1992-1995 Bosna Savaşı`nın toplumsal cinsiyet algısına etkisi

Abstract

Uluslararası İlişkiler disiplininde Feminist Güvenlik yaklaşımlarına göre savaşlar salt devlet ve silahlı çatışma unsurları ile değil, aynı zamanda birey güvenliği ve toplumsal cinsiyet ile ilişkilidir. Bu yaklaşımlar ile, klasik güvenlik teorileri, cinsiyetçi güvenlik aktörleri ve cinsiyetçi güvenlik sorunsalları eleştirilmekte, güvenlik ve savaş hakkında yeni bir bakış açısı önerilmektedir. Feminist Güvenlik Yaklaşımları bağlamında, bu tezin amacı Bosna Savaşının toplumsal cinsiyet algılarına etkisini irdelemektir. Çalışma, savaşların silahlı çatışmalar ile sınırlanmayacağı ve devletlere etki ettiği gibi insanların günlük yaşantıları ve algılarına da etki edeceğini iddia etmektedir. Bu iddia, derinlemesine görüşmeler yapılan dokuz Bosna Hersekliden elde edilen veriler ile fenomenolojik, nitel bir analiz olarak araştırılmaktadır. Araştırmada, toplumsal cinsiyet algıları ekonomi, karar alma ve güvenlik konuları ile ilişkilendirilerek sunulmaktadır. Analiz sonunda, zorla yerinden edilme, cinsiyete dayalı şiddet, fiziksel ve psikolojik şiddete maruz bırakılan Bosna Herseklilerin savaştan sonra savaşı yeniden deneyimledikleri anlaşılmaktadır. Savaş sonrası, eğitim hayatına katılım, işgücü piyasasındaki pozisyon ve politika yapmada sahip olunan algılarda toplumsal bir değişiklik olduğu görülmektedir. Güvenlik, siyaset, ev içi işler ve meslek kategorilerde cinsiyet hiyerarşilerinin korunduğu gözlenmektedir.

According to Feminist Security approaches in the discipline of International Relations, wars are not only related to the state and elements of armed conflict but also to individual security and gender. With these approaches, classical security theories, sexist security actors and sexist security problems are criticized and a new perspective on security and war is suggested. In the context of Feminist Security Approaches, the aim of this thesis is to examine the effect of the Bosnian War on gender perceptions. The study argues that wars are not limited with armed conflicts and states, they affect daily lives and perceptions as well. This claim is examined as a phenomenological, qualitative analysis with data from nine in-depth interviews with people from Bosnia Herzegovina. In this research, gender perceptions are presented in relation to economic, decision-making and security issues. At the end of the analysis, it is understood that Bosnian people who have been inflicted forced displacement, gender-based violence, physical and psychological violence re-experience the war after the war. After the war, there is a social change in the perception of participation in education, labor market position, and policymaking. It is observed that gender hierarchies are preserved in security, politics, domestic affairs, and occupational categories.