings of dogs were recorded. Respiration number and body temperature as clinical findings, sistolic blood pressure, diastolic pressure, heart beat number and EKG as cardiovasculler findings were measured at 10 minute intervals during anestesia. On the other hand hematological and biochemical findings were examined 5 times; before anesthesia, 30* and 120tn minute during anesthesia, 24 hours following anesthesia and a week after anaesthesia. In the study, a total number of 40 dogs at different breed, sex, age and weight were used. Enflurane and isoflurane groups were divided into 3 subgroups and propofol group was allocated into 2 subgroups. The induction of second subgroup of enflurane and isoflurane with mask, fear, excitement and increase in salivation were frequently observed in dogs. It was frequently coincided with apnea in the induction of intravenous agents (pentothal, propofol) Recovering from anesthesia and standing up periods were shorter in enflurane and isoflurane group than propofol group. Respiration number decreased aproximately 50 % in the first 10 minute in all groups and was between 8-12 towards the end of anesthesia. In propofol group, respiration number and regularity showed great variations. The body temperature tended to decrease during anaesthesia, and on average 4-5 °C decrease were observed. However, the greatest decrease was seen in the propofol group. Among cardiovasculler findings, sistolic blood pressure, diastolic pressure and heart beat number showed prominent decreases in all three groups. The greatest decreases in sistolic pressure and heart beat number were observed in enflurane group, while the greatest decrease in diastolic pressure was in the first subgroup of isoflurane group. In the second groups of isoflurane and enflurane, the decreases in sistolic pressure, diastolic pressure and heart beat number were smaller. In EKG findings, aritmia with short periods were determined in the first and second subgroups of enflurane and isoflurane and the first subgroups of enflurane and isoflurane and the first subgroup of propofol. Among hematological and biochemical findings, statistically significant changes were not seen except for urea, creatinin, glucose and total leucocyte number. The greatest increase in serume glucose level was determined in propofol group which was followed85 by isoflurane group. Meanwhile, the greatest increases in urea and creatinin levels were observed in enflurane group. The greatest increase in total leucocyte number was seen in isoflurane group. In onder to investigate the presence of toxic effects on liver and kidney due to anaesthetic drugs used in this study, the anaesthetic drugs were applied three times in one week. At the end of the third application, the dogs were euthenasied and liver and kidney samples were taken for histopathological examination. In enflurane group, toxic effect was determined, in some degree, in liver and kidneys by histopathology.