Altıncı sınıf sosyal bilgiler ders kitabının mekânı algılama becerisi bakımından incelenmesi

Abstract

Araştırmanın amacı, 2017-2018 eğitim öğretim yılında kullanılan MEB tarafından hazırlanmış ortaokul 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında geçen mekânı algılama becerisi konusunun, ders kitabı inceleme kriterlerine göre gerekli bulguları ortaya çıkarmaktır. Bu araştırma ile 2017-2018 eğitim öğretim yılında okutulan 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında mekânı algılama becerisinin ne derece yer aldığı ve nasıl bir dağılım gösterdiği incelenmiştir. Araştırmanın çalışma grubunu 2017-2018 eğitim öğretim yılında okutulan Sevgi Yayınları'na ait 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabı oluşturmaktadır. Verileri toplamak amacıyla araştırmaya uygun olacak şekilde konu ile ilgili literatür incelenmiş olup nitel araştırma yöntemlerinden doküman analizi tekniği ile tarama modelinde bir çalışma yapılmıştır. Milli Eğitim Bakanlığı tarafından belirlenen Sevgi Yayınları 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabının incelenmesinde, Çelebi (2010) tarafından geliştirilmiş olan ve kendi tezinde kullandığı `Nitel Araştırmada Ölçüt Olarak Kullanılan Temalar` adlı ölçüt kullanılmıştır. Bu ölçme aracını geliştiren kişiden gerekli izinler alındıktan sonra uzman görüşleri doğrultusunda incelenerek bu tezde de kullanılmasına karar verilmiştir. Elde edilen veriler betimsel analiz yöntemiyle değerlendirilmiştir. Çalışma; giriş, ilgili açıklamalar, yöntem, bulgular, sonuç, tartışma ve öneriler kısımlarından oluşmaktadır. Çalışma sonucunda ortaya çıkan bulgulara göre; 6. sınıf Sosyal Bilgiler ders kitabında yer verilen mekânı algılama becerisinin kazanımlara ve ders kitabı inceleme kriterlerine uyduğu görülmektedir. Mekânı algılama becerisi diğer derslerden matematik ve fen bilgisi dersleri ile ilişkilendirilmiştir. Kullanılan şema, fotoğraf ve haritalarda somuttan soyuta ilkesine uyulmuştur. Metinlerde bilinenden bilinmeyene, yakından uzağa, soyutlama, düzey, şema, vardama ve materyal örgütlenişi ilkelerine uyulmuştur. Hazırlık ve değerlendirme sorularının ölçme ve değerlendirme ilkelerine uyduğu, değerlendirme sorularından çoktan seçmeli, boşluk doldurma ve D Y sorularının kazanılmayan bilgileri ölçmek için yetersiz olduğu tespit edilmiştir.Anahtar Kelimeler: Sosyal Bilgiler, Mekânı Algılama Becerisi, Ders Kitabı, Doküman Analizi, Betimsel Tarama

The aim of this research is to reveal the necessary findings according to the course book review criteria in the skill of spatial cognition mentioned in the 6th grade social studies textbook prepared by the Ministry of National Education (Turkey) used in the education year of 2017-2018. With this research, it is examined how the degree of spatial cognition skill is located and how it is distributed in the 6th grade social studies textbook which was taught in 2017-2018 academic year. The study group of the research is building the 6th grade social studies textbook belonging to Sevgi Publications which was taught in the academic year of 2017-2018. In order to collect the data, the relevant literature has been examined in order to be suitable for the research and the qualitative research methods have been studied with the document analysis technique and the survey method. The criterion `The Themes Used as Criteria in Qualitative Research` which was developed by Çelebi (2010) and used in his own dissertation, was used in the review of Sevgi Publications 6th grade social studies textbook determined by the Ministry of National Education. After obtaining the required permissions from the person who developed this measurement tool, it was decided to use it in this thesis by examining it according to expert opinions. The obtained data were evaluated by means of descriptive analysis. This study consist of introduction, related explanations, method, findings, results and discussion, and suggestions sections. According to the findings of the study; it seems that the spatial cognition skill in the sixth grade social studies textbook is comparable to the achievements and the textbook review criteria. The ability to spatial cognition was associated with mathematics and science lessons from other courses, followed by the abstract scheme of schematics, photographs and mappings, closely aligned with the principles of abstraction, schema, extension and material organization. It was determined that the preparation and evaluation questions met the measurement and evaluation principles. The skill of spatial cognition is related to mathematics and science courses from other courses. The schematics, photographs and maps used are compliant with from the concrete to the abstract. In the texts, the principles of abstraction, level, diagram, scale and material organization are closely followed. It has been determined that the multiple-choice, gap-filling, and T/F questions are inadequate to gauge unearned information from evaluation questions that met the measurement and evaluation principles of the preparation and evaluation questions.Key Words: Social Studies, Spatial Cognition Skill, Textbook, Document Analysis, Descriptive Survey