Çeşitli yapılara etkiyen rüzgâr yükü tesirlerininASCE, AIJ, AS/NZS ve Eurocode Yönetmeliklerine göre karşılaştırılması

Abstract

Mühendisler tarafından inşa edilen yapılar yaşam süreleri boyunca karşılaşacakları yükleri güvenli şekilde taşıyabilecek şekilde tasarlanırlar. Deprem yükleri, sabit yükler, hareketli yükler, kar yükleri, rüzgâr yükleri gibi yükler çok çeşitli hesaplamalar ve yaklaşımlar gerektiren yük çeşitleridir. Dünyada ve ülkemizde nüfusun sürekli artması ve arazilerin kısıtlı olması gibi nedenler mühendisleri yeni yapım teknikleri ve yapı şekilleri tasarlamaya teşvik etmiştir. Ülkemizin deprem aktivitesine bağlı olarak, yapılan binaların tasarımında deprem yükleri daha çok ön planda olmasına rağmen, yüksek yapı olarak nitelendirilebilecek yapılar için rüzgâr yükleri deprem yükleri kadar önem arz etmektedir. Bu tez çalışmasında dünya yönetmeliklerinden Eurocode 1-4, ASCE 7-05, AIJ ve AS/NZS 1170.2:2011 yönetmeliklerinin rüzgâr yükleri kısımları incelenmiş, farklı yapılar üzerinde çözümlemeler yapılmış ve sonuçlar üzerinde değerlendirmeler ile birlikte farklılıklar bildirilmiştir.Tezin birinci bölümünde kısaca rüzgârın tanımı ve binalar üzerinde meydana getirdiği etkilere değinilmiştir. İkinci bölümde ise rüzgâr ile ilgili lüteratürde yer alan çalışmalara değinilmiştir. Üçüncü bölümde Avrupa'da kullanılan Eurocode 1.4 yönetmeliği, Amerika'da kullanılan ASCE yönetmeliği Japonya'da kullanılan AIJ yönetmeliği ve Avustralya'da kullanılan AS/NZS yönetmeliği ile ilgili formül ve grafikler kullanılarak rüzgar yükünün tayini anlatılmaya çalışılmıştır. Tezin 4. bölümünde dört farklı yüksek yapı örneği dört farklı yönetmelik ile çözülmüştür. Dikdörtgen taban alanı olan, tonoz çatıya sahip bir yapının üzerine etkiyen rüzgâr yükleri belirlenmiştir. Reklam veya trafik panosu üzerinde meydana gelen yük tesirleri elde edilmeye çalışılmıştır.5. bölümde ise yüksek yapıların yüksekliklerindeki değişimin tabanda meydana getirdiği yük etkilerini nasıl etkilediği hakkında bilgiler verilmiş, tonoz çatısı bulunan binaların cepheleri ve çatı yüzeylerindeki yüklerin ve reklam panosu benzeri yapılara etkiyen rüzgâr yüklerinin değerlendirilmesi yapılmıştır.

The structures which builts by engineers are designed to carry loads safely during their life. Earthquake loads, dead loads, live loads, wind loads are requires wide variety of calculations and approaches in engineering. Reasons such as regeneration and restricted land in our country have been encouraged by engineers to design new construction techniques and new structure types. Although earthquake loads and effects are predominant in the design of constructed buildings but wind loads are as important as earthquake loads for constructions which can be described as high structure.In the scope of this study the wind load parts of Eurocode, ASCE, AIJ and AS/NZS regulations of the world regulations were examined, different types of structures were analyzed, differences were reported with the evaluations on the results.In the first chapter of this study, briefly the description of the wind and its effects on the buildings are mentioned. In the second chapter, the studies on the wind related literature are mentioned. In the third chapter, Eurocode 1.4 regulation used in Europe, ASCE regulation used in America, AIJ regulation used in Japan, and AS / NZS regulation used in Australia were tried to explain the determination of wind load by using formulas and graphics.In the fourth chapter of the thesis, four different high building examples are solved with four different regulations. The wind loads acting on a structure with a rectangular floor area and a vaulted roof were determined. Attempts have been made to avoid loading effects on the advertisement panel.