Temel eğitim hakkının kullanılmasının uluslararası antlaşmalarda yer alan standartlar açısından değerlendirilmesi (Antalya ili örneği)

Abstract

Bu çalışmanın amacı öncelikle Türkiye'de sunulan temel eğitimin İnsan Hakları Evrensel Beyannamesi, Çocuk Hakları Sözleşmesi ve temel eğitim alanında standartlar getiren diğer uluslararası antlaşmalarda tanımlanan standartlar açısından değerlendirilmesinin yapılmasıdır. Ayrıca temel eğitimin sunuluş şekilleri ve okulların bulunduğu bölgelerin sunulan temel eğitimin standardını etkileyip etkilemediği belirlemektir. Bunun yanında aile ile ilgili belli başlı değişkenlerin eğitim hakkının kullanılmasıyla ilişkisinin ortaya konması amaçlanmaktadır. Çalışmada araştırma modellerinden sıralı karma yöntem kullanılmıştır. Tasarım yöntemi olarak da sıralı açıklayıcı tasarım kullanılmıştır. Sıralı açıklayıcı tasarımda öncelik nicel verilerdedir, nitel veriler nicel verilerde elde edilen bilginin derinliğini artırmak için toplanır.Çalışmanın evrenini Antalya ilinde bulunan 91 özel ilkokul ve ortaokuldaki 15629 öğrencinin velisi, bu okullarda görev yapan 1847 öğretmen, 1010 devlet ilkokul ve ortaokullarındaki 256602 öğrencinin velileriyle bu okullarda görev yapan 13952 öğretmen oluşturmaktadır. Araştırmanın örneklemini temel eğitim kurumlarında öğrencisi bulunan 489 veli ve bu okullarda görev yapan 527 öğretmen oluşmaktadır.Araştırmanın nicel boyutunda araştırmacı tarafından geliştirilen öğretmenler ve veliler için hazırlanan `Temel Eğitim Hakkının Kullanılması` ölçeği kullanılmıştır Araştırma sonucunda, okul türleri arasında en olumsuz görüşler tüm boyutlarda YİBO'lara ilişkin görüşler olmuştur. Ayrıca okulu terk eden ya da herhangi bir sebeple okula devam etmeyenlerin, özellikle de kızların eğitime devam etmeleriyle ilgili gerekli çalışmanın yeterince yapılmadığı, okullardaki düzenlemelerin engelli öğrencilerin durumların da dikkate alınarak yapılmadığı, okulun eğlenme ve dinlenme olanaklarının engelli öğrencilerin yararlanabilecekleri şekilde düzenlenmediği, okulun sağlık temizlik ve hijyen durumunun yetersiz olduğu, öğrencilerin eğlenme dinleneme olanaklarının yetersiz olduğu, öğrencilerin dostluk, barış, hoşgörü, demokrasi ve insan hakları konularında yeterince geliştirilmediği, müfredatın bölgesel ve bireysel farkları dikkate almada yetersiz kaldığı, öğrencilerin eleştirel düşünme becerilerinin yeterince geliştirilemediği, uygulanan müfredatın öğrencilerin olumlu sosyal ilişkiler geliştirmesinde yeterli olmadığı, din eğitimi bakımından sorunların olduğu ve tüm devlet ilk ve ortaokullarında eğitim standartları ve eğitimin niteliğine ilişkin koşulların eşit olmadığı gibi sonuçlara varılmıştır. Anahtar Kelimeler: Temel Eğitim, Eğitim Hakkı, Nitelikli Eğitim, Saygı Görme, Eğitime Erişim, Eğitimde İnsan Hakları, Standart, Uluslararası Antlaşmalar

The aim of the study is to investigate the basic education in Turkey in terms of appropriateness to basic education right identified by Human Rights Declaration and Convention on the Rights of the Child and other international documents. Also it is aimed to identify whether variables like the area that the school on and type of school. Beside that to investigate correlation between level of reaching educational rights and some variable about family. Quantitative and qualitative mixed model was used in the study. The population of quantitative part of the study consists of 489 parents and 527 teachers from primary schools in Antalya Province in 2014-2015 educational years. In the quantitative part of the study a questionnaire named `Reaching Basic Education Right` which was developed by researcher was used. A six point Likert Scale was used in the scales. An alpha level of either ,05 or ,01 was set for the analyses. Specific descriptive analyses which were conducted to calculate the quantitative data included percentage, frequency, means, standard deviation, t-test and one-way ANOVA for unrelated sampling. In case the assumptions of One Way Anova were not satisfied, Kruskal Wallis test was used. The qualitative data obtained were subjected to descriptive analysis. As a result of the study, it is found that provincial boarding schools had the most negative views on reaching basic educational rights. Also those results are the some of the results of the study; there isn't enough effort to solve the problem of children who left the school early, especially girls, disabled students aren't taken into consideration enough during the planning of schools, Schools are not clean enough, students don't have enough facility to have fun and relax, student's are not grown sufficiently in terms of peace and friendship, supporting democracy and human rights, curriculum doesn't consider individual differences, critical thinking ability of children isn't developed in school, some problems in teaching religion and all conditions related to education are not equal in all state schools. Keywords: Basic Education, Education Right, Sufficient Education, Respect in Education, Reaching Education, Human Rights in Education