Öğretmenlerin eşli ruminasyon ve öz- duyarlık düzeyleri ile mesleki tükenmişlik düzeyleri arasındaki ilişkinin incelenmesi

Abstract

Bu çalışmanın öncelikli amacı öğretmenlerin cinsiyet ve çalışma yılı ile eşli ruminasyon ve öz-duyarlılık düzeylerinin mesleki tükenmişlik düzeylerindeki yordayıcı rolünün incelenmesidir. Araştırmada ayrıca cinsiyet ve çalışma yılının öğretmenlerin tükenmişlik düzeyleri ile ilişkisinin incelenmesi de amaçlanmıştır. Araştırmanın bağımsız değişkenlerini, cinsiyet, çalışma yılı, eşli ruminasyon ve özduyarlık oluşturmaktadır. Araştırmanın bağımlı değişkeni ise öğretmenlerin meslekitükenmişlik düzeyleridir. Araştırma evrenini Antalya ilinde görev yapmakta olan öğretmenleroluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu Kumluca, Kepez, Muratpaşa ve Konyaaltı ilçelerinde görev yapan öğretmenler oluşturmaktadır. Araştırmanın çalışma grubunu oluştururken kolay ulaşılabilen okullar seçilmiş ve veri toplama araçları 2015-2016 Eğitim-Öğretim Yılı Bahar Döneminde bu okullarda görev yapan gönüllü öğretmenlere uygulanmıştır. Araştırmanın çalışma grubu 212 kadın, 118 erkek olmak üzere toplam 330 öğretmenden oluşmaktadır. Öğretmenlerin çalışma yılı 1 ile 39 yıl arasında değişmektedir. Araştırma verilerinin toplanmasında Maslach Tükenmişlik Envanteri-Eğitimci Formu, Eşli Ruminasyon Ölçeği, Öz- Duyarlık Ölçeği ve Kişisel Bilgi Formu kullanılmıştır. T testi analizi sonucunda erkek öğretmenlerin duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlık puanlarının kadın öğretmenlere göre anlamı düzeyde yüksek olduğu görülmüştür. Hiyerarşik regresyon analizi sonucunda cinsiyet ve çalışma yılının mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duyarsızlaşma ve kişisel başarısızlığı anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür. Eşli ruminasyonun, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutunu da anlamlı bir şekilde yordamadığı, özduyarlığın ise beş alt boyutunun (öz- sevecenlik, öz- yargılama, izolasyon, bilinçlilik, aşırı özdeşleşme, paylaşımların bilincinde olma) arasından aşırı özdeşleşmenin, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duygusal tükenme ve kişisel başarısızlığı; öz- duyarlığın beş alt boyutunun arasından öz- yargılamanın, mesleki tükenmişlik düzeyinin üç alt boyutundan duygusal tükenme ve duyarsızlaşmayı anlamlı bir şekilde yordadığı görülmüştür.

The main aim of the current study was to investigate the role of gender, working year and co rumination, self-compassion levels in teacher's burnout. The second aim was to examine relationships of teacher's burnout with gender and working year. In this research, independent variables are gender, working year, corumination and self-compassion. Dependent variable is burnout. The universe of this study is teachers who are working at different schools in Antalya. The sample of the study includes teachers selected from Kumluca, Kepez, Muratpaşa and Konyaaltı provinces of Antalya. In composing study sample, several schools were chosen from Kumluca, Kepez, Muratpaşa and Konyaaltı and the data collection instruments were administered in these schools in spring semester of 2015- 2016 academic year. Research sample consists of 330 teachers, of which 212 were female and 118 were male teachers. The working years of teachers ranged from 1 to 39 years. For data collection in the study, Maslach Burnout Inventory-Educators Survey, Co-rumination Questionnaire, Self-Compassion Scale and Personal Information Form were used. T-test results showed that males had significantly higher scores than females on the depersonalization and lack of personal accomplishment dimensions of burnout. Hierarchical regression results showed that gender and working year significantly predicted depersonalization and lack of personal accomplishment dimensions of burnout. Co-rumination was not significant predictor of burnout dimensions. The results also showed that over-identification dimension of selfcompassion were significant predictor of emotional exhaustion and lack of personal accomplishment dimensions of burnout. Also, self-judgment dimension of selfcompassion was significant predictor of emotional exhaustion and depersonalization dimensions of burnout.