Akut immün trombositopenik purpuralı çocuklarda mega doz metilprednizolon tedavisi öncesi ve sonrasında sitokin profili, apoptozis,glukokortikoid reseptör ve p-glikoprotein ekspresyonu

Abstract

Akut immün trombositopenik purpura (İTP)'nin patogenezinde, trombosit spesifik otoantikor üretimi dışında T lenfositlerin de önemli rolü vardır. Bu çalışmada akut İTP'li hastalarda T lenfositlerde intrasellüler IL-2, IL-4, IL-6, IFN- ? düzeyi ile T lenfosit apoptozisinin patogenezdeki yeri araştırıldı. Ayrıca glukokortikoid tedavisinin bu sitokin profili ve apoptozis üzerine etkisi ile direnç gelişiminde olası mekanizmalardan P-glikoprotein (P-gp) ve glukokortikoid reseptör (GCR) ekspresyonu araştırıldı. Bu amaçla akut İTP tanısı alan, trombosit değerleri 20.000/mm3'ün altında olan, yaşları 10 ay-17 yaş arasındaki 20 hasta ile 20 sağlıklı kontrol grubu çalışmaya alındı. Akut İTP'li hastalara 1-3. günler 30 mg/kg/gün, 4-7.günler ise 20 mg/kg/gün mega doz metilprednizolon (MDMP) tedavisi verildi. Akut İTP'li hastalarda tedavi öncesi Th lenfositlerde kontrollere göre anlamlı olarak IL-2, IL-4, IL-6 ve IFN- ? düzeylerinde artma saptandı (p<0.05). Th1/Th2 oranı için bakılan IFN- ? /IL-4 oranında fark saptanmadı (p>0.05). Mega doz metil prednizolon tedavisi öncesi ve sonrası Th lenfositlerde intrasellüler IL-2 ve IFN- ? düzeyinde anlamlı bir azalma saptanmışken (p<0.05), IL-4 ve IL-6 düzeyinde ise farklılık yoktu (p>0.05). IFN- ? /IL-4 oranı ise tedavi sonrası tedavi öncesine göre azalmış saptandı (p<0.05). Akut İTP'de tedavisi öncesi T lenfositlerde P-gp ekspresyonu ile T lenfosit ve monositlerde GCR ekspresyonu kontrol grubuyla benzer olarak bulundu (p>0.05). MDMP sonrası P-gp ekspresyonu tedavi öncesine göre anlamlı olarak artmış bulundu (p<0.05). Hem T lenfositlerde hem de monositlerde tedavi öncesi ve sonrası GCR ekspresyonu oranında fark yoktu (p>0.05). Mega doz metil prednizolon tedavisi öncesi akut İTP'li hastalar ile kontrol grubu arasında T lenfositlerde ve monositlerde geç ve nekrotik apoptozis açısından istatiksel olarak anlamlı fark saptanmadı (p>0.05). Erken apoptozis yüzdesi ise kontrol grubuna göre anlamlı olarak daha düşük bulundu (p<0.05). Tedavi öncesi ve sonrası T lenfositlerde erken apoptozis ve geç apoptoziste fark görülmedi (p>0.05), nekrotik apoptoziste anlamlı bir artış saptandı (p<0.05). Sonuç olarak çocukluk çağı akut İTP patogenezinde Th0 sitokin profilinin görüldüğü, MDMP tedavisinin Th0 sitokin paterni yerine Th2 sitokin paterninin yer almasını sağladığı ve ayrıca T lenfosit apoptozisini indüklediği düşünüldü. P-gp ve GCR ekspresyonunun daha iyi değerlendirilebilmesi için tedaviye direçli olgu sayısının artması gerektiği sonucuna varıldı.

T lymphocytes have been implicated to have an important role in the pathogenesis of acute immune thrombocytopenic purpura (ITP) beside the production of platelet specific autoantibodies as a cause of thrombocytopenia. The aim of the study is to investigate the role of Th intracellular IL-2, IL-4, IL-6, IFN-? and T lymphocye apoptosis in the pathogenesis of acute ITP. The study also examines the effect of glucocorticoid treatment on cytokine profile and T cell apoptosis, P-glycoprotein (P-gp) and glucocorticoid receptor (GCR) expression changes as possible mechanisms for glucocorticoid resistance. The study includes 20 children between ages of 10 months-17 years with the diagnosis of acute ITP and had a platelet count <20.000/mm3 and 20 healthy children as a control group. Patients with acute ITP were treated with mega dose methylprednisolone (MDMP) in the dose of 30 mg/kg/day between day 1 and 3 and 20 mg/kg/day between day 4 and 7. Before the treatment acute ITP patients had significantly higher Th lymphocyte intracellular IL-2, IL-4, IL-6 and IFN-? levels compared to control group (p<0.05). IFN-?/IL-4 ratio, as an indicator of Th1/Th2 cytokine profile, was similar between acute ITP pretreatment group and control group (p>0.05). Th lymphocyte intracellular IL-2 and IFN-? levels were significantly lowered with MDMP treatment (p<0.05). IL-4 and IL-6 levels showed no difference after MDMP treatment (p>0.05). IFN-?/IL-4 ratio was also lowered with the MDMP treatment (p<0.05). T lymphocyte P-gp expression, T lymphocyte and monocyte GCR expression were all similar between acute ITP pretreatment and control groups (p>0.05). It was found that T lymphocyte P-gp expression was higher in posttreatment group than pretreatment group (p<0.05). Both T lymphocyte and monocyte GCR expression percentages were not different in pre and posttreatment groups (p>0.05). There were no significant difference between pretreatment acute ITP group and control group in regard of T lymphocyte late and necrotic apoptosis (p>0.05). But early apoptosis in T lymphocytes was significantly lower in pretretment acute ITP group than control group (p<0.05). Although pre and posttreatment T lymphocyte early and late apoptosis percentages were similar (p>0.05), necrotic apoptosis in T lymphocytes was significantly increased with MDMP treatment (p<0.05). As a conclusion, the study suggested that Th0 cytokine profile is observed in acute ITP pathogenesis and MDMP treatment causes Th0 to Th2 cytokine profile shift and induction of T lymphocyte apoptosis. There is need to have a greater number of resistant cases in order to better evaluate the P-gp and GCR expression in glucocorticoid resistance in acute ITP.