Üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgiler eğitiminin yeri ve önemi

Abstract

Araştırmanın amacı, BİLSEM'de görev yapan öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgiler eğitiminin yeri ve önemine ilişkin görüşlerini ortaya çıkarmaktır. Araştırmada, nitel araştırma desenlerinden olgubilim deseni kullanılmıştır. Araştırmanın katılımcılarının belirlenmesinde ölçüt örneklem esas alınmıştır. Araştırmanın katılımcıları, Antalya İl Milli Eğitim Müdürlüğü'ne bağlı BİLSEM'de görev yapan farklı branşlardaki 19 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri yarı-yapılandırılmış görüşme yoluyla toplanmıştır. Elde edilen veriler tematik analiz tekniği kullanılarak çözümlenmiştir. Araştırmada katılımcı öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinin toplum hayatındaki yerini; toplumsal hayata uyum, vatandaşlık bilinci oluşturma, kültürel değerler ve tarih-coğrafya öğretimi ve iletişim becerilerini geliştirdiğini düşündükleri ortaya çıkmıştır. Katılımcı öğretmenlerin üstün zekâlı ve yetenekli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgilerin yerine; vatandaşlık bilinci oluşturma, sosyalleşme ve sözel zekâyı geliştirme, liderlik ve yaratıcılık özelliklerini geliştirme ve araştırmacı-sorgulayıcı olma ile çoklu perspektif geliştirme kazandırma olarak gördükleri belirlenmiştir. Katılımcı öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgiler dersinin gerekliliğini, ilgi ve yeteneklerini geliştirme, sosyalleşme ve sözel zekâyı geliştirme, toplumsal yaşama uyum, sosyal bilim disiplinlerinin öğrenilmesine katkı ve üst düzey bilişsel özellikleri geliştirme açısından değerlendirdikleri tespit edilmiştir. Katılımcı öğretmenlerin üstün yetenekli öğrencilerin eğitiminde sosyal bilgiler dersinin sosyal bilgi ve beceri kazandırma noktasındaki yeterliliğini; yeterli, yetersiz, dersin öğretmenine bağlı ve konu hakkında yeterli bilgiye sahip olmama açısından değerlendirdikleri görülmüştür. Katılımcı öğretmenlerin sosyal bilgiler dersinin üstün yetenekli öğrencilerin toplumsal sorun ve olaylara yaklaşımlarına etkisini; güncel bağlantılar kurma, toplumsal sorun ve olaylara duyarlılığı artırma, problem çözme becerilerini geliştirme ve farklı perspektif kazandırma ve tarih-kültür öğrenimi olarak gördükleri belirlenmiştir. Katılımcı öğretmenlerin üstün yeteneklilere verilen sosyal bilgiler dersinin gelecekte sosyal bilimlerin gelişmesine etkisini, etki etme ve etmeme bağlamında yorumladıkları görülmüştür. Katılımcı öğretmenlerin değer eğitimi açısından üstün yeteneklilere verilen sosyal bilgiler dersi eğitiminin yeterliliğini; yeterli, yetersiz ve öğretmene bağlı olarak değerlendirdikleri ortaya çıkmıştır.

Purpose of this research is to disclose the opinions of teachers who work in BILSEM about the importance and position of social studies education in gifted students' instruction. In this study phenomenology design from qualitative research methods is used. In the determination of the study's participants criterion sampling was grounded on. The research's participants consist of 19 teachers from varied branches who work in the subsidiary of Antalya Provincial Directorate of National Education, BILSEM. The research's data are gathered through semi-structured interviews and obtained data are analyzed with the thematic analysis technique. In the research it was revealed that participating teachers think about social studies' place in society as an adaptation to social life, creating citizenship awareness, cultural values, teaching history and geography and developing communication skills. They see the position of social studies in the instruction of gifted and talented students as creating citizenship awareness, socializing and developing verbal intelligence, improving skills of leadership and creativity and being an explorer- questioner, redounding and developing multiple perspective. It was found that participating teachers evaluated the social studies' necessity in gifted student's instruction with regard to developing their interests and abilities, socializing and developing verbal intelligence, adaptation to social life, contribution to the learning of social science disciplines and developing high level cognitive qualities. Participating teachers evaluated social studies in the instruction of gifted students about gaining social knowledge and skills in terms of qualified, unqualified, dependence to the lesson's teacher and lack of knowledge about the subject. They considered the social studies' influence on gifted students' approach to social problems and events with regard to making daily connections, boosting sensitivity to social problems and events, developing skills of problem-solving and redounding different perspective and learning history and culture. They interpreted the effectiveness of social studies that is given to gifted students to the future development of social sciences in the context of effectiveness, ineffectiveness. They evaluated the efficiency of instruction of social studies that is given to gifted students in the sense of efficient, inefficient.