Av tüfeği namlu uzunluğunun saçma dağılımına etkisi ve atış mesafesinin belirlenmesinde önemi

Abstract

Ateşli silahla meydana gelen yaralanma ve ölüm olaylarında, aydınlatılması gereken konulardan biri de atış mesafesi tayinidir. Ateşli silah yaralanmalarında, barutun yanma ürünlerinin gidebileceği en uzak mesafenin dışından yapılan atışlar uzak atış olarak nitelendirilmektedir. Uzak atış mesafesinden av tüfeği saçma yaralanmalarında, atış mesafesinin belirlenmesinde, saçmaların hedef üzerinde gösterdikleri dağılımdan yararlanılmaktadır. Bununla birlikte namlu uzunluğu, saçma boyutu, tüfeğin şok durumu, tapa yapısı, ortam koşulları gibi saçma dağılımını etkileyen birçok faktör olup mesafe tayini yapılırken bu faktörlerin de göz önünde bulundurulması gerekmektedir. Bu çalışmada, namlu uzunluğunun saçma dağılımına etkisinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaçla, yivsiz, setsiz ve şoksuz 12 kalibre, namlu uzunluğu 70 cm olan bir av tüfeği ile 9 ayrı mesafeden, 3.5 ve 7.5 mm çaplı saçmalar içeren fişekler kullanılarak, özel bir düzenekle bez hedefler üzerine dikey atışlar yapılmıştır. Tüfeğin namlu uzunluğu 45 ve 20 cm olacak şekilde iki kez kısaltılarak tüm atışlar tekrarlanmıştır. Elde edilen saçma dağılımları, namlu uzunluğuna göre karşılaştırıldığında, namlu uzunluğu 45 cm iken oluşan saçma dağılımı 70 cm'ye göre daha fazla olmakla birlikte aradaki farkın istatistiksel olarak anlamlılığının değişken olduğu görülmüştür. Namlu uzunluğu 20 cm iken yapılan atışlardaki saçma dağılımının, 70 cm ve 45 cm namlu uzunluğundan yapılan atışlara göre anlamlı şekilde daha fazla olduğu, atış mesafesi 100 cm'nin üzerine çıktığında saçma dağılımındaki farklılığın daha belirgin olduğu görülmüştür. Saçma dağılımındaki farklılığın, namlu uzunluğunun önemli oranda kısaltılması ile belirgin hale geldiği sonucuna varılmıştır.

One of the most important issue that needed lightened in cases of death and injury that occurred with firearms is determination of shooting range. In firearms injuries, distant discharge is described as discharges which done in an interval that burning product of gunpowder can go the most distant. In shotgun injuries with distant discharge range, the dispersion of bullets on target is profited to determine of discharge range. Nonetheless, there are lots of factors that affect of dispersion of bullets such as length of barrel, size of bullet, state of shock, nature of wad, condition of environment and it is very important to consider of these factors when determining the range. In this study, we aimed to investigate the effect of length of barrel on dispersion of bullets. With this aim, we shooted on linen targets from 9 different range with 12 gauge shotgun that 70 cm of barrel, unribbed, setless and shockless using cartridges that include 3.5 and 7.5 mm of bullets. And we repeated all discharges after shortened the barrel to 45 cm and 20 cm. When we compared obtained dispersion of bullet according to length of barrel, the dispersion of bullets with 45 cm of barrel was not more than those with 70 cm and this difference was variable statistically. The dispersion of bullets with 20 cm of barrel was more than those with 70 cm and 45 cm and when discharge distance reach above 100 cm, the variance on dispersion of bullets was more marked. We came to the conclusion that the difference of dispersion of bullets is become marked with shortened the length of barrel distinctly.