Doksorubisinin ekstravazasyonu sonucu meydana gelen cilt nekrozu tedavisinde eritropoietinin rolü

Abstract

Bu çalışmada amacımız yaygın kullanımı olan antineoplastik bir ajan olan doksorubisinin ekstravazasyonu sonucu ortaya çıkan cilt nekrozunun tedavisinde eritropoietinin yerini ortaya koymaktı. 31 dişi Spraque-Dawley cinsi rat üç eşit gruba ayrıldı, her gruba 2mg doksorubicin 0.5 ml SF içinde sulandırılarak sırt tüyleri traş edilip önce batikon ardından SF ile steril yıkandıktan sonra intradermal olarak verildi. Birinci grup tedavisiz izlendi, ikinci gruba doksorubicin enjeksiyonundan bir saat sonra enjeksiyon yerinin çevresindeki 4 kadrandan eşit miktarlarda intradermal SF enjeksiyonu, üçüncü gruba ise aynı şekilde 400 IU/kg EPO enjekte edildi. Gruplar bir ay süreyle izlendi ve haftalık olarak ülser boyutları ölçüldü. Ülser alanı en geniş iki dik çapın (axb)/2 formülünde yerine konması ile hesaplandı. Bir ayın sonunda 80mg/kg pentobarbital ile intraperitoneal anestezi verildikten sonra cilt biyopsisi alındı ve örnekler histopatolojik olarak değerlendirildi. Lezyon boyutlarının dört haftanın da sonunda ayrı ayrı gros olarak değerlendirilmesinde EPO verilen üçüncü gruptaki lezyon boyutunun en küçük olduğu ve farkın istatiksel olarak anlamlı fark saptandı(p<0.05). Histopatolojik değerlendirilmesinin sonunda epitelizasyon, neovaskularizasyon, fibroblast, kollajen oluşumunun EPO verilen grupta diğer gruplardan fazla olduğu, nekroz oluşumunun EPO verilen üçüncü grupta diğer gruplardan az olduğu ve farkın istatiksel olarak anlamlı olduğu saptandı(p<0.001,p:0.041). İnflamasyon ve ödem oluşumunun ise gruplar arası farklılık göstermediği saptandı(p:0.243,p:0.130). Bizim çalışmamızı literatürdeki benzerlerinden ayıran özelliği eritropoietinin, doksorubisinin damar dışına sızmasında tedavi edici özelliği olduğunu gösteren ilk çalışma olmasıdır.

Our aim in this experimental study was to observe the effectivity of EPO in treatment of skin necrosis caused by extravasation of doxorubicin, a widely used antineoplastic agent. 31 female Spraque Dawley rat was used, 2 mg doxorubicin was diluated with 0,5 cc saline and injected intradermally after shaving dorsal hair of the rats. Then the rats were divided into three groups, group 1, control group, no additional injection, group 2, control group with saline intradermal injection of saline to 1 hour after in the site injected previously with doxorubicin, group 3, intradermal injection of 400 IU/kg EPO to 1 hour after in the site injected previously with doxorubicin. The rats were followed up for one month and the total area of the ulcers was calculated every week. We calculated the area of each ulcer by measuring the two widest perpandicular diameters of the lesion and putting these numbers into the formula (axb)/2. Lesion areas were evaluated at the end of each week and the average area of EPO injected group was less than the others and the difference was statistically significant(p<0.05). At the end of the month, after intraperitoneal 80 mg/kg penthobarbital injection skin biopcies were excised. After the evaluation of the biopcy specimens histopathologically in the EPO injected group epitelization, neovascularization, fibroblast and collagen proliferation was more than the other groups whereas necrosis was less(p<0.001,p:0.041). The difference was statistically significant. Inflamation and edema showed no difference between groups(p:0.243,p:0.130). The difference of our study from the published ones is being the first to show the effectivity of erythropoietin treatment in the case of doxorubicin extravasation.