Öğretmen adaylarının özyeterlik inançlarının sınıf yönetiminde etik duyarlık düzeylerine etkisi

Abstract

örneklemler için tek faktörlü varyans analizi, parametrik testlerin varsayımlarınınBu çalışmanın amacı, öğretmen adaylarının sınıf yönetiminde etik duyarlıkdüzeylerini, özyeterlik inançlarını ve özyeterlik inancının etik duyarlık üzerindekietkisini belirlemektir. Çalışmada, nitel ve nicel yöntemin birlikte yer aldığı karmayöntem modellerinden biri olan yakınsayan paralel desen kullanılmıştır. Çalışmanınevreni ve çalışma grubuna 2017-2018 eğitim-öğretim yılında AkdenizÜniversitesinde okul öncesi, sınıf, Türkçe, sosyal bilgiler, fen bilgisi, ilköğretimmatematik ve İngilizce öğretmenliği programlarında öğrenim görmekte olanöğretmen adayları dâhil edilmiştir. Araştırmanın nicel bölümünde 437 anket, nitelbölümünde ise 21 öğretmen adayının okul deneyimi raporları ile bireysel ve odakgörüşmelerden elde edilen veriler değerlendirilmiştir. Nicel veri toplama aracı olaraküç bölümden oluşan bir anket kullanılmıştır. Birinci bölümde öğretmen adaylarınınsınıf içinde yaşayabilecekleri durumlara ilişkin etik duyarlıklarını belirlemeyeyönelik araştırmacı tarafından geliştirilen beşli Likert tipindeki `Sınıf YönetimindeEtik Duyarlık` ölçme aracı; ikinci bölümde özyeterlik inançlarını tespit etmeyeyönelik Tschanen-Moran ve Woolfolk-Hoy (2001) tarafından geliştirilen ve Çapa,Çakıroğlu ve Sarıkaya (2005) tarafından Türkçeye uyarlanan dokuzlu Likerttipindeki `Öğretmen Özyeterlik İnanç Ölçeği`, üçüncü bölümde ise kişisel bilgilerinibelirlemeye yönelik maddeler bulunmaktadır. Nitel veri toplama aracı olarak;doküman analizi için öğretmen adaylarının okul deneyimi raporları, bireysel ve odakgrup görüşmeleri için yarı yapılandırılmış görüşme formları kullanılmıştır. Nicelverilerin analizinde yüzde, frekans, aritmetik ortalama, standart sapma,Pearsonkorelasyon katsayısı, hiyerarşik regresyon analizi, parametrik testlerinvarsayımlarının karşılandığı durumlarda bağımsız örneklemler için t-testi, ilişkisiz karşılanmadığı durumlarda Kruskal Wallis testi kullanılmıştır. Nitel veriler için debetimsel ve içerik analizi uygulanmıştır.Araştırma sonucunda, öğretmen adaylarının etik duyarlık düzeylerinin bazıboyutlarda cinsiyet, yaş, program, öğretmenlik mesleğini seçme nedeni değişkenleriaçısından anlamlı düzeyde farklılaştığı tespit edilmiştir. Öğretmen adaylarınınözyeterlik inançları da anne ve baba eğitim durumu ile anne ve baba mesleğidışındaki demografik değişkenlerde anlamlı düzeyde farklılaşmıştır. Etik duyarlık ileözyeterlik inancı arasında anlamlı düzeyde olumlu bir ilişki saptanmıştır. Etikduyarlığın bazı boyutlarında öğrenci katılımını sağlama ve sınıf yönetimindeözyeterlik inancının anlamlı bir yordayıcı olduğu görülmüştür.

The aim of this study is to determine the ethical sensitivity levels inclassroom management and self-efficacy beliefs of pre-service teachers, and theeffect of self-efficacy on ethical sensitivity. In the study, convergent parallel design,which is one of the mixed method models in which both qualitative and quantitativeresearch methods take place together, is used. The population and the working groupof the study include the pre-service teachers who are studying at the departments ofpre-school, primary school, Turkish, social science, science, elementary mathematicsand English languages at Akdeniz University in 2017-2018 academic year. In thequantitative part of the study, the questionnaire gathered from 437 pre-serviceteachers and in the qualitative part of the study school experience reports, individualand focus interviews of 21 teacher candidates were assessed. As a quantitative datacollection tool a questionnaire, which consists of three parts was used. In the firstpart, there is `Ethical Sensitivity in Classroom Management` assessment instrument,which is a fivepoint Likert type, developed by the researcher in order to determinethe ethical sensitivities of the pre-service teachers about the situations, which theycan confront in the class; in the second part, there is `Self-Efficacy Beliefs Scale`,the nine-point Likert type, developed by Tschanen-Moran and Woolfolk-Hoy (2001)and adapted to Turkish by Çapa, Çakıroğlu and Sarıkaya (2005) and in the third part,there are several questions related to their personal knowledge. As qualitative datacollection tool, school experience reports of pre-service teachers for documentanalysis and semi-structured interview forms for individual and focus groupinterviews were used. In the analysis of the quantitative data, percentage, frequency,means, standard deviation, Pearson correlation coefficient, hierarchical, multiple linear regression analysis and in case the assumptions of parametric tests weresatisfied, t-test for independent samples and one-way ANOVA were used. If theywere not satisfied, Kruskal Wallis test was utilised. In qualitative analysis,descriptive analysis and content analysis were conducted.As a result of the study, it was determined that the ethical sensitivity levels ofpre-service teachers differed significantly in some dimensions in terms of gender,age, program and the reason for choosing a teaching profession variables. The selfefficacybeliefs of the pre-service teachers also differed significantly in thedemographic variables except parental education status and parental occupation.There is a significant positive relationship between ethical sensitivity and selfefficacybelief. Self-efficacy belief in student engagement and classroommanagement has been found to be a significant predictor of ethical sensitivity insome dimensions