Sıçanlarda oluşturulan hiperhomosisteineminin farklı beyin bölgelerindeki nöronal ve glial markırlara etkisi

Abstract

T.CFIRAT ÜNIVERSITESISAĞLIK BILIMLERI ENSTITÜSÜTIP FAKÜLTESI FİZYOLOJİ ANABILIMDALISIÇANLARDA OLUŞTURULAR HİPERHOMOSİSTEİNEMİNİN FARKLI BEYİNBÖLGELERİNDEKİ NÖRONAL VE GLİAL MARKIRLARA ETKESİMehmet ÖZERDanışmanProf. Dr. Gıyassettin BAYDAŞÖZETHomosistein; esansiyel amino asit olan methioninin metabolizması esnasında oluşansülfür içeren bir amino asittir. Homosisteinin en önemli etkilerinden birinin oksidan stresiprovake ederek hatta antioksidan savunmayı azaltarak gerçekleştirdiği savunulmaktadır.Homosisteinin uygulanması beyin dokusunda serbest radikal oluşumunu hızlandırarak lipidperoksidasyonuna neden olduğu saptanmıştır. Beyin disfonksiyonu ve hiperhomosisteinemiarasındaki nedensel bağlantı konusunda bilgiler azdır. Total plazma homosistein seviyesininmetabolizmadaki kofaktörlerin doku seviyesinde eksiklikleri yansıtmada hem de yaşlılardakibilişsel performansı değerlendirmede tutarlı bir gösterge olduğu yapılan çalışmalardagösterilmiştir. Hiperhomosisteinemi eksikliği durumunda nöral kök hücre proliferasyonundabozulma, sitozolik kalsiyum artışı, DNA sentezinde bozulma yoluyla apoptozisi indükleme,glutamat reseptörlerinin aşırı stimulasyonu yoluyla nörotoksisite, sinaptik disfonksiyon,nöronal enerji metabolizmasında bozulmaya neden olduğunu gösteren bazı çalışmalar vardır.Bu çalışma; sıçanlarda hiperhomosisteinemi oluşturarak hipokampus ve kortekste nöronalmarker olan nöron spesifik enolaz (NSE), glial markerlar olan glial fibriler asedik protein(GFAP) ve S100B'nin western blot yöntemi kullanılarak homosisteinin yüksekkonsantrasyonlarda nöronal toksisiteyi nasıl etkilediği gösterilmiştir. Nöral plastisite vebilişsel fonksiyonlara etkisini, ayrıca kardiyovasküler hastalıklar için risk faktörü olanhomosisteinin lipid peroksidasyonu (LPO) ve glutatyon (GSH) düzeylerinde meydana gelendeğişiklikleri ve bu değişiklikleri önlemede melatoninin etkinliği araştırılmıştır. Bu amaçlakontrol, homosistein, melatonin uygulanmış homosistein grubu ratların hipokampus vekorteksinde S100B, GFAP ve NSE miktarları ölçülmüştür. Gruplar arasındaki farklılıklar çiftyönlü varyans analizi kullanılarak hesaplanmıştır. Elde edilen sonuçlar homosistein grubununhipokampus ve korteksinde kontrole göre GFAP yüksek bulunmuştur (P<0.001). Melatoninuygulaması GFAP seviyesinin yükselmesini engellemiştir (P<0.05). Homosistein uygulamasıile kortekste S100B protein seviyesinde kontrol grubuna göre belirgin yüksek olduğugözlenmiştir (P<0.01). Buna karşılık hipokampusta S100B protein seviyesinde belirgin birartış gözlenmemiştir (P>0.05). Melatonin uygulaması belirgin olarak hiperhomosisteinemisonucu uyarılan S100B artışını engellemiştir (P<0.01).Kontrol, homosistein ve homosistein+melatonin grublarındaki NSE miktarlarındaönemli bir değişiklik görülmemiştir.Sonuç olarak bu çalışmamızda artan glial markırların LPO miktarı ile orantılı olduğu,glial reaktivitenin homosistein uygulanmasıyla meydana gelen oksidan stres ile ilişkiliolabileceği tesbit edilmiştir. Homosisteinin LPO'yu artırdığı plazma ve dokulardaki antioksidan enzim düzeylerini azaltıcı yönde bir etki gösterdiği sonucuna varılmıştır.Anahtar kelimeler: Homosistein, hipokampus, korteks, S100B, GFAP, NSE, melatonin

T.CFIRAT ÜNIVERSITESISAĞLIK BILIMLERI ENSTITÜSÜTIP FAKÜLTESİ FİZYOLOJİ ANABİLİMDALITHE EFFECT OF HYPERHOMOCYSTEINEMIO ON NOROAL AND GLIALMARKERS IN RAT BRAINMehmet ÖZERDanışmanProf. Dr. Gıyassettin BAYDAŞABSTRACTHomocysteine; is an amino acid with a sulphure-containing methionin. One of themajor effects of homocystein is to provacate the oksidan stres and reduce deffence of thebody. Research showed that injection of homocystein induces the free radicals production inbrain tisue and leads to lipid peroxidation. There are few information about the relationbetween the brain disfonction and hyperhomocysteinemia. Reseaches mentioned that totalplasma homocystein level is a suitable symptom to show the decrase of cofactor level intissues and to eveluate the cognitive performance of old people. Increases in homocysteinelevels leads to inhibition of neuronal cell proliferation, increase in Ca concentrstion induceapopotasis by pragmestation of DNA . Furthermore, homocystein causes neurotoxicity byover stimulation of glutamat receptors, snaptic dysfunction and inhibits neuronal energymetabolism.The aim of this investigale was to study the effects of high level of homocysteine onneuronal toxicity, neuronal plasticity and cognitive performans glial marker S100B andGFAP in hyppocampus and cortex by using western blot on the levels of methods.İn adtitioneffects of homocystein on the level of lypid peroxidation (LOP) and Glutation (GSH) .Protective effects ofmelatonin againt hyperhomocysteinemin were studied as well.For this purpose the level of S100B, GFAP, MDA and GSH mesured in hyppocampusand cortex of control group, homocystein and melatonin given rats. The differences betweengroups were measured by using ANOVA. For Post-Hoc estimation t-test of Bonferroniıs testwas used. P value was accepted as <0.05 and the lower value from <0.005 was accepted assignificant.There was, a significant increase in GFAP contents of hyppocampus and cortex ofhomocystein group comparing with contrrol (P<0.001). Administration of melatoninprevented the increase in the levels of GFAP level (P<0.05). A significant increase in S100Blevel in cortex of homocystein groups was faund comparing with contrrol group (P<0.001).But there was no significant increase in S100B protein level in hyppocampus of homocysteinfaund (P>0.05). Administation of melathonin prevented the increase in theleves of S100B(P<0.01) induced by hypohomocystenemia.There was no difference between NSE levels in control, to and homosistein+to groups.During this study we found that gial markers increase with LPO increasing of level. Glialreactivity occurs due to oxidant stress because of homosterin exposure. Homosistein increaseLPO level and decrease antioxidant enzyme levels in tissues and plasma. However, melatonindecrease LPO level and increase antioxidant enzyme levels in tissues and plasma.Key Words: Homocystein, hippocampus, cortex, S100B, GFAB, NSE, melatonin