Türk bankacılık sistemi, ticari bankalarin kredi yönetimi: Üretim, ticaret ve faktoring firmalarında kredi talep değerlemesi

Abstract

Bankacılık sektörünün aktif yapısının yaklaşık %65'lik kısmı verilen kredilerden oluşmaktadır. Bu kredilerin finansmanı önemli oranda yabancı kaynaklarla yapılmaktadır. Yabancı kaynakların banka için bir faiz maliyeti vardır. Bankacılık sektörü oligopol piyasa olması sebebiyle, rekabet yoğun ve kâr marjları sınırlıdır. Bankaların faiz maliyetine katlanarak temin ettiği kaynakları yetersiz firmalara aktarması bankanın kredi riskini arttıracak ve nakit akışına zarar verecektir. Ülkemizde mevduatların ve kredilerin vadeleri uyumsuz, bankaların aktif ve pasif yapısı vade yönüyle birbirinden çok farklıdır. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşları ve yatırımcılar nezdinde bankanın imajını arttıran en önemli kriterlerden biri düşük sorunlu alacak rasyosudur. Bu rasyo ise etkin kredi analiziyle minimize edilebilir.Bu çalışmada; Türk bankacılık sisteminin genel yapısı ve sektöre yön veren bankaların tarihi, nakit ve gayri nakit kredi ürünleri ve uygulamadaki kullanımı, bankaların karşılaşabileceği sektörel riskler açıklanmıştır. Bankalarca, üretim ve ticaret firmalarının faaliyet döngüsünün analiz edilerek nakit kredi ihtiyaçlarının nasıl belirlendiği, kârlılık analizi, likitide analizi, mali yapı analizi gibi önemli finansal analizleri, rasyo ve yorumlamaları oluşturulan veya KAP'dan temin edilen bilançolar yardımıyla açıklanmıştır. Firmaların varlık, istihbarat ve moralite analizleri, kredinin ikincil ödeme kaynaklarının (teminatlarının) oluşturulması gibi hususlar açıklanarak, bankalarda kredi tahsis süreçleri ve kredilerin nasıl yönetildiği ele alınmıştır. Çalışmanın son kısmında; faktoring sektörü ve hizmetleri, faktoring firmalarının analiz edilmesi ve kredi tahsis süreçleri açıklanmış, BDDK ve TBB'den edinilen bilgilerle karşılaştırmalı analizlere yer verilmiştir. KAP'da yayınlanan bilgilerden faydalanılarak, bankaların seçici yaklaştığı faktoring firmalarında, üretim ve ticaret firmalarında çeşitli analiz ve yorumlamalar yapılmış olup, sonuç ve önerilerde bulunulmuştur.

Approximately 65% of the asset structure of the banking sector consists of loans granted. These loans are financed by foreign sources. Foreign resources have an interest cost for the bank. As the banking sector is an oligopoly market, competition is intense and profit margins are limited. The fact that the banks transfer the resources they have obtained from the interest cost to insufficient firms will increase the credit risk of the bank and damage the cash flow.In Turkey, the maturities of deposits and loans are incompatible, while the asset and liability structure of banks is very different from each other in terms of maturity. One of the most important criteria that increases the image of the bank among international credit rating agencies and investors is the low Non - Performing Loan (NPL) ratio. This ratio can be minimized by effective credit analysis.In this study; The general structure of the Turkish banking system and the history of the banks that steer the sector, their cash and non-cash loan products and their use in practice, and the sectoral risks that banks may face are explained. Banks' analysis of the operational cycle of the manufacturing and trading firms and how they identify their cash loan needs, profitability analysis, liquidity analysis, financial structure analysis, and financial statements, ratios and interpretations are explained with the help of the balance sheets created or obtained from public disclosure platform (PDP). The issues such as asset, intelligence and morality analysis of the firms, the creation of secondary payment sources (collaterals) of the loan are explained and the credit underwriting processes and how the loans are managed are discussed.In the last part of the study; factoring sector and services, analysis of factoring firms and credit underwriting processes are explained and comparative analyzes are provided with the information obtained from banking regulation and supervision agency (BRSA) and the banks association of Turkey. By utilizing the information published in public disclosure platform (PDP), various analyzes and interpretations have been made in factoring firms, manufacturing and trade firms, where banks are selectively approached, and results and suggestions have been made.