Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalıkları ve çevre sorunlarına yönelik davranışları üzerine inceleme çalışması

Abstract

Bu çalışmada Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören öğretmen adaylarının, Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Farkındalık (SKYF) ve Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış (ÇSYD) düzeylerini belirlemek ve de bunlar üzerinde cinsiyet, sınıf düzeyi, aile gelir düzeyi, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, çevreye yönelik yayın takip durumu ve lisansta Çevre Bilimi dersi alma durumu değişkenlerinin anlamlı farklılık oluşturup oluşturmadığı, sonrasında ise çıkan bu sonuçlar doğrultusunda fen bilgisi öğretmen adaylarının (FBÖA) görüşlerinin alınarak tüm sonuçların ortaya konulup değerlendirilmesi amaçlanmıştır. Çalışmada nicel ve nitel araştırma yöntemlerinin birlikte kullanıldığı karma yöntem desenlerinden açımlayıcı sıralı desen kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutunda nicel araştırma desenlerinden tarama modeli, nitel boyutunda ise nitel araştırma yöntemlerinden biri olan durum çalışması kullanılmıştır. Araştırmanın nicel aşamasındaki çalışma grubunu Akdeniz Üniversitesi, Fen Bilgisi Eğitimi Ana Bilim Dalında öğrenim gören, 1-4. sınıflardan oluşan toplam 222 öğretmen adayı, nitel aşamasındaki çalışma grubunu ise, nicel aşamaya gönüllü olarak katılmış 8 fen bilgisi öğretmen adayı oluşturmuştur. Çalışmanın nicel verilerinin toplanmasında öğretmen adaylarının kişisel bilgilerini toplamak amacıyla Kişisel Bilgi Formu; SKYF'larını belirlemek için Sürdürülebilir Kalkınmaya Yönelik Farkındalık Ölçeği, ÇSYD'larını belirlemek için Çevre Sorunlarına Yönelik Davranış Ölçeği kullanılmıştır. Çalışmanın nitel verilerinin toplanmasında ise FBÖA'nın SKYF ve ÇSYD konularında görüşlerini almak amacıyla hazırlanan `Yarı Yapılandırılmış Görüşme Formu` kullanılmıştır. Çalışmanın nicel boyutundaki veriler istatistik paket programı aracılığıyla parametrik testlerden; Bağımsız Gruplar t-Testi, Tek Yönlü Varyans Analizi (ANOVA) ve Pearson Korelasyon, parametrik olmayan testlerden ise, Kruskal Wallis H Testi kullanılarak analiz edilmiştir. Çalışmanın nitel verileri ise betimsel ve içerik analizine göre analiz edilmiştir. Yapılan çalışmanın başlıca sonuçları şunlardır:Fen bilgisi öğretmen adaylarının sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalık düzeylerinin oldukça farkında olduğu ayrıca bu farkındalıkları üzerinde; cinsiyet, sınıf düzeyi, aile gelir düzeyi, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, çevre ile ilgili yayın takip etme durumu ve lisansta Çevre Bilimi dersi alma durumu değişkenleri nicel boyutta anlamlı farklılık göstermezken nitel boyutta ise; cinsiyet, sınıf düzeyi, baba eğitim düzeyi, anne eğitim düzeyi, çevre ile ilgili yayın takip durumu ve Çevre Bilimi dersi alma değişkenleri sürdürülebilir kalkınmaya yönelik farkındalık üzerinde farklılık gösterdiği yönünde sonuçlar ortaya çıkmıştır.Fen bilgisi öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik davranışlarının orta düzeyde olduğu ve bu davranışları üzerinde sınıf düzeyi, aile gelir düzeyi, anne eğitim düzeyi, baba eğitim düzeyi, çevre ile ilgili yayın takip etme durumuna göre nicel boyutta anlamlı farklılık göstermediği fakat sınıf düzeyi ve lisansta Çevre Bilimi dersi alma durumu ise anlamlı olarak farklılık gösterdiği tespit edilmiştir. Çalışmanın nitel boyutunda ise, baba eğitim düzeyi, anne eğitim düzeyi, çevre ile ilgili yayın takibi ve lisansta Çevre Bilimi dersi alma durumunun çevre sorunlarına yönelik davranışları üzerinde farklılık oluşturduğu; cinsiyet, sınıf düzeyi, aile gelir düzeyi değişkenlerinin ise farklılık oluşturmadığı yönünde sonuçlar ortaya çıkmıştır.

In this study, it was aimed to determine the level of awareness of pre-service science teachers studying in Science Education Department towards Awareness and Environmental Problems towards Sustainable Development and also gender, class level, family income level, mother education level, father education level, environmental education follow-up status and The aim of this study was to determine whether the variables of taking environment lessons in the language make a significant difference, and then, according to these results, the opinions of prospective science teachers were taken and evaluated.In the study, exploratory sequential pattern, one of the mixed method designs, where quantitative and qualitative research methods are used together, is used. In the quantitative dimension of the study, the screening model, which is one of the quantitative research patterns, and the case study, one of the qualitative research methods, were used in the qualitative dimension. The study group in the quantitative stage of the study consisted of students studying in the Department of Science Education, Akdeniz University, 1st-4th a total of 222 pre-service science teachers. In the qualitative phase of the study, the study group consisted of 8 volunteer pre-service science teahers who participated in the quantitative phase. In collecting the quantitative data of the study, Personal Information Form; Sustainable Development Awareness Scale was used to determine Awareness for Sustainable Development and Behavior Scale for Environmental Problems was used to determine Behavior for Environmental Problems. In the qualitative data collection of the study, Semi-Structured Interview Form which was prepared in order to get the opinions of prospective science teachers on the issues of Awareness for Sustainable Development and Behavior for Environmental Problems was used.The data in the quantitative dimension of the study were analyzed from parametric tests via statistical package program; Independent Groups t-Test, One Way Analysis of Variance (ANOVA) and Pearson Correlation; among the nonparametric tests, Kruskal Wallis H Test was used. The qualitative data of the study were analyzed according to descriptive and content analysis. The main results of the study are as follows:It is also stated that pre-service science teachers are quite aware of their awareness levels for sustainable development. While gender, class level, family income level, mother education level, father education level, environmental follow-up status and environment taking environment courses did not show significant differences in quantitative dimension; gender, grade level, father education level, mother education level, environmental follow-up status and environment course taking variables indicated that there is a difference on awareness about sustainable development.It was found out that pre-service science teachers behaviors towards environmental problems were moderate and there was no significant difference on these behaviors according to class level, family income level, mother education level, father education level, environment-related publication follow-up, and receiving status was found to be significantly different. It was determined. In the qualitative dimension of the study, it was found out that father's educational status, mother's educational status, follow-up of the publication about the environment and taking environmental courses in the license make a difference on their behaviors towards environmental problems; and gender, class level, and family income status did not make any difference.