Grafik örgütleyicilerin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metinleri çözümleme ve özetleme başarıları üzerine etkisi

Abstract

Bu araştırmanın amacı, grafik örgütleyicilerin ilköğretim 4. sınıf öğrencilerinin bilgilendirici metinleri çözümleme ve özetleme başarıları üzerinde etkisi olup olmadığını saptamaktır. Çalışma öntest-sontest desenli yarı deneysel bir çalışmadır. Araştırma öntest, sontest, grafik örgütleyicileri tanıtan eğitim ve 8 haftalık uygulama çalışması ile toplamda 11 hafta sürmüştür. Araştırma boyunca derslerde deney grubunda grafik örgütleyiciler etkin bir şekilde kullanılırken, kontrol grubunda grafik örgütleyiciler ders kapsamına alınmamıştır. Veriler uzman görüşleri doğrultusunda hazırlanan 10 bilgilendirici metin ve bu metinler için hazırlanan 13 açık uçlu soru ile toplanmıştır. Grafik örgütleyicilerin etkisini daha iyi yorumlayabilmek adına öğrencilere ayrıca bilgilendirici metinlerin yeni ve sahip oldukları bilgilerden farklı bilgiler içerip içermediği sorulmuştur. Toplanılan veriler araştırmacı tarafından önceden hazırlanan derecelendirme anahtarına göre puanlandırılmıştır. Daha sonra deney ve kontrol grubunun öntest, sontest ve haftalık uygulama verileri istatistiksel işlemler kullanılarak analiz edilmiştir. Araştırmanın sonuçlarına göre grafik örgütleyicileri kullanan ve kullanmayan öğrencilerin bilgilendirici metinleri çözümleme ve özetleme başarıları arasında deney grubu lehine anlamlı bir farklılık belirlenmiştir. Hazırlanan bilgilendirici metinlerin öğrencilere yeni bilgiler kazanmasına yardımcı olduğu fakat farklı bilgiler kazanmasına aynı oranda destek olmadığı tespit edilmiştir. Haftalık veriler incelendiğinde altı hafta deney grubu lehine anlamlı bir farklılık olmasına rağmen 1. ve 4. hafta grupların başarıları arasında anlamlı bir farklılık bulunmamıştır. Metinlerin yeni ve farklı bilgiler kazandırma yüzdelikleri 1. ve 4. haftadaki deney ve kontrol grubunda anlamlı bir fark olmamasını açıklamamaktadır.Anahtar Kelimeler: Bilgilendirici Metinler, Grafik Örgütleyiciler, Metnin Yapısını Çözümleme ve Metni Özetleme

This study aims to determine whether graphic organizers have an effect on 4th grade students' success in analyzing and summarizing expository texts. The study adopted quasi-experimental, pre-test, post-test control group design. It took 11 weeks in total and included pretest, posttest, instruction on graphic organizers and an eight-week practice. During the study, while graphic organizers were used effectively in the experimental group, they were not utilized in the control group at all. Data were gathered via 10 informative texts accompanied by 13 open ended questions that were prepared in accordance with expert opinions. In order to interpret the effects of graphic organizers better, the students in the experimental group were alsoasked whether graphic organizers included any new or different knowledge from what they already had. Data were firstly analyzed based on the rubric prepared by the researcher. Then, pretest, posttest and weekly practice data gathered from both experimental and control groups were analyzed through statistical processes. The results of the study revealed that the students who used graphic organizers significantly differed from the students who did not regarding their successin analyzing and summarizing expository texts. The results also indicated that expository texts provided the students with new but not different knowledge from what they already had. When weekly data were examined, there existed a significant difference in the six week scores of the both groups. However, the experimental group did not differed from the control group in the1st and 4th weeks, which could not be explained by the percentages of the texts in providing new and different information.Keywords: Expository texts, Graphic organizers, Analyzing and Summarizing Text