Foucault perspektifinden Türkiye`de 12 Eylül askeri darbe döneminin analizi (1980-1983)

Abstract

Her toplum, mutlak suretle siyasi tarihinin kendi sırtına yüklediği yüklerle, ortak acılar ve ortak sevinçlerle yaşar. Çoğunlukla acıları unutmaya meyilli, sevinçleri ise sıklıkla hatırlamaya gönüllü olan modern ulus devletlerde millet olmak bazen de unutmaktır. İşte Türkiye siyasi hayatında da 12 Eylül darbe dönemi bir türlü unutulamayan bir dönemdir. Onu iktidar ilişkilerinden koparılmış trajik bir edebilik içinde değil de tam da iktidar ilişkilerinin ortasında zuhur etmiş politik bir gerçeklik olarak değerlendirmek gerekir.Bu tez çalışması 1960'lardan itibaren postmodern siyaset anlayışında çok etkili olan Michel Foucault'nun iktidar teorisini analiz etmeyi amaçlamaktadır. 12 Eylül darbe dönemi, Foucault'ya has iktidar düşüncesi üzerinden aydınlatılacaktır. Bu nedenle 1982 Türkiye Cumhuriyeti Anayasası ve darbe dönemi hapishaneleri içerik analizine tabi tutularak iktidar-özne kuramı ekseninde mercek altına alınacaktır. İlk bölümde Foucault ve iktidar kuramı derinlemesine incelenecek, ikinci bölümde de bu felsefi arka plan ışığında darbe anayasası ve hapishaneleri içerik analizine tabi tutulacaktır. İkinci bölüm kendi içerisinde ikiye ayrılacak, ilk olarak 1982 anayasası belirli ve stratejik maddeler üzerinden `bilginin ve hakikatin yaratılması` bağlamında derinlemesine incelenecektir. Aynı şekilde ikinci bölümde 12 Eylül hapishanelerinde cezaya tabi tutulmuş mahkûmların doğrudan hikayeleri ve anı türündeki eserler incelenecektir. Anahtar Kelimeler: Foucault, İktidar, Bilgi, Özne, Askeri Darbe, Hapishane, Anayasa

Every society lives with shared burdens, common pains and common joys with the weight of its own political history. Being a nation is sometimes omission in modern nation state which mostly tend to forget pains and remember happiness. In Turkish political life, the September 12 coup period can not be forgotten. It should be considered as a political reality that appeared in the midst of power relations and not in a tragic literacy unrelated to power relations. This thesis aims to provide an analysis of the power theory of Michel Foucault, which has been very influential in the formation of postmodern political understanding since 1960. We tried to enlighten the September 12 coup period by Foucault's theory in question. Thus, the Turkish Constitution of 1982 and the coup period prisons were subjected to content analysis and examined under the axis of the power-subject theory. Foucault and his theory of power were analysed in depth in the first part. The second part includes an analyse of certain articles of the coup constitution ‒ in the context of `creation of knowledge and truth` ‒, and the prisons ‒ via direct stories and memories of prisoners ‒ subjected to content analysis again in the light of Foucault's philosophy.Key Words: Foucault, Power, Knowledge, Subject, Coup, Prison, Constitution